Tuvalet Eğitimi Vermeye Hazır Mısınız?

Yaz geldi ve tuvalet eğitimi için hazırlıklara başlamanızın zamanı geldiğini düşünüyorsunuz. Ancak çocuğunuz bu eğitim için hazır mı? Son derece önemli olan bu gelişim basamağı süresince özellikle dikkat etmeniz gereken püf noktaları neler? Uzman Psikolog Şeyma Çavuşoğlu’na konuyla ilgili sorularımızı yönelttik.

Çocuklar kaç yaşında tuvalet eğitimi alabilir?

Uzman Psikolog Şeyma Çavuşoğlu: “Araştırmalara baktığımızda genel olarak kız çocuklarının 23 aylıkken, erkek çocuklarının da 25 ay civarında tuvalet alışkanlığı edinme konusuna meraklı hale geldikleri ve fizyolojik olarak da hazır oldukları görülmektedir.” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Kız çocukları genel olarak 33 aylık olduklarında ve erkek çocukları da 37 aylık olduklarında tuvalet alışkanlığını tamamen edinmiş hale gelebilirler. Çocukların bu yaşlara gelene kadar tuvalet alışkanlığı edinmiş olmalarını bekleriz. Ancak çocukların gelişim hızının birbirinden farklı olduğunu da unutmamamız gerekir.

Tuvalet eğitimine başlamanın sakıncalı olduğu durumlar

Tuvalet alışkanlığı kazanmak, çocuğunuz için zorlu bir görevdir. Kreşe başlamak, memeyi kesmek, taşınmak ve boşanma gibi büyük değişimler öncesinde ya da sırasında tuvalet alışkanlığı için çalışmaya başlamanız uygun olmaz. Tuvalet eğitimi için; çocuğunuzun hazır olması ve çocuğunuz için uygun bir dönem olması gerektiği kadar, sizin de hazır olmanız önemlidir. Çünkü tuvalet alışkanlığını edinmek bazı çocuklar için daha zor bir görev olabilir. Bu yüzden sizinde bu dönemde tutarlı ve sabırlı olmanız önemlidir.

Tuvalet eğitimi süresince dikkat edilmesi gereken noktalar

Çocuğunuza dışarı çıkarken bez takıyorsanız, eve geldiğinizde de Onu sadece iç çamaşırı ile bırakıyorsanız çocuğunuzun aklı karışacaktır. Bu nedenle hem evdeyken hem dışarı çıkarken hem de gündüz kreşte, tutarlı olmalı ve çocuğunuzdan da ne beklediğinizi anlamasını sağlamalısınız.

Çocuğunuzun tuvalet alışkanlığını edindiği dönemde, zaman zaman kazalar yaşayacaksınız. Çocuğunuzun altına kaçırdığı durumlarda sizin ya da ona bakan kişinin nasıl tepki verdiği son derece önemlidir. Kesinlikle sert, yargılayıcı cümleler kurmaktan kaçınmalı, çocuğunuzda kaygı yaratabilecek “Sana söylemiştim,” “Artık büyüdün, bebek gibi altına yapıyorsun,” gibi cümleleri kullanmamalısınız. Bunların yerine “Sorun değil. Böyle kazalar olabilir” ya da “Bugün böyle oldu ama yarın daha dikkatli olacağız değil mi?” gibi ona cesaret veren cümleler kurmaya özen göstermelisiniz. Tuvalet alışkanlığı konusunda çocuğunuzu cesaretlendirmeniz çok önemlidir. Hata yapmak, son derece normaldir ve herkes bunun gibi hatalar yapabilir. Unutmayın ki öğrenme süreci, hata yapmaksızın geçilemez.

Tuvalet alışkanlığı edindirmenin en sağlıklı yolu

• Çocuğunuza, öncelikli olarak tuvaleti geldiğinde belirtmesi için sık aralıklarla hatırlatmalarda bulunun.
• Çocuğunuz, söylese de söylemese de belli aralıklarla tuvalete oturtun ve tuvaletini yapması için teşvik edin.
• 1–2 gün süresince saat başı tuvalete oturtun. Zamanla bu aralığı uzatın. Böylece çocuğunuz kısa bir süre içinde tuvaletinin geldiğini kendiliğinden söylemeye başlayacaktır.

Tuvalet alışkanlığını bir kez edinmesine rağmen yeniden altına yapıyorsa ne yapılmalı?

Eğer çocuğunuz, tuvalet alışkanlığı edindikten sonra, bir anda altına yapmaya başlarsa, bu durumda buna neyin neden olduğunu bulmaya çalışarak, evinizin içinde neler olup bittiğini yeniden gözden geçirin.  Tuvalet alışkanlığı 2–3 yaş çocuklarının edindiği son gelişimsel beceridir ve herhangi bir sorun olduğu durumlarda yaşanan gerileme durumu-regresyon, (Örneğin; 4 yaşında bir çocuğun yaşanan bir sorun üzerine bir anda biberondan süt içmek istemesi gibi daha güvenli, önceki dönemlere dönme isteği.) en çabuk bu noktada görülebilir. Çocuğunuzun rutin hayatını bozabilecek ve onda bir önceki dönemin güvenliğine dönme isteği uyandıracak şeylerin neler olabileceğini gözlemlemeli, hatta çoğu durumda profesyonel destek almalısınız.

Çocuğunuz tuvalet eğitimi için hazır mı?

Çocuğunuz aşağıdaki işaretlerden çoğunu gösteriyorsa, tuvalet eğitimine başlamanın zamanı gelmiş demektir.

• Çocuğunuz, sizin tuvaleti kullanmanızla ilgilenmeye başladıysa ve sifonu çekme işlemini yapmaya can atıyorsa,
• Bezi kirlendiği an rahatsız oluyor ve hemen değiştirilmesini istiyorsa,
• Düzenli olarak sabahları ya da gün içindeki uykuların ardından altını ıslatmamış oluyorsa,
• Tuvaleti geldiğini bir şekilde haber veriyorsa,
• Düzenli ve tahmin edilebilir bir tuvaletini yapma periyodu varsa, tuvalet eğitimine başlamalısınız.