Mutlu Çocuk Yetiştirmenin Formülü Var mı?

Anne ve babalara, ‘Çocuğunuzla ilgili en büyük beklentiniz nedir?’ diye sorulduğunda, ilk sırada sağlıklı ve mutlu olması gelir. Bu tanım kişiden kişiye göre değişse de hayattan keyif alan, pozitif düşünen, insan ilişkilerinde başarılı olan, iniş-çıkışlarda yıkılmayan çocuklar yetiştirmek, tüm ebeveynlerin ortak dileğidir. Ancak mutlu çocuklar büyütmek sanıldığı kadar kolay değil. Zira hem manevi hem de maddi faktörler çocukların gelişiminde önemli rol oynuyor. “Mutlu Çocukların” formülü rahat ve mutlu bir hamilelikten, ergenlik dönemine kadar uzanıyor.

DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal Başa, kişilere iyimser düşünme becerisi küçük yaşlardan itibaren öğretildiği taktirde ileride karşılaşılabilinecek depresyon, kaygı bozukluğu, intihar eğilimi gibi ruhsal sıkıntıların önlenebileceğini belirtiyor. Başa, “Çocuğun mutlu olması, hayatını Polyannacılık oynayarak geçirmesi anlamına gelmemelidir. Yaşamdan zevk alan, kendini oyalayabilen, çevresindeki olaylara ve canlılara duyarlı, arkadaşları ile iyi bir iletişime sahip, empati kurabilen, duygu ve düşüncelerini doğru bir şekilde ifade eden, karamsar düşüncelere alternatifler üretip olayları doğru yorumlayan çocuklara mutlu tanımı yapabiliriz. Bunların yanı sıra, mutlu çocukların başarısızlıkları genellemeyip sadece o duruma özel bir hale soktukları için tekrar denemeye motivasyonları vardır. Bu durum, hem sosyal hem de akademik hayatlarında başarılı olmalarını sağlar. Bu sayede yeteneklerini yaşamlarına yansıtıp aktif bir şekilde kullanabilmektedirler” diyor.

Karamsar düşünceleri içselleştirmiş çocukların, hayattan aldıkları tatmini giderek azalttıklarını anlatan Başa, “Örneğin, çocuk bir sınavdan düşük bir not aldığında o dersi hiç anlamadığını, aptal veya beceriksiz olduğunu, yüksek bir not aldığında ise öğretmenin o günlük kolay sorduğunu düşünebilir. Okula karşı isteksizliği, başaramayacağına dair inancından kaynaklanmaktadır. Bu tip çocuklar ilerleyen süreçlerde, zorbaca hareketlere başvurabilir ya da tam tersi pasifize olabilir. Arkadaşlık ilişkilerinde sıkıntı yaşayabilir. Böylece kendi yarattığı mutsuzluk ile beslenip, hayatın değişik yönlerinde zevk alma sıkıntısı yaşayabilir” diyor.

Peki, mutlu bir çocuk yetiştirmenin formülü var mıdır? İşte DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Merve Soysal Başa’ya göre mutlu çocuğun formülü:

Çocuk ile doğduğu andan itibaren güvenli bir bağ kurmak gerekir. Kucağınıza alıp, göz temasında bulunup, gülümseyerek konuştuğunuzda o bağ kurulmaya başlar. Bol bol kucağınıza alarak, fiziksel olarak da sevginizi gösterebilirsiniz. 

Bebekleri veya çocukları mutlu etmenin en kolay yolu onunla oyun oynamaktır. İlla ki bir amacı olması gerekmez. Önemli olan beraberce keyifli vakit geçirmektir. Aktif bir şekilde beraberce oyunda yer almanız, çocuğunuzun dış dünyayı algılamasını kolaylaştırır, hayal dünyasını genişletir ve enerjisini doğru bir yere boşaltmasını sağlar.

Kazanmayı ve kaybetmeyi, kendini güvende hissettiği aile ortamında oyunlarla öğretirseniz, çocuğun günlük hayattaki iniş çıkışlara karşı direncini arttırabilirsiniz.

Çocuklara yaşlarına uygun konularda seçim şansları tanımak özgüveni destekleyici olacaktır.

Ona karşı yaptığınız övgülerin zamanında olmasına özen gösterebilirsiniz.

Olaylar karşısında yaptığı kötümser yorumlara alternatifler üretebilirsiniz.

Yapılan yanlışlar karşısında bağışlamayı ve bağışlanmayı öğretebilirsiniz.

Çocuğunuzu eleştirirken genellemelerden kaçınarak, sadece o durum veya davranışa özel bir yorum yapabilirsiniz.

Beraber paylaştığınız zamanları sadece zorunluluklar veya sorumluluklar (ödevler, kurslar, vs.) ile harcamadan, size özel keyifli organizasyonlar (evde sinema keyfi, beraber yemek yapmak, balık tutmak, şehir içinde keşif gezilerine çıkmak vs.) yapabilirsiniz.