Anne Adaylarının %5 i 'Gebelik Diyabeti'ne Yakalanır

Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç Dr. Alper Çelik: “Risk grubundaki hastalar ya da nispeten kilosu olan hastalar gebelik düşündükleri andan itibaren fazla kilolarından kurtulmalı, fazla kiloları olmasa bile yürüyüş ve diyetle kilolarını kontrol altında tutmalılar. Özellikle vücut kitle indeksi 25'in üzerinde olan anne adaylarının hamilelik döneminin ilk 3 ayında kilo almamaları gerekmektedir. Hamilelik dönemi boyunca da yürüyüşler kan şekerlerini ve kilolarını kontrol altında tutmalarında son derece etkili olacaktır.”

Belirtiler kendini 24-28.  haftalar arasında gösterecektir.

Tüm gebeliklerin %5'inde karşılaşılan gebelik şekeri eğer dikkat edilmez ise hamilelik diyabetine yakalananların %7'sinde kalıcı diyabete neden olabilir.
 

Gebelik Şekeri Nedir?

Gebelik şekeri aslında fetusa yeterince glikoz gidebilmesi için, metabolizmanın aldığı bir takım önlemlerin sonucu olarak ortaya çıkar. Plasentadan salgılanan HPL adında bir hormon kan şekerimizin düşmesi için hayati önem taşıyan insülinin etkisini baskılar. Bunun sonucu olarak da kan şekeri yükselir. Biz bu duruma halk arasında gebelik şekeri diye bilinen, gestasyonel diyabet adını veriyoruz. Tüm gebeliklerin %5'inde karşılaşılan bu durum eğer dikkat edilmez ise hamilelik diyabetine yakalananların %7'sinde kalıcı diyabete neden olabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalar hamilelikleri boyunca sıkı bir takipten geçtikleri için gebelik diyabeti genelde zamanında yakalanır ve uygun prosedürle tedavisine başlanır. Hastalarda yorgunluk, sürekli susama, idrara çıkma, ağızda metalik bir tat, kilo kaybı gibi belirtiler başladıysa hastanın doktoruyla bu durumu konuşması faydalı olacaktır. Belirtiler kendini 24-28.  haftalar arasında gösterecektir. Gebelik hormonları hastalığı fark etmenizi zorlaştırabileceği için hastalara bu dönemde diyabet testleri yapılır.

Nasıl Korunulur?

Öncelikle ailesinde diyabet hikayesi olan hastalar bu konuya daha temkinli yaklaşmalı. Gebelik boyunca diyabetle ilgili gerekli tüm testleri yaptırmalı ve doğumdan sonra da 6 ve 12. haftalarda yine önlem amaçlı testler yaptırmalılar. Onun dışında bu risk grubundaki hastalar ya da nispeten kilosu olan hastalar gebelik düşündükleri andan itibaren fazla kilolarından kurtulmalı, fazla kiloları olmasa bile yürüyüş ve diyetle kilolarını kontrol altında tutmalılar. Özellikle vücut kitle indeksi 25'in üzerinde olan anne adaylarının hamilelik döneminin ilk 3 ayında kilo almamaları gerekmektedir. Hamilelik dönemi boyunca da yürüyüşler kan şekerlerini ve kilolarını kontrol altında tutmalarında son derece etkili olacaktır.

Hamilelik Diyabetinde Beslenme

Anne adaylarının sentetik tatlandırıcılardan da uzak durması gerekiyor.  Ayrıca bu dönemde şekerin yükselmemesi için, karbonhidratlı gıdalardan tamamen uzaklaşılması da yanlıştır. Çünkü özellikle bu gıdaların bebeğin beyin gelişimi üzerinde önemli pozitif etkileri bulunmaktadır. Bu gıdaların miktarı ve ne zaman alınacağı ile ilgili düzenlemeleri bir diyetisyen düzenleyecektir. Özellikle ekmek ve meyveden alınacak olan karbonhidratlar hamilelik dönemince tüketilmeli. Diyetisyenin size verdiği listeyi doğru uygularsanız, ara öğünleri atlamaz ve özellikle kan şekerinin yükselmesi kadar düşmesi riskini de gözeterek beslenirseniz bu süreci hasarsız bir şekilde atlatmanız mümkün olacaktır. Bu diyet listelerinin kesinlikle uzman biri tarafından kişiye özel olarak hazırlanması da şarttır. Kesinlikle internette rastlanılan, basın yoluyla ulaşılan bilgilerle hareket edilmelidir. Her hasta kendine özgüdür ve başka birinin uyguladığı diyet sizde kalıcı hasarlara neden olurken bir yandan da bebeğinizin gelişimini kalıcı olarak etkileyebilir. Bu dönemde bol su tüketimi de son derece faydalıdır. Anne adaylarının günde 1,5-2 litre su tüketmesi ve su içmek için susamayı beklememesi gerekiyor. Anne adayları basit şekerlerden uzak durmalıdır ama kompleks karbonhidratları, yani yulaf, bulgur, çavdar, tam buğday ekmeği gibi ürünleri tüketmelidir. Bu gıdaların yanı sıra sebzeler de içerdikleri posa yönünden zengin oldukları için kan şekerinin düzenlenmesinde yardımcı olacaktır.

Hamilelik Diyabetinde Egzersiz

Bu süreçte zaten egzersiz yapıyor olan ve hiç yapmayan anne adaylarını birbirinden ayırmak gerekiyor. Gebeler için en güvenilir aktiviteler sabit bisiklet ve yüzmedir. Özellikle yüzme annenin doğumda çok ihtiyaç duyacağı kasları da çalıştırdığı için tercih edilebilir. Bunlar dışında pilates ve yoga da kesinlikle bu dönemde faydası olacak aktivitelerdir. Burada işini bilen profesyonel bir pilates ya da yoga hocasıyla, yani mümkünse "anne adayları" konusunda tecrübeli bir spor eğitmeni ile çalışılması önemli. Yoksa kendinize de bebeğinize de zarar verebilirsiniz. Gebelik boyunca aynı hareketleri yapsanız bile zamanla bazılarında zorlandığınızı göreceksiniz. Bunun nedeni gebelik dolayısıyla kardiyak debinizin yani vücuttaki kan akış şiddetinin günden güne artmasıdır. O yüzden egzersizin şiddetini mutlaka bu konuda tecrübeli bir eğitmen ile sürekli kontrol etmeniz gerekmektedir.

Hamilelik Diyabeti Kalıcı Mıdır?

Anne adaylarının %5'i gebelik diyabetine yakalanır. Hastalığa yakalanan anne adaylarının %7'sinde durum kalıcı diyabet ile devam eder. Yani doğumdan sonra metabolizma normale dönmesine rağmen diyabet devam eder.