Geniz Eti Büyümesi Konsantrasyon Eksikliği ve Yatak Islatma Sorunlarına Neden Olabilir

Horlama, ağzı açık uyuma, yorgun hissetme, derslerde konsantrasyon eksikliği, yatak ıslatma… Bu sorunların hepsi, çocuğunuzda geniz eti büyümesi probleminden kaynaklanıyor olabilir. Nasıl mı? Özel Adatıp İstanbul Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Salim Yüce açıklıyor.

Çocuklukta ağzı açık uyuma ve horlama şikayetleri ile sıkça karşılaşılıyor. Bu şikayetlerin ortaya çıkmasındaki en önemli sebep ise özellikle 3 - 7 yaş arasındaki çocuklarda daha sık görülebilen geniz eti ve bademciklerin büyümesidir. Her iki durum ayrı ayrı olabildiği gibi pek çok vakada birlikte de olabilmektedir. Çocuklarda horlama varsa, uyurken rahat nefes alamadıkları ebeveynleri tarafından göz önünde tutulmalı ve sağlık üzerinde önemli sonuçları olabileceği unutulmamalıdır.

Çocuklarda ağzı açık uyuma ve horlama şikayetleri özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ve alerji nöbetleri sırasında ara ara ortaya çıkabiliyor. Şikayetlerin görülme sıklığının artması ise çocuğun farklı sağlık sorunları olduğunun habercisi olabiliyor.

Geniz etinin görevi nedir?

Geniz eti, nazofarinks olarak adlandırılan üst yutakta bulunan bir savunma dokusudur.
Geniz eti lenfoid sistemin bir elemanıdır. Yani bağışıklık sistem elemanıdır ve vücut savunmasında önemli rol alır. Burundan alınan hava, arkada geniz eti üzerinden geçer ve bu bölge geçen havanın iyi mi kötü mü olduğunu anlamaya çalışarak vücuda sinyal gönderir. Yabancı organizmalar ve mikropları tutarak onlarla savaşır ve vücuttan uzaklaştırır.

Geniz eti neden büyür?

Girintili çıkıntılı bir yapıya sahip olan geniz eti özellikle çocukluk çağında, 7-8 yaşına kadar oldukça etkin çalışır. 3-7 yaş arasındaki çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları sıkça görülmektedir, bu enfeksiyonlar da geniz etinde büyümeye neden olabilmektedir.

Hastalıklardan korunmada, savunmanın bir parçası olan geniz etinin kendisi neden bir hastalık yapıcıya dönüşür?

Enfeksiyonlara bağlı, bir miktar geniz eti büyümesi normaldir. Geçirilen enfeksiyonlar ile geniz eti bir miktar büyür, hastalık sonrasında küçülür fakat eski boyutuna ulaşmaz. Bu enfeksiyonların sık sık geçirilmesi ise geniz etinin boyutunu normal sınırların dışına çıkartabilir. Çoğu hastada büyüme yüksek seviyelerde olmaz ve dolayısıyla ciddi sorunlar yaşanmaz. Ancak bazı çocuklarda aşırı büyür ve hem burnun yutağa açıldığı delikleri kapatarak burun tıkanıklığı yapar hem de orta kulağı yutağa bağlayan östaki tüpünü tıkayarak kulaklarda bir takım sorunlara neden olabilir.

Geniz eti büyümesi yetişkinlikte de görülür mü?

Bu büyüme en sık 3 - 7 yaşlar arasında görülür. Erişkin dönemde büyümesi çok nadirdir. Eğer erişkinde görülürse mutlaka biyopsi alınmalıdır. Çünkü nazofarinks kanserinin habercisi olabilir.

Büyüyen geniz eti kendiliğinden küçülür mü?

Geniz etinin kendiliğinden küçülmesi çok nadirdir. Genelde kısa ve orta vadede küçülmez. Ancak yaş ile birlikte vücuttaki büyüme ile paralel bir şekilde boğaz ve yutak bölgesi de genişler. Geniz eti de görece olarak küçük kalır. Yani aslında mutlak bir küçülmeden ziyade görece bir küçülmedir. Ancak çok uzun yıllar sonra yavaş yavaş küçülüp kaybolabilir.

Her büyüyen geniz eti, sağlık için bir risk midir? Alınmasına nasıl karar verilir?

Geniz etindeki küçük büyümeler normaldir. Ancak geniz eti eğer çok sık iltihaplanıyorsa, ilaçlarla, antibiyotiklerle düzelmiyorsa, burun tıkanıklığı yapıp ağız solunumuna neden oluyorsa ameliyat edilmelidir. Aksi halde çene gelişiminde bozulmadan, kalpte büyümeye kadar pek çok soruna neden olabilmektedir.  Ayrıca östakiyi tıkayıp orta kulakta sıvı ve işitme kayıplarına neden olursa ve bu durum ilaçlar ile tedavi edilemezse de ameliyat gerçekleştirilmelidir. Böyle bir durumda geniz eti alınırken aynı seansta kulaklara ventilasyon tüpü takılır.

Öğrenme güçlüğünden işitme kaybına birçok soruna neden olabilir

Uyku sırasında ağız solunumu; diş gelişiminden kalp hastalıklarına kadar pek çok sağlık sorununa neden olabileceği gibi ek olarak çocukların okul başarılarını da etkileyebilir.
Çocuklarda ağız açık uyuma, çene yapısında ve dişlerin gelişiminde bozulmalara neden olabilmektedir. Ayrıca ağız solunumu olan kişilerde kan oksijen düzeyi normalden yüzde 20 kadar daha düşük olur. Bu durum ise kalpte büyüme gibi önemli sağlık sorunlarına neden olabilirken, çabuk yorulma, öğrenme-algılama güçlükleri, okul başarısızlıkları, tuvalet alışkanlıkları gibi pek çok alanı da olumsuz etkileyebilir. Ayrıca geniz eti büyümesi olan çocukların bir kısmında orta kulakta sıvı oluşumu da olaya eşlik edebilir. Bu durum ise çocuklarda işitme kaybına neden olabilmektedir. Geniz eti veya bademcik büyümesi, çocuklarda ağız solunumuna neden oluyorsa mutlaka tedavi edilmelidir.

‘Geniz eti yüzü’ görüntüsüne dikkat!

Horlama ve ağız açık uyuma gibi belirtilere ek olarak geniz eti büyüklüğünün farklı semptomları da olabilir.
Geniz eti büyükse, ağızdan alınan nefes üst ve alt çenenin gelişimini etkileyebilmektedir. Çocuğun dişleri pozisyon değiştirmeye başlar ve “geniz eti yüzü” olarak adlandırılabilecek bir görüntü oluşmaya başlayabilir.
Çocuğunuzun gözaltı morlukları varsa, ağzı açık, uykulu bir görüntüye sahipse, alt çene arkaya doğru çekik, üst çene öndeymiş gibi görünüyorsa geniz eti büyümesinden şüphelenebilirsiniz. Eğer zamanında müdahale edilmezse çocuğunuzun yüzündeki bu değişiklikler kalıcı hale gelebilir fakat vaktinde ve uygun tedavi ile değişiklikler ortadan kalkabilir.

Geniz etinin tek tedavisi ameliyattır

Geniz etinin tek tedavisi ameliyattır. Bu ameliyat genel anestezi altında yapılır. Ağız içinden girilerek geniz etine ulaşılır ve bir takım cerrahi aletler ile geniz eti temizlenir. Eğer beraberinde orta kulakta sıvı oluşumu da varsa aynı seansta hastanın kulaklarına ventilasyon tüpü adı verilen aparatlar yerleştirilir. Hasta ameliyattan 4 saat sonra yemeye başlar. Aynı gün akşamında ise taburcu edilebilir ve birkaç gün sonra ise normal yaşantısına dönebilir. Bu ameliyat sayesinde hasta hem rahat bir şekilde uyumaya başlar ve hem de işitmesi düzelir.