Diş Çıkarma Süreci

Bebeklerin diş çıkarma sürecinde dikkat edilmesi gerekenler..

Bebeklerde dişler genellikle 6. ve 8. aylar arasında çıkmaya başlıyor, ancak diş çıkarma süreci her bebek için farklılık gösterebiliyor. Ender de olsa bazen bebekler bir veya daha fazla diş ile doğabiliyor. Bu dişlerin çekilmesi gerekiyor, çünkü bu dişler genelde sallanıyor ve bebekler dişleri yutma riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Yine bu dişler, emzirme esnasında da sorun teşkil edebiliyor. Diş hekimi ve Protez Uzmanı Yar. Doç. Dr. Çağdaş Kışlaoğlu konuyla ilgili anne babaları bilgilendiriyor.

Bebeklerde ilk üç ay ile 2,5 yaş arasında diş çıkarma süreci

İlk dişler 3. ayda da bir yaşında da çıkabilir, bu durum genetik farklılıktan kaynaklanır. Süt dişlerinin çıkış sırası; alt çenenin ortasındaki kesici dişler (süt santral dişler), üst çenenin ortasındaki kesici dişler (süt santral dişler), üst yan ve alt yandaki kesici dişler (süt lateral dişler) şeklindedir.
Birinci yılın sonunda bebeğin ağzında 6 ile 8 adet diş bulunur. Sonrasında sağlı sollu, alt ve üst birinci süt azı dişleri çıkar. Birkaç aylık bir aradan sonra azı dişleri ile kesici dişler arasından dört köpek dişi çıkar. Köpek dişlerinin çıkması genellikle bebeğin 1,5 ile 2 yaş aralığına denk gelir. Köpek dişlerinden sonra dört azı dişi daha çıkar ve çocuk 2 ile 2,5 yaş aralığında iken tüm süt dişleri tamamlanmış olur.

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri

Diş çıkarma belirtileri dişlerin çıkma zamanından iki üç ay önce ortaya çıkabilir. Bu belirtiler çocuktan çocuğa değişir. Genelde bebekler 2,5-3 aylıktan itibaren salya akıtmaya başlar. Salyanın artışına bağlı olarak tıkanmalar ve akabinde öksürmeler oluşabilir. Eğer bebek soğuk algınlığı ya da alerji belirtileri göstermiyorsa, endişelenecek bir durum yoktur. Salya akıtan bir bebekte, sürekli salya temasının yarattığı tahrişe bağlı olarak çenede ve ağız çevresinde kızarıklık ya da çatlaklar oluşabilir. Çene kemiği içerisinde sürmekte olan bir dişin baskısı altında dişetinde vücudun temel savunma mekanizmalarından olan ve doku hasarına yanıt olarak oluşan enflamasyon gelişir. Bu durum bazı bebeklerde ağrılara yol açarken, bazılarında hiç sorun oluşturmayabilir. Bazen çıkan bir diş dişetinde kanamaya da neden olabilir. Hatta bazen dişin çıkacağı bölgede dişeti hematomu denilen mavimtrak ufak sıvı ile dolu bir oluşum da gelişebilir. Bu kistik yapılar genelde zararsızdır ve özel bir girişime gerek yoktur.
Enflamasyon artışına bağlı olarak bebeğin dişetindeki ağrı sürekli bir hal alabilir ve bu durum sıkıntılı olabilir. Bu huzursuzluk bazen haftalar boyunca sürebilir. Diş etlerindeki ağrı sinir yolları boyunca kulak ve yanağa yansıyabilir, bebekler kulaklarını çekiştirerek rahatlama hissettikleri için bunu yapmaya gayret edebilir. Fakat bebeklerin kulak enfeksiyonu olduğunda da kulaklarını çekiştirdiklerini unutmamak gerekir.
Ayrıca bu dönemde olan bir bebek, her şeyi ısırma eğilimindedir. Burada bebeğin asıl isteği, ağzına götürdüğü şeyle dişetlerini rahatlatmaya çalışmasıdır. Bu dönemde bebek huzursuzluk nedeniyle beslenmeyi reddedebilir. Ek gıda da verilmeye başlanmış olan bir bebek, belli bir süreliğine bu yiyeceklere karşı olan ilgisini yitirebilir. Ayrıca bu dönemde ishal ve ateş ile de karşılaşılabilir. Fakat bunların diş çıkarma ile olan ilişkisi şüphelidir. İshalin oluşması büyük bir olasılıkla artmış tükürük salgısı nedeniyle diş çıkarmayla bağırsak hareketleri arasında bir bağıntının olmasından kaynaklanabilir. Ateş de tıpkı ishal gibi diş çıkarmayla bağıntılı olduğu konusunda tereddütle yaklaşılan bir belirtidir. Diş etlerindeki ödem ve enflamasyon nedeniyle, 38 C°'nin altındaki bir ateş diş çıkarmaya eşlik edebilir. Gece boyunca deliksiz uyuyan bebekler bile diş çıkarırken gece uyanmaya başlayabilir. Bu durum, onların huzursuzluk ve ağrı unsurlarının birleşmesinden meydana gelebilmektedir.

Bebek diş çıkarırken yapılması gerekenler

• Diş etlerindeki basıncı rahatlatmak amacıyla, bebeğe çiğneyecek soğuk bir şeyler verilmelidir. Bu amaçla dondurulmuş çörek, soğuk bir muz veya havuç, bir tülbente sarılmış buz parçası kullanılabilir. Çiğnemesi için ne verilirse verilsin, mutlaka bebeğin yanında olunmalı ve bebeğin oturur pozisyonda olması sağlanmalıdır.
• Bebeğe bir şeyler verilerek, dişlerini kaşımasına yardımcı olunmalıdır. Bazı bebekler başlangıçtaki acı nedeniyle bunu almaya itiraz edebilir. Fakat bir süre sonra acının yerini rahatlamaya bıraktığı görülecektir. Diş kaşıyıcı olarak verilecek şeyler eğer buzdolabında biraz soğutularak verilirse, rahatlama belirtileri daha hızlı görülecektir.
• Bebeğe soğuk içecekler verilmesi, enflamasyon bölgesindeki kan akımını azaltarak ağrının ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır.
• Buzdolabında soğutulmuş yoğurt, şeftali püresi veya elma püresi bebeğinize oda ısısındaki yiyeceklerden daha çekici gelecektir.
• Ağrıyı azaltacak ilaç olarak ise, parasetamol grubu bir ağrı kesici şurup (Calpol veya Dolven) kullanılabilir. Ayrıca topikal olarak uygulama yapmak için de lidocain hidroklorür içerikli jel (Dentinox jel) tatbiki yapılabilir. Bu yapılırken, diş çıkarma bölgesine parmakla hafif hafif masaj yapılmalıdır. Bu uygulamalar ağrıyı azaltacak ve bebeği rahatlatacaktır.