Yeni Yılda Ailece Hedefleriniz Olsun

Çocuğu için hayal kurmayan, onun yerine plan oluşturmayan anne baba var mıdır acaba? “Ben seçimi ona bırakıyorum, nasıl isterse öyle olsun!” dense de hepimiz bir şekilde çocuklarımız için gelecek hayalleri kurarız. Ama onlara dair en büyük düşüncemiz başarılı ve mutlu bir yaşam sürmeleridir elbette. Yeni bir yıl başlarken, çocuklarımıza en güzel yarınları hazırlamak için hedef koymanın önemini belirten Anne-baba ve Yaşam Koçu Figen Küçükkoner Kırca, çocuk kadar anne babalarında hedefleri için çalışmalarının önemli olduğunu belirtiyor.

Çocuklarınıza, hayallerini yapmak istediklerini bulmaları için destek olun. Heyecanlarını ayakta tutmak ve zorluklarla baş edebilmek için yanlarında olacağınızı belirtin. En önemlisi, ne kendiniz ne de çocuklarınız için, bu hedeflerin, zaman geçtikçe ulaşılmadan kaybolup gitmesine izin vermeyin. Belirli aralıklarla durum değerlendirmesi yapıp gerekiyorsa revizyonlara gidin.

Göz açıp kapayıncaya kadar geçiverdi bir sene daha. Çocuklarımızın “çocukluk”larından bir sene daha gitti. Daha büyüdüler, değiştiler… Bir taraftan buna çok memnun oluyoruz tabii ki. Diğer taraftan da hayattaki en “acil” ve “önemli” işimizin çocuklarımız olduğunu tekrar hatırlıyoruz! Zaman çok çabuk geçiyor ve altın değerindeki bu çocukluk yılları bir daha geri gelmeyecek. Farketmeden geçiverse de seneler, artık farketme zamanı:  Kendimizi…ebeveynliğimizi…çocuklarımızı…

Bu sebeple; yeni yılla birlikte aile hayatımızı gözden geçirmek lazım! Hani iş dünyasında yapılır ya “yıl sonu performans değerlendirmeleri” ve bir sonraki yıl için “hedef belirleme çalışmaları” aynı bunun gibi ebeveynlik ile ilgili de düşünmemiz, çalışmamız gerekli.

Her başlayan yeni yıl; yapmak istediklerimizi düşünmek ve planlamak için iyi bir fırsattır. İçimizde yeni yılın verdiği heyecanla hissederiz bunları. Yapma isteği gelir. “Kilo vereceğim”, “spor yapacağım”, “sigarayı bırakacağım” ve daha birçoğu… Hele ki anne babalar olarak işimiz daha da acil olduğuna göre çocuklarımızın gelişimi ve aile hayatımızla ilgili konular da bu sıralamaya mutlaka girer. “Çocuklarımla daha çok vakit geçireceğim”, “bağırıp çağırmayacağım”, “hadi demeyeceğim.” Derken günlük koşturmacalar başlar. Önceliklendirmeler sapar. Böylece; hayatta bizim için en önemli konular, yapmak istediklerimiz listesinde aşağı sıralara iniverir.

Hayatımızda fark yaratmak ise işte tam da burada! “Dileklerimizi”, ne kadar çok gerçeğe çevirebiliyorsak, o kadar istediğimiz gibi bir hayat yaşayabiliriz. Bunun temelinde de “hedef koymak” var. “Hedef” dediğimizde çoğumuz olayı gözümüzde büyütüyoruz; erişilmesi zor olan şeylermiş gibi düşünüyoruz. Özetle hedef, sabah yataktan kalkma gücünü bize veren amaçtır. Bizi ayakta tutacak, yapmak istediğimiz her şey amaca yani hedefe dönüşebilir. Ya da hayallerimiz…Hayal olarak kalmaları da elimizde; hedefe dönüştürüp gerçekleştirmek de.

Olmak istediğimiz gibi biri olmak, gelişmek için göstermek zorunda olduğumuz her çaba, her adım bir hedef aslında. Genelde hedef dediğimizde ilk etapta maddi (ya da fiziki diyelim) şeylere sahip olmak geliyor aklımıza. Evim olsun, arabam olsun, yeni lcd televizyonum, son model telefonum vs vs.. Çocuklara sorduğunuzda da benzer cevaplar alıyorsunuz. Mesela sihirli bir cin olsa ve gelse sana sorsa ne istersin diye? Bisiklet, play station, sünger bob çıkartması…

Demek ki çocuklarımıza bir şeylere sahip olmak dışında isteyebileceğimiz daha önemli şeyler olduğunu da öğretmeliyiz. Mesela şöyle bir ayrım yaparak, hedefleri üçe ayırabiliriz:

1. “Sahip olmak”- materyalist hedefler: Yukarıda bahsettiğimiz gibi satın almak, sahip olmak istediğimiz şeyler.

2. “Olmak” – gelişim hedefleri: Kendimizi geliştirmek için olmak istediklerimiz. Daha sabırlı olmak, daha güleryüzlü olmak, daha eğlenceli bir anne olmak gibi.

3. “Yapmak” – aksiyon hedefleri: Kişisel gelişim ve mutluluğumuz için yapmak istediklerimiz. Her gün gazete okumak, yabancı dil öğrenmek, daha çok su içmek ve aklınıza gelen ve yapmak isteyeceğiniz her şey burada yer alabilir.

Bu tanımlamaları yaptıktan sonra gelmek istediğim nokta; anne babalar olarak çocuklarımıza bu önemli konuda da rol model olmamız gereği.  Biz kendimiz hem birey hem de anne baba olarak hedef koymayı bilelim, hedeflerimize ulaşmak için yaşayalım ki; çocuklarımız da amaçlı bir yaşamın farkına varsınlar. Yoksa kuru kuru bu konuda konuşmak, “kendine hedef koymalısın” demek çok da anlamlı olmuyor. Hele bir de onlar adına hedefler koyup yapmalarını buyuruyoruz ya; işte bu hiç adil değil. Genelde bunlar anne babalar olarak bizim zorlandığımız alanlar oluyor çoğu zaman: Ödevlerini zamanında yapmalısın, odanı toplamalısın, daha çok yemelisin, daha az TV izlemelisin, bana karşı gelmemelisin… Böyle söylenince çok da işliyor mu, bir sonuca ulaşıyor mu emin değilim! Çocuğun kendinin anlaması, benimsemesi, faydalarını görmesi lazım ki gayret sarfetsin.

O halde önce kendinizden başlayın. Çocuğunuza örnek olun. Yeni yılın heyecanı geçmeden, ebeveynlik hayatınızla ilgili yapmak istediklerinizi belirleyip hedeflerinizi koyun. Öncelikle şunları kendinize sorun:

• 2011 ebeveynlik hayatına hazır mıyım?
• Geçen sene nerelerde iyiydim, hangi konularda zorlandım?
• Bu sene geçen seneden farklı neler yapacağım?
• Çocuğum da büyüdüğüne, gelişim yolculuğunda farklı bir döneme giriyor olduğuna göre, ona karşı davranışlarımda neler değişmeli?
• 2011 anne babalık hedeflerim neler?

Kendi hedeflerinizi belirleyip, hatta bunları tüm aile ile paylaştıktan sonra; aynı şeyi çocuklarınızla da yapın. İngiltere’de “Goal Mapping” yöntemiyle yetişkinler ve çocuklarla “hedef koymak” üzerine çalışan ve benim de işbirliği içinde olduğum Brian Mayne gerçekten çok doğru söylüyor: “Kendisine basit bir amaç belirleyen ve bunu başaran çocuklar, ilerde dünyayı nasıl değiştirebileceklerini bilen yetişkinler olurlar.” Çocuklarımızın hayatlarını böyle yaşamalarını istiyorsak, onlara bunu öğretmeliyiz.

Onların kendi hayallerini, yapmak istediklerini bulmaları için destek olun. Bunlara ulaşmak için nasıl ilerleyeceklerini belirlemede yol gösterin. Heyecanlarını ayakta tutmak ve zorluklarla baş edebilmek için yanlarında olacağınızı belirtin. En önemlisi, ne kendiniz ne de çocuklarınız için, bu hedeflerin, zaman geçtikçe ulaşılmadan kaybolup gitmesine izin vermeyin. Belirli aralıklarla durum değerlendirmesi yapıp gerekiyorsa revizyonlara gidin.

Kendinizde ve çocuğunuzda fark yaratmak için gelin hemen bu akşamdan başlayın! Çocuğunuzun yaşına göre; dilerseniz bunu bir oyun haline veya bir aile toplantısı haline getirip, aşağıdaki adımları izleyerek; farklı alanlarda hedefler belirleyebilirsiniz. Hatta bunları yazmak, çizmek, resimlerle süslemek ve bütün yıl görebileceğiniz bir yerlere asmak çok daha etkili olacaktır:

• Birlikte hayal kurun! Nelere sahip olmak, neler yapmak ve nasıl olmak istiyorsunuz? Çocuğunuz bu konuda eminim çok yaratıcı olacaktır. Düşündükleriniz gerçekleştiğinde nasıl olacak? Hangi güzel duygular içinde olacaksınız?
• Hayali hedefe ve gerçeğe çevirmenin yolu adım atmak! Hayal ettikleriniz içinde önceliklendirme yapıp bunları hedef haline getirin. Hedefinize ulaşmak için neler yapmanız lazım? Adımlarınızı tek tek sıralayın, detaylandırın.
• Her şey hemen olmaz! Tüm bu adımlar için gerçekçi bir zaman belirleyin. Aralarda durum değerlendirmelerine mutlaka yer verin.

Yeni bir yıl…yeni bir siz…dahası sizi gören ve sizin gibi hedefler koyan çocuklarınız…Belki de yeni yılda çocuğunuza verebileceğiniz en güzel hediye!