Lenf Bezlerindeki Sertlikler Ne Anlama Geliyor?

Vücudumuzun birçok yerinde lenf bezi bulunur ve bağışıklık sistemimizin bir parçasıdırlar. Bu nedenle vücut mikroplarla savaşırken büyüme gösterirler. Çocukluk dönemi bu büyümelerin en sık yaşandığı zamandır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Ünüvar, lenf bezlerinin büyüme nedenleri hakkında bilgiler veriyor. 

Vücutta yaygın olarak bulunan ve bağışıklık sisteminde önemli görevler üstlenen lenf bezleri, dolaşım sisteminin bir parçasıdır. Lenfatik sistem, normal dolaşım sisteminin sirküle ettiği kandan çıkan ve dokulara sızan fazla plazmayı, tekrar dolaşım sistemine kazandırmakla görevlidir. Vücutta yaklaşık 500-600 kadar lenf bezi bulunur. Bunlar koltuk altları, kasıklar, karın içi, göğüs içi, çene altı, boyun vb. birçok yerde konumlanırlar. Lenf bezlerinin ayrıca vücudun zararlı patojenlere karşı dayanıklılığını artırmak ve vücudu patojenlerden korumak gibi görevleri de vardır. Lenf sisteminin görevi ise vücudu mikroplardan korumak ve tümör hücrelerinin vücuda yayılmasına engel olmaktır.

Lenf bezi büyümeleri en fazla enfeksiyonlar nedeniyle görülür

Gerek çocuk gerekse erişkinlerde lenf bezi büyümelerinin en önemli nedeni enfeksiyonlardır. Ancak lenf bezlerinde bakteri, virüs, mantar, parazit gibi zararlı faktörlerin ve tümörlerin vücuda yayılması sırasında da büyüme görülebilir. Çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonu, farenjit, konjoktivit, diş eti enfeksiyonları, deri enfeksiyonları, alt solunum yolu enfeksiyonları ve genital bölge enfeksiyonları ilgili bölgelerde lenf bezi büyümesinin görülmesine neden olabilir.

Büyüyen lenf bezleri en geç iki hafta içinde normal boyutuna dönmeli
Çocuklarda en sık boyun bölgesindeki lenf bezlerinde büyüme meydana gelir. Çünkü üst solunum yolunda yaşanan viral enfeksiyonlar boyun bölgesini direkt etkiler. Başlıcaları; enfeksiyoz mononükleoz, kızamıkçık, kızamık, enterovirüsler, adenovirüs, suçiçeği ve sitomegalovirüs enfeksiyonlardır.

Bademcik iltihaplarına da neden olan streptokoklar başta olmak üzere, stafilokoklar, difteri, sistemik hastalığa da neden olan tifo, brusella, tüberküloz, mikobakteri, sifiliz gibi etmenler de bakteri enfeksiyonları arasında sayılabilir. Ayrıca toksoplazma, sıtma, kene ısırığı ve mantar hastalıkları da lenf bezi hastalığına neden olan diğer faktörlerdir. Lenf bezlerinin büyümesi halinde çocuk, vakit kaybetmeden bir çocuk hastalıkları uzmanına gösterilmelidir.

Elinize hareketli ya da hareketsiz sertlikler gelirse dikkat!

Lenf bezi büyümelerinin tanısı önce muayene ile daha sonra bazı laboratuar ve ultrasonik araştırmalar sonucu konulur. Lenf bezleri ele sert, hareketli ya da hareketsiz gelişine göre değerlendirilir. Ayrıca bunların kıvamına, ağrılı, ağrısız oluşuna, kızarıklığına veya normal görünüşüne göre de değerlendirilme yapılabilir. Eğer ilgili bölgeye yakın bir enfeksiyon varsa, lenf büyümesinin nedeni büyük olasılıkla bu duruma bağlanır. Çünkü lenf bezleri, bazen tüm vücudu ilgilendiren bir virüs veya bakteri hastalığı nedeniyle de büyüyebilir. Ancak çocuklarda lenf bezi büyüme vakaları büyük oranda enfeksiyonlara bağlı olarak karşımıza çıkıyor.

Tedavi geciktirilirse cerrahi operasyon gerekebilir

Yapılan incelemelerin ardından hasta, enfeksiyona karşı ilaçlarla tedavi edilir. Çocukluk hastalıklarında ise hiç tedavi uygulanmasa da, bazen lenf bezlerindeki şişlikler kendiliğinden kısa sürede kaybolur. Fakat tümörlere bağlı olan büyümelerde, ilgili tümöral hastalığa özel tedavi uygulanır. Hastalar koltuk altı, ense, kasık, çene altı ve boyun gibi bölgelerinde, ele gelen ceviz büyüklüğü veya daha irileşmiş sertlikler fark ederse, telaşa kapılmadan bir doktora başvurmalıdır. Böyle aşamadaki hastalar uzman desteğiyle kısa sürede tedavi, edilebilir. Fakat enfeksiyon sebepli lenf bezleri erken müdahale ile tedavi edilmezse herhangi bir gecikme durumunda cerrahi operasyona gerek duyulacağı bilinmelidir.