Diş Bakımı Eğitimini Ne Zaman ve Nasıl Vermeliyiz?

Çocukların diş mineleri çürümeye çok yatkındır. Onların ömür boyu sağlıklı dişlere sahip olmaları için diş bakımı ve diş kontrollerinin küçük yaşlardan itibaren yapılması gerekiyor.Diş Hekimi ve Protez Uzmanı Çağdaş Kışlaoğlu konuyla ilgili önemli bilgiler veriyor.

Çocuklarda diş gelişimi

Bebekler ilk dişlerini yaklaşık olarak 3-3.5 yaşlarında tamamlarlar. Altı yaşına geldiğinde ise ilk kalıcı azı dişleri süt dişleriyle beraber yavaş yavaş ağızdaki yerini alamaya başlar. Çocukların 6-7 yaş arasındaki bu dönemine karışık diş dönem denmektedir. Diş bakımının ihmal edilmesi diş çürüklerine, diş minesinde çatlak ve diş hassasiyeti gibi sağlık sorunlarına neden oluyor. Oysa ki ağız sağlığı küçük yaşlarda eğitimle başlar ve düzenli kontrollerle sürdürülebilir. 
Çocukların dişleri yetişkinlere göre %50 daha incedir. Kalıcı dişleri ilk çıktıkları zaman tam anlamıyla mineral yapıları tamamlanmamıştır. Süt dişleri çıkmaya başladıktan sonra dişler birbirleriyle temas etmeye başlar. Dişlerin ara yüzeylerinde lifli besinlerin ve bakteri plağının diş çürüklerine neden olmaması için diş ipi kullanımına başlanmalıdır. Çünkü diş fırçasının ulaşamadığı yüzeyler diş çürüğünün başladığı yerlerdir. Özellikle bu dönemde diş bakımının yeterince iyi yapılmaması mine yapısının bozulmasına ve yumuşamalara neden olur. Bu bozulma engellenmez ise dişlerde çürüme meydana gelir.

Diş çürüğü nedir?


Çocuklarda en sık görülen diş rahatsızlığı olan çürükler, ağız içindeki bakteriler besinlerden asit ürettiği zaman dişin yüzeylerinde meydana gelen delik ve çukurlardır. İyi bir diş bakımı, diş çürüğü gelişimini engellemeye yardımcı olacaktır.

Çocuklarda diş bakımı nasıl yapılmalıdır?


Çocuklarda diş bakımı doğduğu andan itibaren başlamalıdır. Süt dişleri belirmeye başlayana kadar, dilini, diş etlerini ve yanaklarını nemli ve temiz bir bez yardımıyla günde en az bir defa temizlemek gerekir. Doğumdan itibaren başlayan diş bakımı, bebeğin ağız ve diş sağlığını korumanın yanında ağız içerisinde oluşacak değişimlerin hızlıca fark edilmesine yardımcı olacaktır. Ağız içinde birkaç diş mevcutken de bez ile temizleme yöntemi kullanılabilir. İki veya daha fazla sayıda diş birbirine temas edecek sayıya ulaşıldığında (3-6 yaş) etkin bir diş fırçalama ve diş ipi kullanımına başlanabilir.

• Diş fırçalama
: Çocuklarda diş fırçalama alışkanlığı oluşturmak için öncelikle ebeveynlerin bu alışkanlığa sahip olmaları gerekir. Çocukların kahvaltı sonrası ve yatmadan hemen önce olmak üzere günde iki defa dişlerini fırçalamaları yeterli olacaktır. En önemlisi dişleri yatmadan önce fırçalamaktır, gece tükürük akımı azalacağı için dişler çürüklere karşı daha duyarlı bir hale gelirler. Çocuklar için doğru diş fırçalama yöntemini öğrenmek için bir çocuk diş hekimine başvurabilirsiniz.
• Diş ipi kullanımı
: Dişlerin birbirine değen yüzeylerinde oluşan plakları uzaklaştırmak için kullanılan diş ipi diş fırçasının erişemediği ara yüzeyleri temizlemek için idealdir. Diş ipinin çocukların diş bakımlarında kullanılmasını sağlamaya çalışmak gerekir. Diş ipi, ağızda hala diş macunu mevcutken kullanıldığında ara yüzeylere de floridin ulaştırılmış olur.

Diş minesinin düşmanları

Asitli içecekler ve dondurma; diş çürükleri, diş minesinde çatlak ve diş hassasiyeti gibi sorunlara neden olmaktadır. Diş minesi, bazı yiyecek ve içeceklerin fiziksel ve kimyasal etkilerine karşı dişi koruyan, çevresini saran ve iç tabakaların zarar görmesini engelleyen bir yapıya sahiptir. Diş minesinin sert olan yapısı, fiziksel ve kimyasal bazı etkenlere maruz kalarak zarar görebilir. Çocukların, aile kontrolü dışında okulda ve arkadaş ortamlarında bilinçsiz ve ölçüsüzce tükettikleri soğuk yiyecek ve içecekler, dişlerde önemli sağlık sorunlarını beraberinde getirebilmektedir. Dişlerde ağrı ve sızılara neden olabilen bu durum, özellikle de yaz aylarında kendini göstermektedir.

Beslenme dişler üzerinde son derece etkilidir


Tatlı ve yapışkan formdaki gıdalar, nişastalı, şekerli gıdalar, cips, kurabiye, pasta, çikolata gibi abur cuburlar diş çürüklerine yol açabilmektedir. Dişe yapışan gıdalar her zaman diş çürüklerine yol açma tehlikesi taşımaktadır. Sebze, meyve ve süt ürünleri ise diş dostu ürünlerdir, çocukların tükettikleri abur cubur miktarını azaltabilmek adına evde sağlıklı ve besleyici gıdalar hazırlamak faydalı olacaktır. Tüketecekleri şekerli gıda miktarına bir sınır koymak ve gün içerisinde tükettikleri su miktarını artırmak diş çürüklerine karşı alınacak önlemlerdendir.

Uzun süreli emzik kullanımı diş yapısına zarar verir


Çocuk belli bir yaşa gelene kadar emzik emmesinde herhangi bir sakınca yoktur, parmak emmesinin önüne geçmek adına emzik teşvik edilmesi gereken bir araçtır. Dört yaşını bitirdiği halde emzik emme alışkanlığını devam ettiren çocukların ise bir çocuk diş hekimi veya ortodontist tarafından muayene edilmeleri gerekir. Dört yaş sonrasında emme alışkanlığı devam eden çocukların üst ön dişleri dışa itilir, alt dişleri içe eğilir, alt ve üst çene uyumu bozulur ve damak bölgesi daralır.