İsteklerini Ağlayarak Yaptırmaya Çalışan Çocuklar

“Ne zaman evden dışarı çıksak, istediğini yaptırmak ya da almak için tutturuyor. “Hayır” dediğimde de ağlamaya başlıyor. Herkes bize baktığı için, sussun diye istediğini yapıyorum ben de…” Bu cümleleri duyduğunuz ya da kurduğunuz olmuştur belki. Peki, neden bazı çocuklar, ağlamayı bir iletişim aracı olarak kullanmaya devam ediyor?  NP Etiler Tıp Merkezi’nden Uzman Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Urhan cevaplıyor.

Anne baba ya da bir bebeğe bakım veren kişilerin başa çıkmakta en zorlandıkları konuların başında, bebeklerin ya da çocukların ağlamaları ve öfke krizlerini yönetmek geliyor. Ebeveynlerin uzmanlara sordukları soruların başında bu krizlerin nasıl yönetileceği ve bakım veren kişilerin özellikle bu durumlarda nasıl davranmaları gerektiği konusunda ne yapacaklarını bilemiyor oluşları geliyor.

Ağlayan çocuğunuzu görmezden gelmeyin

Çocukların büyük bir çoğunluğu istedikleri olmadığında genellikle tepkilerini ağlayarak ifade etmeyi tercih edebiliyorlar. Bazı uzmanlar bu konu hakkında görmezden gelmenin faydalı olacağını savunuyor. Ağlayan bebek ya da çocukları kesinlikle ve kesinlikle görmezden gelmemek gerekiyor. Ağladığı zamanlara ilgiyle yaklaşmak ve duygusunu, dışa vurumu anlamaya çalışmak oldukça önemlidir.

Ağlama anlarına her zaman aynı anlamı yüklemek gerekiyor. Bazen çocuklar tıpkı yetişkinler gibi stres boşaltma aracı olarak da ağlamayı kullanabiliyorlar. Ebeveynler de bu durum karşısında sıklıkla ağlamanın bir an önce durmasına yönelik davranışlarda bulunabiliyorlar.

Ebeveynler o an ile baş edebilmeye odaklanıyor

Öncelikle ağlama ve öfke nöbetlerinin iyileştirici etkilerinin olduğunun bilincinde olunmalı. Bebek ya da çocuk ağlamaya başladığında susturmaya çalışmamak ve orada olduğumuzu hissettirmek, ebeveyn ve çocuk ilişkisini güçlendiren bir noktadır.

Ağlamanın bastırılması gereken bir durum olduğunu nesilden nesile öğrendiğinden dolayı çoğu zaman yetişkinler ağlama nedenlerini fark edemedikleri durumlarda bastırma eğilimi gösteriyor. Ağlama nedeninin istediği olmadığı zamanlarda ortaya çıktığını fark eden ebeveynler, çoğunlukla o an ile baş edebilmek ya da sosyal bir ortamda olduklarından dolayı bebek ya da çocuğun istediğini yapmaya yönelebiliyorlar. Özellikle bu gibi durumlarda çocuğun bizlerden aldığı mesajlar oldukça önem taşıyor. Çocuk ebeveynlerinden bu yaklaşımı gördüğünde bir nedensellik bağı kurarak ve ağladığı zamanlarda istediği sonuca ulaşabildiğine dair mesajlar alarak bu davranışı genelleyebilir.

Benzer nedenlere, benzer cevaplar verin

Çocuk gelişiminde unutulmaması gereken önemli bir nokta da tutarlı olmak ve benzer durumlarda benzer cevapları vermekten çekinmemektir. Örneğin sık karşılaşılan bir durum olan evde izin verilmeyen bir şeye toplum içerisinde “tepki vermesin, dikkat çekmesin” diye düşünülerek izin verilmesidir. Burada iletilen mesaj; “kalabalık ortamlarda kurallar ya da izinler değişebilir” şeklindedir. Bu yüzden kuralların, rutinlerin, sınırların net olması ve bakım veren kişilerin çocuğa karşı tutarlı olmaları oldukça önemli…

İstediğini yaptırmak adına kuralları esnetmeye çalışan çocuklarla ilgili bu noktalara dikkat edilmeli ve özellikle olumsuzluk eklerini anlamayan yaş grupları ile çalışırken ‘yapma, koşma vb.’ gibi söylemlerden kaçınmalıyız. “İstediğin olmadığın için şu anda üzgünsün , bende zaman zaman tıpkı senin gibi bu durumu yaşıyorum. Kendini daha iyi hissettiğinde bunu daha detaylı olarak konuşabiliriz.” gibi söylemlerle çocuğa anlaşıldığı ve onun için uygun zaman orada olduğunuzu, konuşmaya açık olduğunuzu aktarmanız oldukça önemli. Bu durumun uygulanamadığı zamanlarda ise ödül ceza yöntemini kullanmayarak sınır seçeneklerin uygulanması gerekiyor.