Bebek Beslenmesinde 3N 1N Kuralı!

Gazetecilikte kullanılan 5N 1 K kuralını çağrıştıran bir tanımlamada bebek beslenmesinde uzmanlar tarafından kullanılıyor. 3N 1N kuralı! Daha önce duymuş muydunuz? Aslında çok bilinmeyen bir konu değil ama nedense bilinenlerin uygulamaya kolay dönüştürülemediği bir nokta. Ya da basit görülen bazı hataların ileride ciddi sonuçlara yol açtığı bir durum. Yorum Psikolojik Danışmanlık’tan Uzman Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal ve Beslenme ve Diyet Uzmanı Yekbu Köseoğlu 3N 1N kuralının açılımı ile ilgili bilgiler veriyorlar.

Bebeğinizin yemeğini hazırlarken kendi bedeninize göre değil, onun bedenine göre düşünün. Onun mide kapasitesi sizinki ile kıyaslanamaz. Miktar olarak çok yemek vermek yerine kaliteli ve besin değeri yüksek yiyecekleri tercih etmelisiniz.

NEDİR BU 3N 1 N?

Bebeğin nasıl besleneceğine kimin karar verdiğini gösteren bir tanımlama

Bebeğin NE yiyeceğine

Bebeğin NE ZAMAN yiyeceğine

Bebeğin NEREDE yiyeceğine

Karar veren ANNEDİR

AMA

Bebeğin NE KADAR yiyeceğine

BEBEK KARAR VERİR.

Yeterli ve dengeli beslenme hem bebeklik-çocukluk çağı hem de yetişkinlikte sağlıklı kalabilmek adına çok önemlidir. Hem sağlık açısından hem de bebeğin sosyal gelişimi açısından sağlıklı beslenme ve sofra kültürü ne kadar erken kazanılırsa o kadar iyidir. 0-1 yaş bebeklerde beslenme 0-6 ay ve 6-12, ay olarak iki ana bölüme ayrılır.

0-6 aylık dönem:

Bu dönemde bebeğin mümkünse sadece anne sütü ile beslenmesi yeterlidir. Anne sütü bebeğin ihtiyacı olan her türlü vitamin, mineral, yağ, karbonhidrat, protein, su, bağışıklığı destekleyen maddeleri içerir. Bebek doğduğundan ilk gelen süt ( kolostrum) 2-3 gün boyunca özellikle yüksek yağ-protein ve bağışıklığı artırıcı madde içeriği açısından oldukça zengindir. Süt salınımı uyarmak anneyi emzirmeye hazırlamak ve bebeğin sağlığı açısından bebek doğduktan sonra en kısa süre içerisinde emzirilmelidir. Bebekler için uygun emzirme saati ya da aralığı yoktur. Her bebek ağladığında, istediğinde emzirilmelidir. Anne sütü ucuz, her an hazır, bebek için en uygun ve yeterli besindir. İçeriğinde bebeği ileride de gelişebilecek kronik birçok hastalığa karşı koruyan maddeler vardır. Bebek için alerjik özellik göstermez. Ayrıca anne ile bebek arasındaki bağı kuvvetlendirir.

6-12 aylık dönem:

Bu dönemde bebek artık ek gıdalara ihtiyaç duymaya başlar çünkü demir ve kalsiyum depoları artık yetersiz gelmeye başlar.
6. ayda: Anne sütü var ise ona ek olarak yoğurt( pastörize sütten günlük mayalanmış) meyve suyu veya püresi, sebze püresi ve suyu 1/8 oranında başlanarak yumurta sarısı verilebilir.
7. ayda: Anne sütüne ek olarak, yumurta sarısı, ekmek içi, pirinç, muhallebi, kırmızı et-kıyma tavuk-balık eti, bitkisel yağlar, pekmez, sebze çorbaları ve devam mamaları tüketilebilir.
8. ayda: Anne sütüne ek olarak, ezilmiş veya blenderden geçirilmiş kıymalı-tavuklu-etli sebze yemekleri, tahıl-kuru baklagil püreleri, pastörize peynir, pekmez, yoğurt, devam mamaları kullanılabilir. Yemekler 1 yaşına kadar tuzsuz verilmelidir. Kızartma-kavurma yiyecekler ile baharatlı besinler verilmemelidir.
12. ay: Bebekler artık aile bireyleri ile sofraya oturup ev yemeklerinden yiyebilir. Bu hem sosyalleşmesi hem de aile bağlarının ve sofra kültürünün oluşması açısından önemlidir. Bebeğe kendi tabağı kaşığı çatalı verilmeli kendi kendisine yemek yemesine izin verilmelidir.
Ek besinlere geçerken her ek besini tek tek ve farklı günler de azar azar menüsüne ekleyerek başlamak önemlidir. Yeni ek besin bebek açken verilmelidir. Aksi halde reddebilir ve sonrasında tekrar alması zorlaşabilir. Yemek istemediği bir ek besin olduğunda birkaç gün o besini vermeden bebek unuttuktan sonra tekrar denemek gerekebilir.
Bebeğiniz ilk 6 aylık dönemde her ay 600-800 gr, sonraki 6 aylık dönem de ise ayda 400-600 gr kilo alıyorsa anne sütü ve verdiğiniz ek gıdalar yeterli demektir.

Bebeğin sadece karnını değil, bilincini de doyurun

0-1 yaş arası bebeklerin beslenmesinde bir takım psikolojik gereksinimlerin de önemli bir yer tuttuğunu unutmamak gerekir. Oral Dönem olarak adlandırılan 0-1 yaş arası dönemde bebeğin temel haz kaynağı emme aksiyonudur. O nedenle çocuğun meme emmesi ve eline aldığı her şeyi emmeye ya da yemeğe çalışması son derece doğaldır. Anne babaların bunu bilmesi ve çocuğa bunun için engel olmaya çalışmaması önem taşır.

Bir çocuğun yeme alışkanlıklarının büyük kısmı ilk bir senede oluştuğundan dolayı bu dönemin bilinçli geçirilmesi gerekir. İlk 6 ay anne sütü alan ya da hazır mama kullanan bir çocuğu normal besinlere geçirirken dikkatli ve sakin olmak gerekir. 6 ay boyunca sadece sütle beslenmiş bir çocuk gerek fiziksel gerekse psikolojik olarak bir anda çok sayıda farklı besinle karşılaşmaya hazır olmayabilir. Beslenme geçişi bu nedenle yavaş yapılmalı, çocuğun sürece ayak uydurması için ona izin verilmeli.

Bir diğer taraftan da annelerin çocuklarına kendi kendine yemek yeme alışkanlığını kazandırmaları da büyük önem taşır. Bu alışkanlığın kazanılabilmesi için bebeğe destek olmak gerekir. Ona kaşık tutması için izin vermek, ortalığı kirletse hatta doğru düzgün hiçbir şey yiyemese de onu yüreklendirmek gerekir. Çok erken zamanlardan itibaren “bak uçak geliyor” aç bakalım garajı” gibi oyunlarla ya da bir takım oyuncaklar hatta televizyon aracılığıyla bebeklere yemek yedirmek onlarda bir alışkanlık haline gelecektir. Bunlardan ziyade bebekleri mümkün olduğunca erken sofra kültürünün bir parçası haline getirmek gerekir. Yemek yeme konusunda onlara örnek olmak da büyük önem taşır. Bebeklerin zaman zaman yemek yemek istememesi halinde bu durumu bir inatlaşma haline de getirmemekte fayda vardır.

Bizim toplumumuzda çok yemek yiyen bebek de ona çok yemek yediren anneler de “iyi” olarak tanımlanır. Ancak onlara çok yedirmek adına sağlıksız bir beslenme alışkanlığı kazandırmanın tüm hayatları boyunca sıkıntı yaşamalarına neden olabileceğini de unutmamak gerekir.