Ek Gıdaya Başlarken Nelere Dikkat Edilmeli?

Bebekler 6. ayın sonunda ek gıdaya başlayabilirler. Bu hem artan besin ihtiyaçları hem de çiğneme ve yutma becerilerini geliştirmeleri için uygun bir zamandır. Ama ek gıdalara hangi besinlerle başlamalı, ne kadar ve ne zaman vermeli? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şemsettin Ayçiçek, annelerin en çok merak ettiği ek gıdalara başlama konusu hakkında bilgiler veriyor.

Anne sütü ve ek gıda

Bebeğiniz için ilk 6 ayda anne sütü en önemli besin kaynağıdır ve tartışmasız en iyi besindir. Anne sütü bebeğinizin sağlıklı gelişimi açısından 6 ay boyunca tek başına yeterlidir. 2 yaşa kadar düzenli olarak alınmasını önerdiğimiz anne sütüne ek olarak takviye gıdalara 6. ayın sonunda başlanabilir. Bu dönemde bebekler için ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğu unutulmamalıdır.

Anne sütünün bebeğe yeterli gelip gelmediği günlük, haftalık ve aylık kilo kontrolleri ile değerlendirilir. Anne sütünün azalması doğal olarak bebeğin yeterli beslenememesi ve kilo alamaması anlamına gelir ve bu gibi durumlarda uzmanlar tarafından önerilen süt artırıcı ürünler kullanılabilir. Ayrıca emziren annenin stresten uzak durması, bol sıvı gıdalar ile beslenmesi, bebeğin sağlıklı gelişimi açısından önemlidir.

İlk 6 ayın sonunda bebeğinizin hareketlerinin artması ve fiziksel gelişiminin hızlanmasıyla birlikte anne sütünde olmayan vitamin, lif ve diğer besin maddeleri bebekler için ihtiyaç haline gelir ve ek gıdaya geçiş süreci başlar. Ayrıca anne sütü az ve bebeğin kilo alımı normal düzeyde değilse doktorunuz bebeğinizin ek gıdaya geçiş sürecine başlaması için daha erken bir zaman belirleyebilir.

Ek gıdaya başlarken nelere dikkat edilmeli?

• Ek besine geçerken hazmı kolay, alerjik olmayan, katkısız, taze ve doğal gıdalar seçmeye özen gösterin.
• Bu dönemde verilecek ek besinler; elma, şeftali, muz, havuç, patates, kabak,  bezelyeden elde edilen meyve, sebze püresi, sebze çorbası, muhallebi, yoğurt gibi yiyecekleri içermelidir.
• Besinleri hazırlanmadan ve bebeğinizi beslemeden önce mutlaka kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Tek seferde birçok gıda değil, tek gıdayı kaşıkla az miktarda vererek başlanmalı daha sonra öğün haline getirilmelidir.
• Aç karnına verilmesi gereken takviye besinlerde 3 günlük takiple vücutta alerjik reaksiyonlar, kabızlık, ishal bulguları gözlemlenmelidir.
• Ek besinlerin hepsine aynı haftada başlanmamalı, yeni besinler en az 3 gün ya da bir hafta aralıklarla bebeğin beslenme programına eklenmelidir.
• Alerjik reaksiyon gözlenen ya da bebeğinizin hoşlanmadığı önemli yiyecekleri tamamen kesmek yerine 3 haftalık aradan sonra tekrar denemelisiniz.
• Şekere, bala ya da reçele batırılmış yalancı meme veya tuz ve baharat kullanılan gıdalar verilmemelidir.
• Ek besin olarak verilen meyve ve sebzelerin temizliğine, tazeliğine ve o mevsimin ürünü olmasına dikkat edilmelidir.
• Ek besinleri hazırlamak için kullanılan suyun kaynatılmış olmasına özen gösterilmelidir.
• Konserveler, dondurulmuş yiyecekler, katkı maddeli hazır besinler verilmemelidir.
• Ek besinlere geçiş dönemi aynı zamanda bebeğin çiğneme fonksiyonlarını öğreneceği dönemdir. Bebeğiniz özellikle de pürtüklü gıdaları dili ile itebilir. Bunu “bebeğim ek gıdaları sevmedi” olarak algılamayın. İstem dışı yaptıkları bu hareket zamanla düzelecektir.
• Sebze çorbasını hazırlamak için mikser yerine delikli süzgeç ve cam rende kullanılmalıdır.

Bu dönemde verilen yeni besinler nedeniyle kabızlık ve ishal görülen bebeklerde ilaç kullanımının yerine, yine alternatif gıdalarla sorunu çözmek gerekir. Kabızlık olduğunda ise muz, şeftali, yoğurt ve süt ürünlerini azaltıp, zeytinyağı, erik, kayısı kompostosu verilebilir.

İshal durumlarında ise muz, yoğurt, şeftali verilebilir, armut, kayısı, erik, zeytinyağlı gıdalar azaltılarak denge kurulmaya çalışılır.

Bebekler gıdalarla ilk kez karşılaştıkları için, içinde bulunan az miktarda mikrop bile bakteri, virüs ve mantar bağırsak enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu nedenle gıdaları hazırlarken hijyen kurallarına dikkat edilmeli ve gıdalar bekletilmeden verilmelidir. Beklemiş meyve suları, meyve ve sebze püreleri hem yabancı organizmalara bulaşmış olur hem de içindeki vitaminleri yitirir.