Bebeklik Döneminde Uygulanan Aşılar

Biliyoruz bebeğinizin ağlamasına dayanamıyorsunuz hele ki bu bedenine batan canını azıcık bile olsa acıtan bir iğneyse içiniz daha bir gidiyor ağlamasına ama siz de çok iyi biliyorsunuz ki hastalıklara karşı bu aşıları yaptırmanız gerekiyor. Peki nedir bu aşılar? Hangi ayda hangi aşıyı yaptırmalısınız? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emre Çenesiz’e aşı takvimini ve aşılar hakkında bilinmesi gerekenleri sorduk.


Hepatit B aşısı:

Hepatit B doğum sırasında anneden bebeğe de geçebilir. Bu yüzden hamilelikte eğer bağışıklığınız yoksa mutlaka yaptırmalısınız. Hastalık kan ve cinsel yolla veya hastanelerde steril edilmemiş malzemelerle de bulaşabilir. Bulaştığında karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine sebep olabilir. Bebeklere ilki doğumda olmak üzere birinci ay ve altıncı ayda 3 doz uygulanır.


Hepatit A aşısı:

Enfeksiyon, temiz olmayan ortamlardan, dışkılardan bulaşabilir. Karaciğer iltihabına yol açabilir. Çocuk yaşlarda geçirildiğinde hafif atlatılır fakat erişkinlikte çok ağır geçebilir. 1 yaşından sonra ve 6-12 ay arayla 2 doz şeklinde yapılır.


Verem (BCG) aşısı: 

Solunum yoluyla bulaşır. Ağır ve kalıcı solunum problemleri, zeka geriliği ve sakatlığa neden olur. Bebeğinizin 2 ayı bittikten sonra yapılır. Aşı yapımından sonra bebeğe 3 gün banyo yaptırılmamalıdır. İlk yapıldığında hiçbir şey gözükmez fakat 2-8 hafta sonra aşı yerinde kızarıklık oluşur. Aşının tutup tutmadığını bu dönemde doktorunuza sorabilirsiniz.


Çocuk felci:

Çocukluk döneminde geçirilen felç hastalığı kalıcı felçlere neden olduğu için zorunlu aşılardandır. Çocuk felci aşısı iki çeşittir; inaktif (ölü aşı) pentaksim (beşli karma) aşısı içinde bulunur ve 2-4-6-18’inci aylarda yapılır. Aktif (canlı aşı) altıncı ve on sekizinci aylarda ağızdan damla şeklinde ayrıca uygulanır.

Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak:

Kızamık ciltte kırmızı döküntülere sebep olur, bazen ölümcüldür. Kızamıkçık ciltte pembe döküntülerle kendini gösterir ve hamilelikte geçirilirse bebeğin sakat doğumuna neden olur. Kabakulak kulak arkası tükürük bezleri iltihabı ile oluşur. Beyin, pankreas, testis iltihabı ve kısırlığa neden olur. 9. ayda kızamık, 12. ay, 4-6 yaşlarda KKK aşısı yapılması gerekir. Eğer 9. ayında kızamık aşısı yapılmamışsa 12. ay, 5-6 yaş KKK aşısı yapılması gerekir.


Suçiçeği:

Bazen zatüre ve beyin iltihabına yol açtığı için aşı takviminde yer alır. 1 yaşında ve 6 yaşında olmak üzere 2 doz şeklinde daha önce suçiçeği geçirmemiş çocuklara uygulanabilir.


5’li karma aşı (Difteri-boğmaca-tetanoz-çocuk felci-HIB):

Tek enjektör halinde ve 2-4-6 ve 18. ayda uygulanır.


HIB: 

Menenjit, zatüre ve orta kulak iltihabına yol açan bir çeşit bakteridir. 12 aydan büyük bebeklerde tek doz. 5’li karma aşı ile beraber 2-4-6 ve 18. ayda yapılabilir.

Pnömokok aşısı: 2-4-6 ve 12. ayda yapılır. Solunum yoluyla bulaşabilir. Daha çok bakteriyel menenjit, orta kulak iltihabı, sinüzit gibi hastalıklara neden olur.

Rotavirüs ve menectra aşısı Sağlık Bakanlığı listesinde yoktur ama gerekli görüldüğünde bu aşılar da yapılır. 


Aşıların yan etkileri var mıdır?


Aşılar canlı aşılar ve cansız aşılar olarak ikiye ayrılır. Cansız aşılar antijen içerir, canlı aşılar hastalık yapıcı etkisi azalmış virüsler içerir. Yan etki olarak ateşten döküntüye kadar spektrumlar görülebilir. Genelde aşı yapıldıktan sonra ilk 48 saat içerisinde ateş ve döküntü görülebilir. Yan etkiler her çocukta görülmeyebilir. Görülme oranı yüzde 10 civarındadır.

İçinde virüs ya da bakteri olan canlı aşılar zararlı mı?

Canlı aşıların henüz ispatlanmış bir zararı yoktur, fakat ispatlanmış birçok yararı vardır. Bu aşıların koruyucu etkinlik adına yapılması gerekir. Amerika ve Avrupa da olduğu gibi Türkiye’de de uygulanıyor.