10 Soruda Sezaryen

Anne adaylarını en çok düşündüren konulardan biri de doğumun şeklidir. Olması gereken normal doğum olsa da sezaryenle doğum yapanların sayıları daha fazla… Sezaryenle doğum hakkında merak ettiklerinizi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doktor Aykan Özçelik’ten öğrendik.

1- Sezaryenle Doğum Ne Zaman Zorunludur?

Önde Gelen Plasenta: Plasenta, rahimağzının tümünü ya da bir kısmını kapatacak şekilde yerleşir. Bu durumda bebek doğum kanalına giremeyeceğinden, doğum sezaryenle gerçekleştirilir.

Bebeğin Duruşunun Ters ya da Yan Olması: Hamileliğin erken dönemlerinde bebek, genellikle yan ya da makat pozisyonunda durur. İlerleyen dönemlerde pozisyonunu değiştirir ancak rahim içinde yeri daraldığında, pozisyonunu değiştirmekte zorlanır. Eğer bebek hamileliğin miyadı dolduğu halde, pozisyonunu koruyorsa, sezaryen ameliyatı zorunludur.

Bebeğin İriliği: Boyu ve kilosu ortalama olan bir annenin bebeğinin ağırlığı, 4500 gramdan fazlaysa, sezaryenle doğum tercih edilir. İri bebek olması durumunda sezaryenin tercih edilmesinin nedeni, doğumun ilerlememesi ve bebeğin doğum kanalında takılmasıdır.

Bunların dışında sezaryenle doğumu zorunlu kılan durumlar arasında, genital enfeksiyonlar, doğum kanalını tıkayan miyomlar, bebekteki bazı doğumsal kusurlar, bazı kalp ve beyin hastalıkları, vajinusmus ve normal doğum korkusu da sayılabilir.

2- Sezaryenle Doğumun Sınırlaması Ne Kadardır? Kaç Defa Yinelenebilir?

Bu, daha çok yapılan kesinin ve oluşan yara izi dokusunun cinsine bağlıdır. Yani sezaryen sayısı, kişiden kişiye değişebilir. Bu konuda kendi potansiyelinizi öğrenmek için, kadın doğum uzmanınızla konuşabilirsiniz. Yine de bir kadın, pek çok kez sezaryenle doğum yapabilir. Ancak uzmanlar en fazla 3 sezaryen doğumu öneriyor. Çünkü yapılan sezaryen sayısı arttıkça, birtakım riskler ortaya çıkıyor.

3- Sezaryen Sayısı Arttıkça Ne Gibi Riskler Görülür?

Sezaryen ameliyatı yinelendikçe,

• Rahimde yapılan kesi sayısı artar. Bu durumda rahim daha kolay yırtılabilir.
• Karın içinde oluşan yapışıklıklar artar. Bu da bebeğe ulaşılmaya çalışırken, diğer organların zedelenmesine neden olur.
• Hamileliğin ilerleyen seyrinde rahim, eski dikiş yerlerinden yırtılabilir.
• Sonraki hamileliklerde plasentanın önden gelme riski olabilir.
• Plasenta eski dikiş yerlerine gömülerek, bu bölgede gelişimini sürdürebilir.

4- Sezaryenden Sonra Vajinal Doğum Yapılabilir Mi?

Sezaryen sonrası normal doğum yapabilme ihtimali, karındaki kesiden farklı olan rahimdeki kesinin türüne değişir. Kesi aşağıda ve yatay yapılmışsa, normal doğum yapma şansınız artar. Öyle ki, günümüzde sezaryenlerin yüzde 90’ı böyledir. Ancak dikey kesi yapılmışsa, rahmin yırtılma riski vardır ve vajinal doğum yapmanız mümkün olmaz. Sezaryenle doğum yapan ve ileride vajinal doğum yapmak isteyebilecek annelere önerilen, ameliyatın ne şekilde yapıldığını öğrenmeleri ve bu konuda bir belge almaları.

5- Sezaryen Anne ve Bebek Açısından Ne Kadar Güvenli?

Sezaryen günümüzde, anne ve bebeği açısından son derece güvenilir bir doğum yöntemi. Sezaryen, ameliyat sınıfına girse de, riskli bir operasyon değil. Eğer sezaryen olacaksanız ve bu sizi endişelendiriyorsa, doğumdan önce doktorunuzdan ya da doğuma hazırlık kurslarından yararlanabilirsiniz. Böylece doğuma hazırlanmanız ve korkularınızı dizginlemeniz daha kolay olacaktır.

6- Sezaryenden Sonra İyileşme Ne Kadar Zaman Alır?

Sezaryen sonrası ilk gün zor geçebilir. Güçlü ağrı kesiciler kullanılmasına karşın ameliyat yerinizde ağrı duyabilirsiniz. İkinci günden itibaren bu ağrı azalır. Annelerin genelde ameliyat sonrası 2 ya da 3 gün hastanede yatması gerekebilir. Ayağa kalkıp dolaşmaya başlaması normal doğuma göre biraz daha problemli olmaktadır.

Ameliyattan üç veya dört gün sonra pansumanlar açılır; içerideki dikişler emilebilir ipliklerle yapıldığından bir sorun yaratmaz; dış dikişleriniz de bir hafta içinde alınır.

Normal hayata dönmeniz genelde 4-5 gün alabilir. Yaralarınızın oranı her gün düşse de acımaya devam eder. Bu günlerde kendinizi zorlamadan yürüyüş yapmaya gayret edin. Eğer kendi başınıza yürümekte zorlanıyorsanız, bir yakınınızdan yardım isteyerek size eşlik etmesini isteyin. Böylece başınızın dönmesi durumunda yanınızdaki kişi size destek verecektir.

İlk günlerde daha sık tuvalete gidebilirsiniz. Çünkü her tuvalete çıktığınızda idrar kesenizi tam olarak boşaltamazsınız ve daha sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirsiniz. Bu arada narkozun etkisiyle karnınızda şişkinlik hissedebilir; kabız olabilirsiniz. Bunun için uzmanlar, bol bol sıvı tüketmenizi salık veriyorlar.

Her büyük ameliyatta olduğu gibi, sezaryen sonrası iyileşmek de zaman alabilir. Ancak böyle olsa bile dolaşımı sağlamak için ayağa kalkıp yürümeniz istenecektir. Yapacağınız yürüyüşler, bağırsaklarda oluşan gazın giderilmesi için de önemlidir. Bu arada çay ve ılık su da bağırsakları hareketlendireceğinden gaz problemini giderir. İlk günlerde gaz sıkıntısı yaşamak istemiyorsanız, süt ve süt ürünlerinden; kola, gazoz gibi asitli içeceklerden uzak durmalısınız.

Uzun dönemde ise dikiş yerlerinde zaman zaman ağrılar olması ve karın içinde ameliyata bağlı yapışıklıklar sezaryenin diğer sonuçlarıdır. Oysa, iyileşme ve vücudun normale dönme hızı normal doğum sonrası daha çabuktur.

7- Cinsel İlişkiye Başlamak İçin En Az Ne Kadar Geçmesi Gerekiyor?

Eğer sezaryenle doğum yaptıysanız, eşinizle cinsel ilişkiye girmek için en az 4- 6 hafta beklemeniz önerilir. Bu süre, yaranızın iyileşmesi ve rahim ağzınızın normale dönmesi için gereklidir. Ama vajinal doğum yapanlara göre, cinsel ilişkiye başlamanız daha rahat olacağı kesin.

8- Bebeğimi Emzirmeye Ne Zaman Başlayabilirim?

Bu sizin ve bebeğinizin nasıl olduğuna bağlı olarak değişir. Ancak sezaryen sonrası annenin kendine gelmesi ve bebeğini emzirmeye başlaması 1 saati alır. Bazen anne adayı anesteziden dolayı uyanamayabilir ya da bebeğin yoğun bakıma ihtiyacı olabilir. Doğum yapmanızın üzerinden 12 saat geçmesine rağmen hala bebeğinizi emziremediyseniz, sütünüzü bir süt pompası yardımıyla sağmanız gerekir.

Sezaryenle doğum yapan annelere emzirme zor gelebilir. Rahatsızlığınızı en aza indirgemek için bebeğinizi emzirirken, doğum kesisine baskı yapmayacak şekilde tutun. Bebeğinizi yatarak emzirebilirsiniz.

9- Sezaryende Genel Anestezi Mi, Epidural Anestezi Mi?

Ülkemizde sezaryen operasyonlarının büyük çoğunluğu, genel anesteziyle yapılmaktadır. Ancak epidural sezaryen de, yetişmiş anestezi uzmanlarının sayısı arttıkça, yaygınlaşmaktadır. Genel anestezi ile epidural anestezi arasındaki en önemli fark, genel anestezide ameliyat boyunca tam olarak bir bilinç kaybı söz konusudur. Epiduralde ise, bilinç tümüyle açıktır. İkincisi, genel anestezi sonrasında operasyona geçilmesi daha kısa bir zaman alırken, epidural anestezi ön hazırlık gerektiren ve uygulandıktan sonra etkisini göstermesi için belli bir süre beklenilmesi gereken bir yöntemdir.

10- Ameliyat Sonrası İz Kalıyor Mu?

Kesilen yerde en azından bir çizgi halinde iz kalır. Ancak bu iz bikini bölgesinde yapıldığı için estetik bir sorun oluşturmaz.