Bebeklerde Motor Gelişim Nedir?

“Gelişimin bir bütün olarak ele alınarak tüm basamakları ile değerlendirilip desteklenmesi gerekliği unutulmamalıdır.” diyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer 2-24 ay arası bebeklerin kaba ve ince motor gelişimleri ve bunların aileler tarafından nasıl desteklenebileceğine dair önemli bilgiler veriyor.  

Hayatın ilk yılında, fiziksel büyüme, olgunlaşma, beceri kazanma ve psikolojik gelişim kesintisiz bir şekilde devam eder. Büyümeyi izlemek kadar gelişimsel süreçlerin de bir o kadar yakından takip edilmesi gerekmektedir. Büyüme dendiğinde fiziksel olarak boyut artışı olarak algılamalıyız. Vücut ölçümlerini bu nedenle düzeli kayıtla değerlendiririz. Yaşına göre de karşılaştırırız.

Gelişme ise beceri kazanma, farklılaşma olarak algılanmalı, yine yaşına göre kazanması gereken becerilere göre karşılaştırılmalıdır. Gelişim alanları kaba motor, ince motor, sosyal duygusal ve dil becerileri olarak gruplandırılabilir.
Kaba motor gelişim; kendi yerinde dönmekten, emeklemeye ve yürümeye kadar olan alanı, ince motor gelişim ise; çıngırağı elinde tutma ile başlayan ve sonrasında parmaklarını kullanarak küçük nesneleri tutmayı kapsayan alanı ifade eder.

İlk iki yılda kaba ve ince motor becerileri nasıl gelişir?

KABA MOTOR
2-4 ay; başını dik ve sabit tutma 2. ayda başlar. Üçüncü ve dördüncü ayında kaldırıldığında başı geriye gitmez. Yüzüstü yatarken başını 90 derece kaldırır.
5-6 ay; destekle oturur, bacaklarına ağırlık verir.
7-9 ay; yüz üstünden sırt üstüne, sırt üstünden yüz üstüne döner, desteksiz oturur, emekler.
10-12 ay; bir yere tutunarak ayağa kalkar, sıralar, yürür.
13-15 ay; ayakta durur, tutunur sıralar, yardımsız yürür.
16-18 ay; tek başına yürür, koşar.
18-24 ay; koşar, topa veya nesnelere tekme atar.

İNCE MOTOR
3-4 ay; ellerini çoğunlukla açık tutar,  hatta ortada birleştirir. Çıngırağı kavrar.
5-6 ay; nesnelere eliyle uzanır, oyuncakları veya nesneleri amaçlı tutar.
7-9 ay; nesneleri parmaklarını ve avuç içini kullanarak elden ele geçirir, küçük cisimleri tutar
10-12 ay; küçük cisimleri baş ve işaret parmağını kullanarak tutar, diğer parmaklardan yardım alır.
13-15 ay; küçük cisimleri baş ve işaret parmağını kullanarak tutar, diğer parmaklardan yardım almaz. Kitap sayfalarını çevirir, kalemle çizer, iki küpü üst üste koyar.
16-18 ay; kalem tutar ve karalama yapar, üç küpü üst üste koyar, şekilleri yerine yerleştirmeye çalışır.
19-24; kalem tutar, çizgi çizer, altı küpten kule yapar.

Bu dönemde gelişimi desteklemek için yapabildiği hareketleri pekiştirmekte fayda vardır. Yeterince ve zamanında verilen uyaranlar gelişimini son derece olumlu desteklediği gibi aksi durumda tam bir duraklama yaşanması da söz konusu olabilir.