Bebeğiniz Sizi Duyuyor mu?

Heyecanla beklediğiniz o an geldi ve bebeğinizi kucağınıza aldınız, tabii ki ilk aylarda size yeterli tepki veremeyecek ama 3 aylıktan itibaren hareketleriyle sesinizi duyduğunu belli edecek. Peki ya 6 aylık ve hala size tepki vermiyorsa… Konuyla ilgili Odyoloji Uzmanı Ayşen Erdil bakın neler anlattı.

Her yıl 2.000 Bebek İşitme Kaybı ile Doğuyor!

Dünya Sağlık Örgütü(WHO) verilerine göre dünyada 600 milyon işitme engelli birey var. Türkiye’de her sene doğan 1.300.000 bebeğin 2.000’i işitme kaybı ile doğuyor. 2.000’li yılların başına kadar bebeklerin işitmesini erken dönemde tespit etmek için gerekli cihaz ve testler yoktu. İleri derecede işitme kaybı olan çocuklar 2 yaş civarında konuşmadığı için doktora götürüldüğünde işitme kaybı ortaya çıkıyordu. Tek taraflı ya da hafif ve orta dereceli işitme kaybı olanlar ise ancak okul çağında “derslerinde başarısız”, “sınıfta dalgın, dersi dinlemiyor” gibi şikayetlerin sebebi araştırılırken teşhis edilebiyordu.

3 Aylıktan İtibaren Seslere Tepki Vermeye Başlar

Bebekler doğmadan önce bile dış dünyadan gelen sesleri duyabilirler. Doğduklarında ise seslere, özellikle insan sesine karşı çok hassastırlar. Üç aylıkken seslere gülücükle tepki vermeye, 6 aylıkken “agu” lara başlarlar. İşitmeyen bebekler bu gelişme safhalarından geçerken kısıtlı ipucu alacak ve çevreleri ile iletişim kurmakta zorlanacaktır. İşitme kaybının erken dönemde tespit edilmesi ve rehabilitasyona başlanması bebeklerin dil yeteneği ve lisan becerilerini kazanabilmesi yani konuşabilmesi için gereklidir. İleriki hayatlarında eğitim, çevreye uyum, zeka, öğrenme becerileri, sosyal ve duygusal gelişim için işitme duyularının doğuştan itibaren normal seviyede olması gerekmektedir.

Kulağına Verilen Sabit Bir Sesle Ölçüm Yapılır

Hayatın ilk aylarında işitmeyen bebeğin davranışları işiten bebekle aynıdır; Uyur, acıkınca gazı olunca ağlar. Bu erken dönemde bebeğin işitmesinin normal olup olmadığı ancak özel cihazlar kullanılarak, yapılan özel testlerle mümkün olmaktadır. YENİDOĞAN İŞİTME TARAMA TESTLERİ HANGİ BEBEĞİN İLAVE İŞİTME TESTLERİNE GEREKSİNİMİ OLDUĞUNU ORTAYA ÇIKARTMAK İÇİN YAPILAN BİR ÖN ELEME TESTİDİR.  Günümüzde bu testler mümkün olduğunca doğumdan 12 saat sonra bebek henüz hastanede ya da doğumevindeyken yapılmaktadır.

İlk etapta Otoakustik emisyon (OAE) ve ABR ya da BERA (işitsel beyin sapı tepkisi) adı verilen iki farklı teknik kullanılmaktadır. Çok kısa sürede uygulanabilen ve objektif verilere dayanan bu testlerin güvenilirliği oldukça yüksektir. Bebeğin işitmesi kulağına verilen sabit bir ses seviyesinde ölçülür ve “geçti”, “geçmedi” şeklinde değerlendirilir. Tarama testlerinden geçemeyen bazı bebeklerin işitmesi normal olabilir ancak ileri derecede ve kalıcı işitme kaybı olma ihtimali de mevcut olabilir. Bu olasılığa karşı TARAMA TESTİNDEN GEÇEMEYEN HER BEBEĞİN TEKRAR KONTROL EDİLMESİ VE İLERİ TESTLERİN YAPILMASI  gereklidir.

İleri testler ile her iki kulağında işitme seviyesi derecelendirilir, kaynağı tespit edilir ve buna göre tedavi ya da rehabilitasyonu planlanır. Bebek üç aylık olduğunda bu testlerin tamamlanmış olması en ideal durumdur. 

Dil ve Konuşma Becerisi İyi Gözlenmeli

İşitme kaybı erken tespit edildiği taktirde bebeğin gelişimi açısından yapılacak pek çok şey vardır. Bu konuda bebeğin ailesi uzmanlar ve eğitimciler elele vererek çalışmalıdır. Aileye yeni katılan bir bebek tüm aile için yepyeni bir dünya, bir deneyimdir. Ebeveyn ve ailenin diğer halkaları için heyecanla beklenen bir bebeğin işitme kaybı olduğunun öğrenilmesi çok farklı duygulara sebep olacaktır. Bu beklenmedik durumun sebebi, sonraki gelişimi, takip edilecek yol, hedef ve amaçlar gibi pek çok konuda doktorunuz, odyoloji uzmanı ve eğitimcilerden yardım alınması gerekecektir.  Gelecek günlerde anne ve baba bebeğin en iyi eğitmeni olacaktır. Bu nedenle onların konuyu etraflıca öğrenmeleri rehabilitasyon programının çok önemli bir unsurudur. Çocukların, yenidoğan işitme tarama testinden geçse dahi daha sonra işitme kaybı geliştirme ihtimali gözden kaçmamalıdır. Konuşmadaki gecikme yani 1 YAŞ CİVARINDA İLK KELİMENİN SÖYLENMEMESİ durumunda yenidoğan işitme taramasından geçmiş olsa dahi İLERİ İŞİTME TESTLERİNİN yapılması gerekmektedir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuğun dil ve konuşma gelişimini iyi gözlemleyip şüphelendikleri durumda uzmana başvurmasında yarar vardır.