Bebekler ve Kitaplar

Kitaplar hayatımızın her anında ve köşesinde önemli bir yere sahip. Bir de okumanın yaşı yok. Ama bu alışkanlık ne zaman, nasıl oluşur? Bebeklik döneminden itibaren tanışmak ve tanıştırmak ne kadar katkı sağlar. Bu sorularımızın cevabını ve daha fazla bilgiyi Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi’nde Uzman Psikolog Reyhan Algül ‘den aldık.

Bebeklere ne zaman kitap okumaya başlanmalı? Ne zaman anlamaya ya da tepki vermeye başlıyorlar?

“Bebeklere kitap okumaya şu ayda başlanmalı” gibi net bir şey söylemek mümkün olmamakla beraber genel kanı 6. aydan itibaren kitap okunmaya başlanabileceği yönünde.  6 aylık bir bebek okunulan kitabı tabi ki anlamıyor.  Ancak sizi duyuyor. Bebek için sesinizi duyması da onunla ilgilendiğinizin önemli bir göstergesi.  Kitap okuma etkinliği onunla özel bir şey paylaştığınız için aranızdaki iletişimi de arttırıyor. Hatta bebeklere daha doğmadan anne karnındayken bile kitap okumaya başlanabiliyor. Bebeklerin anne karnındayken bile alıcıları açık oluyor ve onunla iletişime girdiğinizi anlayabiliyor.

Nasıl kitaplar nasıl tercih edilmeli?

Kitap seçerken bebeğin zihinsel gelişimini destekleyici görsel, işitsel ve dokunsal duyuları harekete geçirebilen kitapların tercih edilmesi önemlidir. Kitap okurken uygun mimik ve ses tonu değişiklikleri ile de bebeğin daha fazla ilgisini çekebilirsiniz. 

• Büyük resimlerin olduğu
• Renkli
• Kısa cümleli
• Soyut ifadeleri bebek anlamayacağı için somut ifadelerden kurulu cümlelerin olduğu kitapların tercih edilmesi gerekiyor.

Ne zaman ve ne kadar süre okunmalı?

Bebeğinize kitap okuma eylemini uygun bir zamanda yapılması gerekiyor. Bir bebek açken ya da sıkıntılıyken kitap okumak, iyi bir fikir değil. Uyku öncesi ya da bebeğin keyifli olduğu zamanlarda yapılması bu etkinliğin verimini de arttırıyor.  Küçük bir bebek için 4-5 sayfayı geçmeyecek bir şekilde bebeğin de kitaba bakmasını ve dokunmasını sağlayarak okuma işlemi gerçekleştirilmeli. Bebeklerin hayatında rutin ve tekrar önemli olduğu için aynı kitabı birçok defa okumanın bir sakıncası yok. Kitap okuma işleminin düzenli yapılması da önem taşıyor.

Bu yaşta kitap okumanın çocuk gelişimine katkısı nedir?

Kitap okuma etkinliği; çocukların duygusal ve kavramsal gelişimini hızlandırıyor. Dil becerilerinin artmasını ve dinleme yeteneğinin gelişmesini sağlıyor. Yapılan çalışmalar; bebeklikten itibaren kitap okunan çocukların daha erken konuştuklarını ve yaşıtlarına göre daha uzun cümleler kurabildiklerini gösteriyor. 

Ayrıca, bebeklikten itibaren kitap okumak çocukta okuma sevgisinin temellerini atıyor.  Bu yüzden ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi. Çocuklar en çok model alarak öğrendikleri için ebeveynlerin de kitap okuyor olması, çocukta bu alışkanlığın daha kolay yerleşmesini sağlıyor.

Anne babalara vereceğiniz öneriler var mı?

Kitap okuma etkinliğini bir görev gibi görmeyip bebeğinizle paylaştığınız bu özel zamanın tadını çıkartabilmek önemli.  Bebeğinize kitap okumak onunla olan etkileşiminizi ve iletişiminizi arttırmak için önemli bir fırsat. Kitap okuma işinin ebeveynler arasında dönüşümlü olarak yapılması, her iki ebeveyninde bebekle paylaşımda bulunma şansını arttırıyor.