Tek Ebeveynli Hayat!

Çeşitli nedenlerle tek başına kalmış annenin ya da babanın, çocuğun bakımını tek başına üstlenmesi hem ebeveyn hem de çocuk açısından travmatik sonuçlar doğurabiliyor. Bu durumla başa çıkmak için neler yapmanız gerektiğini, çocukların neler hissedebileceğini, doğru tutumların neler olduğunu Uzman Psikolog Selin Karabulut’a sorduk.

Tırnak yeme, ders başarısında düşme, öfke problemleri, uyku problemleri, ergenlik döneminde iseler okul problemleri, arkadaş ilişkilerinde problemler görülebilir.

Tüm dünyada hızla artan boşanma rakamları veya ebeveynlerden bir tanesinin yaşamanı yitirmesi gibi nedenlerle çocuklarının bakımını tek başına üstlenen ebeveynler zor bir süreçle karşı karşıya kalabiliyor. Tek ebeveynle büyümek çocuk açısından da travmatik olabilmekte. Bu durum özellikle ani kayıplar ve anne ile baba arasında geçimsizlikten kaynaklanıyor. Anne ile baba arasındaki şiddet, çocuğa uygulanan fiziksel ve ruhsal şiddet, terk edilme, üçüncü kişilerin aile içerisine istenmedik biçimde girmesi çocuk açısından olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. 0-6 yaş aralığındaki çocuk için annesiz büyümek daha zor, çünkü çocuklar temel güven duygusunu bu yaşlarda anneden öğrenirler.

Ebeveynler Ayrılmış Olsa da Çocukla İlgili Konularda Doğru İletişim Kurmalı

Tek ebeveyn olmanın hem ekonomik hem de psikolojik zorlukları var. Çocuklar özellikle küçükse ve aksini gerektirecek özel bir durum yoksa genellikle anne ile yaşar. Özellikle çalışan anneler çocuklarına ayırması gereken enerji, zaman ve bütçe sorumluluklarıyla birlikte işe ayırdığı zamanı yönetmek açısından zorlanabilir. Anne ve baba çocuğun maddi ve manevi ihtiyaçlarını ortak bir şekilde karşılayabiliyor ve hayatına dahil olabiliyorlarsa, evdeki ebeveynin ve en önemlisi çocuğun yaşadığı zorluklar azalır.

Ebeveynler Kendine de Zaman Ayırmalı

Çocuğu ile baş başa kalan anne veya babanın önceliği çocuğu oluyor. Bu kendine zaman ayırmamak, kendi ihtiyaçlarını düşünmemek demek değildir. Kişi mutlu olmalı ki çocuğu da mutlu olsun. Çocukla iletişim kurmak bir yetişkinle iletişim kurmaktan farklıdır. Bu yüzden evde kalan -başkaları yoksa- ebeveynin sosyal iletişim ihtiyacını gidermenin yollarını bulması gerekmekte. Çocuğu diğer ebeveynde olduğunda kendisi için program yapmalı. Dinlense bile bu kendine ayırdığı özel zaman olmalı.

Davranışsal Problemler Ortaya Çıkabilir

Özellikle etrafında anne-babası birlikte olan ve etkinliklere hep beraber gelen arkadaşları varsa kendileri ile kıyaslamalar yapabilirler. Çocuklar yeni durumlara yetişkinlerden çok daha kolay adapte olurlar. Yetişkinler adapte olamadığında ruhsal sıkıntılar yaşarken, çocuklar davranışsal problemler yaşayarak tepki gösterirler. Tırnak yemek, ders başarısında düşme, öfke problemleri, uyku problemleri, ergenlik döneminde iseler okul problemleri, arkadaş ilişkilerinde problemler görülebilir.

Özel Günlerde Yanında Olun

Diğer ebeveyn ile ilişkinin sadece hafta sonları ile sınırlı kalmasının yeterli olmaz. Özellikle doğum günleri, mezuniyet, doktor ziyaretleri gibi ortamlara mümkünse iki ebeveynin de katılması önem taşır. Evdeki ebeveyn durumun manevi yükünü, iş yükünü tek başına sırtlamak zorunda kalır ve bunu çocuğuna yansıtırsa, çocuğun suçlu hissetmesine sebep olabilir. Anne babaların en çok dikkat etmesi gereken şey, çocukları suçlu hissettirmemek.

Tek Ebeveyn Olarak Çocuk Yetiştiren Ebeveynler İletişimlerinde Şunlara Dikkat Etmeli

• Çocukla anne/baba ile ilgili konuşurken kişisel duygu ve düşüncelerimizi çocuğa yansıtmamak

• Çocuğu “taraf” seçmeye zorlamamak

• Çocukla doğru, açık, net bir iletişim kurmak

• Çocukla özel zamanlar geçirmek

• Çocuğunuzla birebir zaman geçirdiğiniz gibi sosyal ortamlarda da vakit geçirmeye çalışmak

• Tek ebeveynle yaşıyor diye ona mahzun, zavallı, üzgün, problemli çocuk muamelesi yapmamak, işlerin doğal akışını sürdürmek

• Olası problemleri hemen “tek ebeveynli oluş”a bağlamamak

• Baba/Anne eksiğini aşırı çaba ile kapamaya çalışmamak

• Çocuk üzerinden savaşmamak

• Uzakta olduğunuz zamanlarda da çocuğunuzla iletişimde kalmak

• Uzaktaki anne/baba olarak yaşadığınız evde çocuğunuza ait özel eşyalar, oyuncaklar, kitaplar olmasına özen göstermek

• Uzaktaki anne/baba olarak çocuğunuzla olduğunuz zamanlarda onun tercihlerini de göz önünde bulundurmaya çalışmak

• Uzaktaki anne/baba olarak evinizde çocuğunuza misafir muamelesi yapmamak

• İhtiyaç halinde uzman desteği almak