Doğum Yapmak Kanserden Koruyor mu?

Son yıllarda dünya genelinde görülen kadın kanserlerindeki artış ile azalan doğum oranları arasında bir bağ var mı acaba? Araştırmalar devam ediyor. Kanserin daha çok insanı tehdit etmesinde birçok risk faktörü sayılsa da “modern yaşam” dediğimiz bulguların sağlığımızı olumsuz etkilediği bir gerçek. Kadın hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Serap Yaltı gebelik ile kadın kanserleri arasındaki ilişki hakkında bilgiler veriyor.

Emzirme sürecinde yumurtlama engellendiğinden artmış östrojen etkisi de azalır, dolayısı ile emzirme meme kanseri oluşma riskini azalttığı düşünülen bir süreçtir.

MEME KANSERİ kadınlarda en sık görülen kanser türü olup, her 8 kadından biri bu kanser türüne yakalanmaktadır. Anne, teyze ve kız kardeşinde meme kanseri olan vakalarda, meme kanserine menopozdan önce yakalananlarda, çift taraflı tutulma olanlarda risk faktörü yüksektir.

Bir kez gebelik yaşayan, miadına kadar ulaşan gebeliği ilk kez 30 yaşından sonra yaşayanlarda, daha fazla doğum yapmış olanlara göre kanser olasılığı artar. Uzun süreli östrojene maruz kalma etkenlerden biridir. Erken yaşta adet görmeye başlayıp, geç menopoza girenlerde, tedavisiz polikistik over sendromlu hastalarda östrojen etkisi artmış olup, risk de artmıştır.

Rahim kanseri olgularında da aynı faktörler etkili olup, bu olguların genel popülasyona göre anlamlı derecede artmış meme kanseri riski mevcuttur. Aynı mantıkla meme kanseri olan kadınların rahim kanseri olma olasılıkları artmıştır. Emzirme sürecinde yumurtlama engellendiğinden artmış östrojen etkisi de azalır, dolayısı ile EMZİRME MEME KANSERİ OLUŞMA RİSKİNİ AZALTTIĞI DÜŞÜNÜLEN BİR SÜREÇTİR. 

YUMURTALIK KANSERİ kadınlarda 5. en sık görülen kanser türüdür. Jinekolojik maligniteler (kansere yol açan kötü huylu tümörler) arasında ise en öldürücü olanıdır. Ölen her 100 kadından birinde neden yumurtalık kanseridir. Daha sık 60’lı yaşların hastalığıdır. Ancak her yaşta görülebilir. Bu kanser türü genellikle pek belirti vermeden sinsice ilerler ve saptandığında ileri evrede olma ihtimali yüksektir. Yumurtalık kanserinde en önemli risk ileri yaştır. Ailesinde yumurtalık, rahim, meme, bağırsak kanseri olanlarda daha sık görülür. Erken yaşta ilk adetini gören, geç yaşta adetten kesilenlerde risk artmıştır. Çok sayıda yumurtlama perioduna maruz kalma ve buna bağlı yumurtalık yüzeyinin aşırı zedelenmesi, tamire uğraması kanser oluşumuna zemin hazırlar. Gebelik sayısı azaldıkça risk artar. Zira her bir gebelik periodunda yumurtlama durur. Yüzeydeki aşınma da ortadan kalkar. HER BİR GEBELİK YUMURTALIK KANSER RİSKİNİ %10 ORANINDA AZALTMAKTADIR.  Aynı mekanizma ile emzirme ve doğum kontrol hapı kullanılarak yumurtlamanın bloke edilmesi kanser riskini azaltır. Yapılan çalışmalarda gebelik sırasında artan progesteron hormonunun kanser öncesi hücreleri apoptoza (programlanmış hücre ölümü) yönlendirerek de kanseri önleyici rol oynadığını ortaya çıkartmıştır. Gebelik süresince adet kanamasının olmaması ve tüplerden batına sızacak adet kanı olmaması da yumurtalık kanserini önleyici mekanizmalar arasındadır.

RAHİM KANSERİ kadınlarda 4. en sık görülen kanser türüdür.  Erken bulgu verdiğinden erken tanısı mümkün olup, prognozu (bir hastalığın muhtemel seyrini, sonucunu önceden bilme) yumurtalık kanserine göre çok daha yüz güldürücüdür. Bu da 50’li yaşların hastalığıdır. Karşılanmamış östrojen en önemli risk faktörüdür. AZ SAYIDA GEBELİK RİSKİ 3 KAT KADAR ARTIRIR.  İnfertilite 3 yıldan fazla sürdü ise riskin 3 kat kadar arttığı da savunulmaktadır. Gebelik ile artan progesteron hormonu östrojenin etkilerini bloke eder, onkojeni baskılar. Karşılanmamış östrojenin arttığı obez olgularda, polikistik over sendromu tanısı almışlarda dışarıdan ilaç olarak verilen progesteron riski azaltmak için kullanılır.  Emzirme ile rahim kanseri arasında direkt korelasyon saptanmamıştır.

ENDOMETRİOSİS fonksiyon gören endometriumun (rahim içi tabakası), rahim dışında da bulunması halidir. Hastalık genellikle doğurganlık çağında görülür. Menopozla beraber de kaybolur. İnfertiliteye neden olabilen, sebebi tam olarak açıklanamamış bir problemdir. Ağrılı adet ve ağrılı cinsel birleşme başlıca yakınma nedenleridir. Östrojen hastalığı motive eder. Genel olarak GEBELİĞİN ENDOMETRİOSİS ÜZERİNE OLUMU ETKİSİ VARDIR. Çünkü gebelikte yumurtlama durur, östrojen hakimiyeti kaybolur. Buna karşın gebelikte yakınmaları artan hastalar da mevcuttur.