Çocukları Bahar Alerjilerinden Korumak İçin

“Ne olduğunu anlamadım, kızımın gözleri kıpkırmızı oldu, şişti. Sürekli de hapşırıyordu…” Sizin çocuğunuzda da parkta oynarken, birden bire bu şikayetler ortaya çıkarsa, bahar alerjisinden şüphelenebilirsiniz. Mevsim itibariyle etrafta polenler uçuşuyor ve alerjik bünyeye sahip çocuklar bu ortamdan hemen etkileniyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Serap Ata, alerjik bünyeye sahip çocukları bu aylarda nasıl korumak gerektiğini anlatıyor.

Genetik faktörler etkilidir

Bahar nezlesi genellikle çevresel alerjenlere karşı duyarlılığı olan kişileri etkiler. Anne veya babası alerjik olan çocuklarda alerjiye rastlanma ihtimali yüzde 30 iken bu oran, her iki ebeveyni de alerjik olan çocuklarda yüzde 60’a çıkar. Ancak genetik olarak bir çocukta bahar alerjisi olduğunu kesin olarak teşhis etmek için çocuğun en az iki ilkbahar yaşaması gerektiği bilinmektedir. Mart, Nisan ve Mayıs aylarında polenler, havadan solunum yollarımıza ulaşır ve cilt, saç ve gözlere de yerleşebilir. Bu durum alerjik olmayan çocuklarda sorun oluşturmaz. Ancak alerjik çocuklarda bağışıklık sistemi harekete geçer. Burunda, gözlerde veya bronşlarda “alerjik iltihaplanma” dediğimiz soruna yol açar.

Hapşırık atakları yaşanabilir

Bahar aylarında burun akıntısı veya tıkanıklığı şikayetiyle doktora başvuran çocukların yüzde 50’ye yakınının alerjik nezle olduğu tespit edilmiştir. Alerjik nezlenin en önemli sebebi ise çiçek açmayan ve rüzgarla polenleri çevreye savrulan bitkilerdir. Polenlerin dışında; evdeki toz, hayvan tüyleri, tütün dumanı gibi alerjenler de alerjik nezleye yol açabilir. Alerjik nezlesi olan çocuklarda zaman zaman astım da görülebilir.
Alerjik nezlenin en sık gözlenen belirtileri arasında sık tekrarlayan burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve şiddetli hapşırma nöbetleri gelir. Hapşırıklar arka arkaya 10-20 kez atak halinde olabilir. Burun akıntısı ise sulu olup çok miktarda ve devamlı olarak gözlenir. Akıntı olmadığı durumlarda ise çocuk burun tıkanıklığından şikayet edebilir. Burun tıkanıklığına, burun içini kaplayan mukozanın şişmesi neden olur. Bu durum çok şiddetlenir ve uzun süre devam ederse, burun boşluğuna açılan yüz sinüslerinin kanalları tıkanarak kulak, baş ağrılarına ve sinüzite sebep olur. Burun kaşıntısı da oldukça tipiktir. Alerjik nezle, göz sulanması ve kaşıntısı gibi göz alerjileri ile birlikte görülebilir. Bazen damakta ve genizde akıntı veya kaşıntı hissedilebilir.

Okul başarısını etkiler

Alerjik nezle zaman zaman soğuk algınlığıyla karıştırılabilir. Bu nedenle, nezlenin ne zaman başlayıp bittiğine çok dikkat edilmelidir. Eğer nezle ilkbahar ve yaz aylarında başlayıp üç haftadan uzun sürüyorsa ve iyileşme eğilimi göstermiyorsa, alerjik nezle olma ihtimali yüksektir. Eğer çocukta bu tarz belirtiler görülürse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Polenler çocukların burunlarında tıkanıklık ve akıntıya yol açtığı için uyku sorunlarına yol açabilir. Polen alerjisi olan çocukların çoğu, gece burun tıkanıkları nedeniyle iyi bir uyku alamadıkları için okulda konsantrasyon sorunları ve yorgunluk yaşayabilir. Bu çocukların tedavisine doğru zamanda başlanılmazsa, ileride iştahsızlık, baş ağrısı sinüzit ve ortakulak iltihabı ile karşı karşıya kalabilirler. Ayrıca bazı alerjik çocuklarda ise bahar aylarında özellikle giysinin örtmediği açık bölgelerde ciltte egzama da görülebilir.

Doktora muayene olmadan ilaç kullanmayın

Bahar alerjisinin tedavisinde en sık uygulanan seçenek ilaç tedavisidir. İlaçlar çocukların şikayetlerini azaltarak günlük yaşam ve uyku kalitesini artırır. Ancak bu ilaçların mutlaka doktor muayenesi ve reçetesiyle kullanılması gerekir. Zira bu ilaçlar sadece ve sadece polen alerjisine bağlı olarak ortaya çıkan şikayetleri ortadan kaldırır veya hafifletirler. İlaç tedavisi kesildiğinde, alerji belirtileri bazı çocuklarda kısa sürede tekrarlayabilir. Bu durumda alerjiyi tedavi eden tek şey “alerji aşı” tedavisidir. Bu işlem mutlaka bir çocuk alerji uzmanınca yapılmalıdır.
Aşı tedavisi öncesinde alerji testleri yapılıp, çocuğun şikayetlerine sebep olan alerjenlerle tedaviye başlanır. Aşı tedavisinin amacı vücudun polen alerjisini yok etmesidir. Aşı sayesinde alerjenlere karşı vücudun bağışık hale gelmesi sağlanır. Tedavinin amacı; çocuğun duyarlı olduğu alerjenleri artan dozlarda çocuğa vererek bağışıklık sisteminin direnç kazanmasını sağlamaktır.
Bahar alerjisinden korunmak için

Dışarıda mutlaka polen maskesi takılmalı
Ev ve okul sabah saatlerinde değil, öğleden sonra havalandırılmalı
Otomobil camlarını gerekmedikçe açmamalı ve polen filtreleri değiştirilmeli
Gözlerin yanını da örten güneş gözlükleri kullanılabilir ve gözlükler polen yapışabileceği için sık sık yıkanmalı
Eve gelince kıyafetler değiştirilmeli, burun içi temizleyip duş alınmalı
Dış ortam aktiviteleri azaltılmalı, özellikle polenlerin yoğun olduğu sabah ve öğlen saatlerinde dışarı çıkmamalı (10.00-16.00 arası)
Yeşil alanlardan uzakta durmalı. Dışarı çıkmak zorunda kalındığında eve girer girmez duşa girmeli ve kıyafetleri değiştirmeli.
Polen mevsiminde açık havada spor yapılmamalı. Özellikle bu dönemde toz, sigara dumanı, boya kokusu, parfüm gibi etkenlerden uzak durulmalı.