Çocuğunuzun Boynunda Elinize Sertlik Gelirse Dikkat!

Bağışıklık sistemi için çalışan lenf bezlerinin vücudumuzdaki sayısı yaklaşık 600 adet. Birçoğunu dışarıdan görmemiz mümkün olmasa da, özellikle boyun ve koltuk altında bulunan lenf bezlerini hissedebiliyoruz. Bu hissetme de daha çok şiştikleri zaman yaşanıyor. Peki, lenf bezleri neden şişer? Tehlikeli mi?  Central Hospital’dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Ünüvar bilgi veriyor.

Lenf bezlerinin bağışıklık sisteminde önemli görevleri vardır

Vücutta yaygın olarak bulunan ve bağışıklık sisteminde önemli görevler üstlenen lenf bezleri, dolaşım sisteminin bir parçasıdır. Lenfatik sistem (lenf damarları, ve lenfatik organlar ve lenfodik dokudan oluşan bir organ sistemi), normal dolaşım sisteminin dolaşıma soktuğu kandan çıkan ve dokulara sızan fazla plazmayı tekrar dolaşım sistemine kazandırmakla görevlidir.

Lenf bezleri, lenfatik sistem içinde belli aralıklarla var olur. Vücutta yaklaşık 500-600 kadar lenf bezi bulunur. Bunlar koltuk altları, kasıklar, karın içi, göğüs içi, çene altı, boyun vb. birçok yerde konumlanırlar. Lenf bezlerinin ayrıca vücudun zararlı patojenlere karşı dayanıklılığını artırmak ve vücudu patojenlerden korumak gibi görevleri de vardır. Lenf sisteminin görevi ise vücudu mikroplardan korumak ve tümör hücrelerinin vücuda yayılmasına engel olmaktır.

Lenf bezi büyümesine en çok enfeksiyonlar neden olur

Gerek çocuk gerekse yetişkinlerde lenf bezi büyümelerinin en önemli nedeni enfeksiyonlardır. Ancak lenf bezlerinde bakteri, virüs, mantar, parazit gibi zararlı faktörlerin ve tümörlerin vücuda yayılması sırasında da büyüme görülebilir. Çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonu, farenjit, konjoktivit, diş eti enfeksiyonları, deri enfeksiyonları, alt solunum yolu enfeksiyonları ve genital bölge enfeksiyonları ilgili bölgelerde lenf bezi büyümesinin görülmesine neden olabilir. Ayrıca lenf bezleri, lenfoma ve lösemi gibi malign hastalıklar nedeniyle de büyüyebilir.

Büyüyen lenf bezleri en geç iki hafta içinde normal boyutuna dönmeli

Çocuklarda en sık karşılaşılan lenf bezi büyümesi ise boyun bölgesindeki lenf bezlerinde meydana gelir. Çünkü üst solunum yolunda yaşanan viral enfeksiyonlar boyun bölgesini direkt etkiler. Başlıcaları ise; enfeksiyoz mononükleoz, kızamıkçık, kızamık, enterovirüsler, adenovirüs, suçiçeği ve sitomegalovirüs enfeksiyonlardır. Bademcik iltihaplarına da neden olan streptokoklar başta olmak üzere, stafilokoklar, difteri, sistemik hastalığa da neden olan tifo, brusella, tüberküloz, mikobakteri, sifiliz gibi etmenler de bakteri enfeksiyonları arasında sayılabilir. Ayrıca toksoplazma, sıtma, kene ısırığı ve mantar hastalıkları da lenf bezi hastalığına neden olan diğer faktörlerdir. Lenf bezlerinin büyümesi halinde çocuk, vakit kaybetmeden bir çocuk hastalıkları uzmanına gösterilmelidir.

Elinize hareketli ya da hareketsiz sertlikler gelirse dikkat!

Lenf bezi büyümelerinin tanısı önce muayene ile daha sonra bazı laboratuvar ve ultrasonik araştırmalar sonucu konulur. Lenf bezleri ele sert, hareketli ya da hareketsiz gelişine göre değerlendirilir. Ayrıca bunların kıvamına, ağrılı, ağrısız oluşuna, kızarıklığına veya normal görünüşüne göre de değerlendirilme yapılabilir. Eğer ilgili bölgeye yakın bir enfeksiyon varsa, lenf büyümesinin nedeni büyük olasılıkla bu duruma bağlanır. Çünkü lenf bezleri, bazen tüm vücudu ilgilendiren bir virüs veya bakteri hastalığı nedeniyle de büyüyebilir. Ancak çocuklarda lenf bezi büyüme vakaları büyük oranda enfeksiyonlara bağlı olarak yaşanır.

Gecikmiş tedavi cerrahi operasyon gerektirebilir

Yapılan incelemelerin ardından hastaya, anti enfektif ajanlar verilerek tedavi edilir. Çocukluk hastalıklarında ise hiç tedavi uygulanmasa da, bazen lenf bezlerindeki şişlikler kendiliğinden kısa sürede kaybolur. Fakat tümörlere bağlı olan büyümelerde, ilgili tümöral hastalığa özel tedavi uygulanır. Çocuğunuzun koltuk altı, ense, kasık, çene altı ve boyun gibi bölgelerinde, ele gelen ceviz büyüklüğü veya daha irileşmiş sertlikler fark ederseniz, telaşa kapılmadan bir doktora başvurmalısınız. Böyle aşamadaki hastalar uzman desteğiyle kısa sürede tedavi, edilebilir. Fakat enfeksiyon sebepli lenf bezleri erken müdahale ile tedavi edilmezse ve herhangi bir gecikme durumunda cerrahi operasyona gerek duyulacağı bilinmelidir.