Fitoterapi Uzm. Dr. Ümit Aktaş'tan Sağlıklı Çocuklar İçin Beslenme Önerileri

Geçtiğimiz ay yeni kitabı “Koronadan Korunmak Mümkün” ile okuyucularına sağlıklı bir yaşam için beslenme tavsiyelerinde bulunan Dr. Ümit Aktaş, bağışıklık sistemini güçlendiren beslenme ve kür önerileriyle dikkat çekiyor. Biz de bu sayımızda kendisinden, çocuklar için sağlıklı beslenme tavsiyeleri istedik.

Çocuğunuzu gerçek besinlerle beslediğinizde, doğru beslenme alışkanlıkları aşıladığınızda, ona yetişkin hayatı için de son derece değerli bir hediye vermiş olursunuz. Böylece çocuğunuz onu hem bugün hem de gelecekte kronik hastalıklara karşı koruyacak etkili bir savunma kalkanına sahip olur.

Ara sıra bile olsa çocuğunuza, gofret, çikolata yedirmemeniz gerektiğini söyleyen Dr. Ümit Aktaş,  sağlıklı olarak lanse edilen işlenmiş yiyeceklere karşı uyarıyor. “Mesela çocuklar için sağlıklı bir sabah kahvaltısı oldukları iddiasıyla satılan kahvaltılık gevrekleri alalım. Bunların içinde şeker, petrol bazlı bir kimyasal olan ve bir kanserojen olan bütil hidroksianisol (BHA) gibi pek çok sağlık zararlısı var. Sözün özü; çocuğunuzun bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını istiyorsanız onları bu çöp yiyeceklerden uzak tutmanız gerekiyor.”

Temiz gıdanın İzinde

Çocuklarımızın sağlıklı gelişmesi, bağışıklık sistemlerinin güçlü olması için et, tavuk, yumurta, balık gibi kaliteli protein kaynaklarına ihtiyaçları olduğunu biliyoruz. Bunları seçerken son derece dikkatli ve özenli olmak gerekiyor. Küçücük çocuğunuza kırmızı etle, tavuk etiyle antibiyotik yüklemesi yapmayın. Endüstriyel hayvancılıkla ilgili pek çok sorun var. Güneş görmeden, solucan yemeden büyüyen tavuğun etinin D vitamini, omega-3 yağ asitleri gibi değerli besin maddelerinden yana fakir olduğuna emin olabilirsiniz. Daha da kötüsü dünyada kullanılan antibiyotiğin % 90’ı hayvancılıkta kullanılıyor. Çocuğunuz da et, tavuk, yumurta gibi temel besin maddeleri yerken vücuduna bol bol antibiyotik almış oluyor. Bu yükleme bize bile zarar verirken çocuklarımıza neler yapabileceğini düşünün. Antibiyotiklerin bağırsak florasındaki dost bakterileri katlettiğini biliyoruz. Probiyotiklerin kaybında bağışıklık sistemi de darbe alır.

Çocuğunuza bağışıklık dopingi

• Yemeklerini kemikli etle pişirin: Kemik iliği potasyum, magnezyum, fosfor, sülfür gibi değerli mineraller açısından son derece zengin bir kaynaktır. İlikli kemiği saatlerce kaynattığınızda açığa çıkan ve kemik suyuna jölemsi bir kıvam veren kolajen tam bir sağlık mucizesidir. Güçlü bir bağışıklık sistemi için çocuğunuzu kolajen zengini besleyin. Yemeklerini ilikli kemikle pişirmekle yetinmeyin, ona kolajen zengini paça çorbası, işkembe çorbası içirin.
  
• Mevsimsel besleyin: Çocuğunuza sadece mevsiminde sebze, meyve yedirin. Serada yetişmiş sebzeler, meyveler bol miktarda hormon ve tarım ilacı içerir. Mevsiminde yenen her sebzede, her meyvede çocuğunuzun bağışıklık sistemini destekleyen fitobesinler, vitamin ve enzimler bulunur.

• D vitamini seviyesini yüksek tutun: İngiltere’de yapılan kapsamlı bir çalışmada D vitamini eksikliği olan çocukların daha çok gribe, soğuk algınlığına, nezleye yakalandığı görülmüş. Bu şaşırtıcı değil. D vitamini bağışıklık sistemini aktive eder ve eksikliğinde viral enjeksiyonlara yakalanma riski artar. Çocuğunuzun D vitamini rezervi boşsa sistemi istilacı virüslerden, bakterilerden koruyan savaşçı T hücreleri faaliyete geçemez. Yani D vitamini eksikliğinde bağışıklık sistemi çöker. Maalesef küçük çocuklarda bile D vitamini eksikliğine çok sık rastlanıyor. Çocuğunuzun diyetinin D vitamini kaynağı besinlerden yana zengin olmasına dikkat edin. Nedir bunlar? Tereyağı, ciğer, kırmızı et, yumurta, Yaz aylarında güneş banyosu yapması da çok önemli. Besinlerle vücuda alınan D vitamini güneşle aktive olur.

• Sakatat yemeye alıştırın: Organ etleri hayvanın en besleyici, en değerli yeridir. Çocuğunuzun ciğer, böbrek gibi organ etlerinden haftada en az iki defa tüketmesine çaba gösterin.

• Her gün zeytinyağı içirin: Soğuk sıkım erken hasat zeytinyağı şifalı bir besindir. Bebeklikten başlayarak her gün çocuğunuza soğuk sıkım erken hasat zeytinyağı içirin. Bebekken bir küçük çay kaşığı ile başlayın, bir yaşından itibaren miktarı bir tatlı kaşığına çıkarın.

• Fermente besinler çok önemli: Çocuğunuzun, sağlığını korumak, bağışıklık sistemini güçlendirmek mi istiyorsanız? O halde evde turşu kurmaya, yoğurt mayalamaya başlayın. Ev yoğurdu ve ev turşusu en değerli probiyotik kaynaklarıdır. Çocuğunuzun bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için bol bol probiyotik zengini ev yoğurdu, ev turşusu tüketmesi gerekiyor. Bilimsel araştırmalar bağırsaklardaki faydalı bakterilerle bağışıklık sisteminin savaşçı hücrelerinin devamlı bir iletişim halinde olduğunu gösteriyor. Çocuğunuzun bağırsak florası sağlıklıysa bu iletişim mükemmel bir şekilde işliyor.

• Omega-3 yağ asitlerini unutmayın:  Çocuğunuzun gelişimi, sağlıklı beyin fonksiyonları ve güçlü bir bağışıklık sistemi için elzem olan yapıtaşlarından biri de omega-3 yağ asitleridir (EPA ve DHA). Bunlar vücut tarafından üretilmeyen, besinlerle dışarıdan alınması gereken uzun zincirli yağ asitleri. Çocuğunuza palamut, hamsi, istavrit, sardalye ve somon gibi yağlı balıklar yedirin. Serbest gezen tavuğun yumurtası da değerli bir omega-3 kaynağıdır. Listeye ceviz, badem ve fındık gibi bitkisel omega-3 kaynaklarını da eklemeyi unutmayın.

SAĞLIKLI ALTERNATİFLER

Muz Tatlısı

Muz, 1 adet
Kaymak, 1 çorba kaşığı (halis kaymak olmalı)
Ceviz ve badem, havanda dövülmüş
Bal, 1 tatlı kaşığı

Bu lezzetli tatlıyı bilirsiniz. Peki gofrete, çikolataya bir alternatif olarak neden çocuğunuza hazırlamıyorsunuz? Sadece ceviz ve bademin kavrulmamış olmasına, kullandığınız balın, halis bal olmasına özen gösterin. Muzu dilimleyin, üstüne ceviz ve bademi ekleyin. Normalde ceviz ve badem daha kabaca dövülür, ama küçük çocuklar için kuruyemişleri iyice döverek kullanmanız daha güvenli olacaktır. Ardından kaymağı ekleyip, üstüne balı gezdirin.

Kuru Meyveli Kek

Karabuğday unu, 2/3 su bardağı140 gr.
Kabartma tozu, ¾ çay kaşığı
Keten tohumu unu, 2 yemek kaşığı
Badem, ½ su bardağı, badem yerine ceviz ya da fındık da olur
Susam tanesi, ¼ su bardağı
Kabak çekirdeği, kabuksuz, ½ su bardağı
Ay çekirdeği, kabuksuz, ½ su bardağı
Kuru yaban mersini, ¼ su bardağı, kuru erik ya da kuru kayısı da olur
Toz tarçın
Toz zencefil

Çocuğunuz bu sağlıklı keki çok sevecek… İlk dört malzemeyi büyük bir kaba koyup karıştırın. Bir kenara alın. Fırını 180 dereceye ayarlayıp çalıştırın. Kek kalıbını zeytinyağı ile yağlayın. Bir tavayı orta ateşte ısıtın. İçine bademleri atıp renkleri dönünceye kadar birkaç dakika kavurun. Bademleri bir kesme tahtasına alın. Aynı tavada ay çekirdeklerini ve kabak çekirdeklerini bir-iki dakika kadar çevirin. Bademleri kabaca doğrayın. Eğer yaban mersini yerine kuru kayısı ya da kuyu erik kullanıyorsanız, onları da kabaca doğrayın. Bademi, ay çekirdeklerini, kabak çekirdeklerini ve kuru meyveyi bir kenara ayırdığınız malzemelerin üstüne ekleyin.  Hepsini iyice karıştırın. Karışımı 30-60 dakika dinlenmeye bırakın. Karışımı kek kalıbının içine dökün. 60 dakika kadar pişirdikten sonra soğumaya bırakın.  

Yoğurt Tatlısı

Ev yoğurdu
Kuru üzüm
Kuru kayısı
Fındık
Tarçın

Ev yoğurdunun içine dövülmüş cevizleri koyun. Kuru üzümleri ve ince kesilmiş kuru kayısıları ekleyin. Eğer çocuğunuz tarçın seviyorsa üstüne bir tutam tarçın da ekleyebilirsiniz.