Çocuğun Kişilik Gelişimini Neler Etkiler? (2)

Çocukların dünyayı tanıma ve var olma yolculuklarında en önemli yol göstericileri olan ebeveynlere, Kişisel Gelişim Uzmanı Dr. Turhan Güldaş’ın önemli bir uyarısı var: Çocuğun kopyalayacağı bireyler biziz. İyi bir çocuk yetiştirmek istiyorsak önce kendimizi yetiştirmemiz lazım.

Genetik faktörler ne kadar etkili, çevresel faktörlerin etkisi ne kadar?

Bir insan genetik açıdan zeki değilse sonradan ne yaparsa yapsın işe yaramaz; teorisi doğru bir teori değildir. Elbette insanlar genetik açıdan ebeveynlerinden, soy ağacından artı eksi faktörler alırlar. Ama bu tek başına önemli değil. Futbol dünyasındaki yetenekli isimlerden örnek verelim. Bir futbolcu yetenekli ise yeteneklidir. Öte yandan yetenek çalışarak da geliştirilir. Üst düzeyde yetenekli olsun ya da olmasın her futbolcu antrenman yapar. Dünyanın en yetenekli sporcuları; Messi, Ronaldo vb. saatlerce antrenman yaparlar, hem de yetenekli oldukları halde.

Yetenekli olup olmamak, genetik açıdan zeki olup olmamak bizim çalışmamızı etkilememeli. Anlattığım gibi, kişisel gelişim çocuklukta hatta anne karnında başlar. Beslenmeyle başlar, anne karnında müzik dinlemeden iletişime, su altında doğumla birlikte beyin gelişiminin etkilenmesinden çocukla diyalog kurmanın önemine, ailenin ve rol modellerin kültürel gelişimine pek çok çevresel etkiyle çocuğun kişisel gelişimi şekillenir. Bu nedenle en büyük görev aileye düşmektedir. Dolayısıyla aile içi eğitim, okul dönemi, kültür düzeyi yüksek sosyal çevre, sportif ve sanatsal etkinlikler vb. çocuğun yetiştiği çevrenin, çocuklarda kişisel gelişim üzerinde direkt etkileri vardır. Bu faktörler hiçbir zaman göz ardı edilemez. Hatta bu faktörler genetik faktörlerden çok daha önemlidir.

0-6 yaş döneminde çocuklara zengin uyaranlar sunmanın önemi sıklıkla vurgulanır. Bu zengin uyaranlar nelerdir?

Çocuğun beyin gelişiminin yüzde 80’inin 5 yaşına kadar tamamlandığını düşünürsek o zaman çocuk gelişimi için bu dönemi altın çağ olarak değerlendirmek gerekir. Dolayısıyla burada ekilen her şey ileride meyvesini verir, bu dönemde ne yaparsak karşılığını alırız. O nedenle bu dönemdeki çocuğun gelişimine birebir etki eden tüm uyaranlara dikkat etmek gerekir.

Anne karnından itibaren, çocukla annenin iletişiminde, doğumdan sonraki annenin ilgisi, annenin çocukla olan iletişimi, sevgisi, her yaş grubuna özel oynanan zihinsel kapasiteyi artırıcı iletişim kurmayı sosyal olmayı sağlayan oyunlar, diyaloglar, tiyatro gösterileri gibi sosyal etkinlikler çocuğun kişisel gelişimini etkiler. Bu faktörler çocuğun özgüvenini yükseltir. Kişisel gelişimde de özgüven çok önemlidir. Çünkü özgüveni olan çocuk kendini ifade etmesini öğrenir. Doğru iletişim kurabilir, özbenliğini doğru şekilde ortaya koyabilir, kendi kendine başarabilme yetisine sahip olur. Böylece fark yaratabilir.