Bebeklerde Güven Duygusu Ten Teması ile Gelişiyor

Yeni doğmuş bir bebek için anne kokusu ve dokunuşu özel ve vazgeçilmezdir. Hayatı boyunca ihtiyaç duyacağı güven ve bağlılık hissini ilk burada tadan bebek, birçok kişilik özelliğini de bu duyguların üzerine inşa edecektir. Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Emel Sarı Gökten anne ve bebek arasında güvenli bağlanmanın gelişmesi için erken dönemde ten temasının ve emzirmenin başlamasının önemli olduğunu söylüyor. 

Anne, bir bebeğin hayatının ilk ilişki kurduğu kişidir. Bebek ve anne yaşamın ilk bir yılı içinde güvenli bir bağlanma kurarsa, bebeğin yaşamındaki diğer ilişkilerinin çoğu da güvenli ve sağlam ilişkiler şeklinde gerçekleşir.

Yaşamın ilk yılı bebekte temel güven duygusunun geliştiği dönemdir. Anne karnında iken her türlü fiziksel ihtiyacı karşılanan bebek, doğumdan sonra artık fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarının karşılanması için bir bakım verene ihtiyaç duyar. Bebek bu ihtiyaçlarını ağlama ile bakım verene (çoğunlukla anneye) anlatmaya çalışır. Acıktığını, karnının ağrıdığını ya da tenindeki rahatsızlık hissini ağlayarak ifade etmeye çalışır.

İlk Yılda Anne de Değişir

Yaşamın ilk yılı anne için de fizyolojik ve ruhsal birçok değişimin olduğu bir dönemdir. Bu dönemde hormonal değişikliklerin etkisiyle anne bebeğin ihtiyaçlarını algılayıp karşılamaya daha duyarlı hale gelir. Böylece bebekten önce gece uykusunu kesintisiz sürdüren anne, doğumdan sonra uykusundan daha kolayca uyanmaya ve bebeğini emzirmeye hazır hale gelir.

Anne, bir bebeğin hayatının ilk ilişki kurduğu kişidir. Bebek ve anne yaşamın ilk bir yılı içinde güvenli bir bağlanma kurarsa, bebeğin yaşamındaki diğer ilişkilerinin çoğu da güvenli ve sağlam ilişkiler şeklinde gerçekleşir. Dolayısıyla yaşamın ilk bir yılı insanın ilerideki hayatı ve sosyal ilişkileri açısından da oldukça önem taşır.

Güvenli Bağlanma Nasıl Sağlanır?

Peki, bu kadar önemli bir dönemi anne ve bebek nasıl geçirmeli ki güvenli bağlanma sağlanabilsin?

Bebek doğduğu andan itibaren mümkün olan en kısa sürede anne ile ten teması sağlanmalı, emzirme başlatılmalıdır. Bebek emme refleksi ile doğar ve memenin kokusunu hissettiği andan itibaren emmeye başlar.

Anne ve bebek arasında güvenli bağlanmanın gelişmesi için erken dönemde ten temasının ve emzirmenin başlaması önemlidir. Bundan sonraki süreçte de annenin bebeğini beslediği anlarda onunla göz teması kurması, bebek emerken annenin bebeğin yanağına, başına küçük, yumuşak dokunuşlarda bulunması önemlidir. Hatta bebeğin anne ile yakınlık sağladığı bu anlarda annenin bir şeyler mırıldanması, şarkı söylemesi, bebeğin daha huzurlu ve güvenli hissetmesini, annesinden gelen her uyarıyı almasını sağlar.

Annenin bebeğin yaşamında süreklilik göstermesi, ihtiyaçlarını karşılamak için hazır olması bebeğin sağlıklı ve güvenli bağlanmasını sağlar. Bu nedenle yaşamın ilk bir yılında annenin bebeğinden uzaklaşmaması, günlerce süren ayrılıkların olmaması önerilir. Hatta bebeğe anne değil de başka bir kişi bakıyorsa o kişinin sık sık değişmemesi gerekir, bakım verenin sabit olması ve bakımın süreklilik göstermesi temel güven duygusu gelişiminde en önemli kriterdir.

Yaşamın ilk bir yılında bebekle yakın bir ilişki içinde bulunan annenin bir yaşından sonra bebek yürümeye başladıkça, motor becerileri ve bağımsız yapabileceği aktiviteler arttıkça buna izin verici olması ve desteklemesi bebeğin kendini ayrı bir varlık olarak görmesi ve özgüvenin gelişimi için son derece önemlidir. Dolayısıyla çocuk büyürken içinde bulunduğu her dönemin ve bu dönemlerde annenin tutumlarının ruhsal gelişime birçok katkısı ve etkisi vardır.