Bebeğinizin Kakası Size Neler Söylüyor?

Bebeğiniz dünyaya geldiğinde ne yediğinden, ne giydiğine kadar her şey üzerinde düşünmeniz gerekir. Bunlardan biri de bebeğinizin “kakası”dır. Renginden, kıvamına kadar her değişiklik, endişelenmeniz için yeter de artar bile. Bebeğinizin bağırsak hareketlerindeki değişikliklerle ilgili olarak, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Erdem Uzunoğlu’dan bilgi aldık.

Bebeğinizin kakasındaki değişiklikler her zaman kötüye yorulmamalıdır; bu, birçok nedenden kaynaklanabilir. Ayrıca bebeğinizin bezindekileri diğer bebeklerinkiyle kıyaslamanız yanlış olur. Çünkü her bebekte farklı değişiklikler görülebilir. Kendi bebeğinizin kakası bile günden güne değişebilir. Özellikle bu değişiklik, bebeğiniz katı gıdalara geçtiğinde, yedikleri farklılaştıkça, daha belirgin bir şekilde görülür.

İlk Dışkı: Mekonyum

Bebeğinizin bezini değiştirmeye başladığınızda beklenmedik durumlarla karşılaşabilirsiniz. Özellikle yeni doğan bebeklerde, dışkı, siyah bir renkte olabilir. Bu dışkıya mekonyum adı verilir ve bebeğinizin rahimde kaldığı süre içinde bağırsaklarında birikmiştir. Bebeğinizin mekonyumu çıkarması iyiye yorulmalıdır. Bu, bebeğin bağırsaklarının tıkalı olmadığını gösterir. 

Bebeğiniz ilk 24 saat içerisinde tüm mekonyumu bağırsaklardan atar. Sonrasında geçici olarak, rengi koyu yeşile yakın, sarı, sulu bir kakayla karşılaşabilirsiniz. Kakanın içerisinde bazen sümüklü bir sıvı da görülebilir.

Geçici dışkıyı takip eden birkaç gün içinde, bebeğinizin kakası yediklerine göre değişecektir. Eğer anne sütü ile besleniyorsa, altın sarısı, bazen sulu ve gevşek, parçacıklı, ezik kıvamında olabilir. Eğer bebeğinizi mama ile besliyorsanız, o halde daha şekilli ve rengi koyu olacaktır.

Rengi Yeşilse...

Zaman zaman bebeklerin kakalarının renginde ortaya çıkan değişiklikler “üşütme” şeklinde yorumlanabilir. Oysa bağırsakların çalışma hızı fazla olduğunda, ince bağırsaklardan safralı dışkı çıkışına bağlı olan bu yeşil renk, ishal olmadıkça normal karşılanmalıdır.

Katı Gıdalara Geçiş

Katı gıdalara geçtiğinizde, bebeğinizin kakası daha katı bir hal alacaktır. Bununla birlikte daha koyu renkli ve kötü kokulu olması normaldir. Anne sütüyle beslenmeye devam eden bebeklerin kakası, biberonla beslenen bebeklere göre daha yumuşak olur.

Katı gıdalara başlandıktan sonra, dışkının özelliği her defasında değişebilir. Kakanın rengi, özellikle son öğünlere göre değişiklik gösterecektir. Örneğin bebeğinize havuç suyu içirdiyseniz, kakasının rengi portakal rengi çıkabilir.

Sindirim sistemi pek gelişmemiş olan bebeklerde alınan gıda, çok fazla değişikliğe uğramayabilir. Bu yüzden bebeğinizin kakasındaki yiyecek parçalarını görünce şaşırmayın.  Özellikle sindirilmesi zor olanlar, bir bütün halinde ya da parçalı bir şekilde çıkabilir.

Siyah Dışkı

Bebeğinize demir takviyesi veriyorsanız, bebeğinizin bezinde siyah dışkıyla karşılaşmanız çok normal. Bebeklerde, bazen, sindirim sisteminde normal olarak bulunan bakterilerle demir sülfat arasındaki reaksiyon, dışkıda siyah renge yol açabilir. Bu durumda demir takviyesini kesmenize gerek yok; demir, sindirim problemlerine yol açmaz. Eğer bebeğiniz demir ilaçları almadığı ya da hazır mamalarla beslenmediği halde, siyah kaka yapıyorsa doktorunuza danışabilirsiniz.

Ne Zaman Tehlikeli?

Kakadaki değişiklikler içinde en endişe verici olanı, ishal. Bebeğiniz sık sık sulu dışkı yapıyorsa, ishalden şüphelenebilirsiniz. Belirli gıdalara karşı oluşan duyarlılık ishale neden olabilir.

Diş çıkarma sırasında artan salya salgısının yutulması ile bağırsak içeriğinde akışkanlık artışı olur. Buna bağlı olarak dışkı cıvık, pelteleşmiş ve biraz daha sıktır. Bunu ishalle karıştırmamak gerekir.

Bebeğiniz 24 saatten daha uzun bir süredir sulu dışkı çıkarıyorsa, devamlı kusuyorsa, dışkısında kan, sümüksü doku varsa ve ateşi devam ediyorsa doktor çağırmalısınız. İshal olduğunu düşündüğünüz bebeğe, doktor onayı olmadan tıbbi tedavi uygulanmamalıdır. Aksi takdirde, bebeğin sağlığını riske edebilirsiniz.

Kabızlık da, belirtileri görüldüğünde, doktora başvurulması gereken bağırsak problemlerinden biri. Anne sütüyle beslenen bebeklerin kabız olma riski düşük. Bunun nedeni, sütün bebeğin bağırsakları ve sindirimine en uygun besin olmasından kaynaklanıyor. Ancak mamayla beslenen bebeklerde kabızlığa daha sık rastlanıyor.

Kabızlığın en önemli belirtileri, bebeğin seyrek dışkılaması ve kakasını yaparken zorlanmasıdır. 2-3 günde bir gibi seyrek de olsa, kakasını kolay yapıyorsa kabızlıktan söz edilmez. Bazen bebeğinizin kakasında kan görebilirsiniz. Endişelenmeyin; kakası sertse, zorlanmaya bağlı olarak, anüste çatlaklar oluşabilir ve kanama görülebilir. Ayrıca bebeğinizde karın ağrısı ve huzursuzluk da kabızlığın belirtileri arasında yer alır.

Kabızlık belirtileri gördüğünüzde vakit kaybetmeden doktorunuza danışmalısınız. Arada sırada ortaya çıkan kabızlıklar, genellikle beslenmede yapılacak bazı değişikliklerle ortadan kaldırılabilir. Örneğin bebeğinizin yediği mamayı değiştirebilir ya da öğününe bir iki çay kaşığı ezilmiş erik veya meyve suyu ekleyebilirsiniz. Bazı vücut egzersizleri de işe yarayabilir. Örneğin onu sırt üstü yatırarak ayaklarını pedal çeviriyormuş gibi hareket ettirebilirsiniz.