Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonlarından Korunmak Neden Önemli?

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskimiz artıyor. Bunda değişen fizyolojimiz ve bağışıklık sistemimizdeki baskılanmada etkili. Gerekli tedavi olmazsa ciddi sonuçlar doğurabilen idrar yolu enfeksiyonları hakkında Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr.Esra Tuştaş Haberal’dan bilgiler aldık.

Düşük ve erken doğuma neden olabilir

Hamilelikte rahim büyüyüp idrar torbasına baskı yaptığı için sık idrara gitme normal bir hamilelik bulgusudur. Ancak beraberinde idrar yaparken yanma sızı, kasıklarda baskı hissi ve ağrı da varsa idrar rengi koyu ise idrar yolu enfeksiyonundan şüphelenilebilir. Bu durumda erken tanı önemlidir. Çünkü idrar yolu enfeksiyonları ilerleyip böbrek enfeksiyonlarına yol açabilir. Oluşan yüksek ateş, rahimde kasılmaların erken başlamasına, dolayısıyla düşük ve erken doğuma neden olabilir. Tanı da, idrar kültürü ile kesinleştirilip antibiogram dediğimiz hangi antibiyotiğe mikrobun duyarlı olduğu tespit edilerek, uygun ilaç tedavisi ile tedavi edilmelidir.

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları artar

Hamilelik dönemi, idrar yolu enfeksiyonlarına meyilin arttığı bir dönemdir. Hem hamilelikte oluşan fizyolojik değişiklikler hem de bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle idrar yolu enfeksiyonları sık görülür.  Bu enfeksiyonlar basit mesane enfeksiyonu (sistit ) olabileceği gibi, ciddi böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) gelişimi de söz konusu olabilir. Özellikle piyelonefrit durumunda bebekte erken doğum riski daha fazladır.

İdrar yolu enfeksiyonuna çoğunlukla bağırsaktan gelen bakteriler neden olur. Yetersiz ve yanlış tahretlenme, cinsel ilişki, bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar, anne adayında şeker hastalığı, yapısal böbrek rahatsızlıkları, böbreklerde taş varlığı, önceden geçirilmiş üriner sistem ameliyatları gibi sebepler de görülme sıklığını artırabilir.

Hemen belirti vermeyebilir

Mesaneye ulaşan bakteriler burada hiç belirti vermeden yaşamlarını sürdürebilirler. Buna asemptomatik bakteriüri adı verilir. Bu durum bir enfeksiyon olmamakla birlikte şartlar elverdiğinde hemen enfeksiyona dönüşebileceği için mutlaka saptanmalı ve tedavi edilmelidir. Asemptomatik bakteriüri tedavi edilmediğinde sistit ya da piyelonefrit oluşturabilen bir durumdur. Anne adaylarının yaklaşık %10'unda idrar kültüründe asemptomatik bakteriüri vardır. Tanı için anne adaylarından tercihen gebeliğin ilk haftalarında ya da ilk kontrole geldikleri herhangi bir zamanda tam idrar testi ve kültürü istenir. İdrar kültüründe bakterilerde anlamlı üremenin (>100.000 bakteri kolonisi) olması ve anne adayında hiçbir belirti olmaması durumunda asemptomatik bakteriüri tanısı konur. Bu durumda kişinin hiçbir semtomu olmasa bile mutlaka antibiyotik ile tedavisi yapılmalıdır.

İdrar rengi ve kokuya dikkat!

Hamilelik sırasında idrar yolu enfeksiyonu olduğunuzda idrar yaparken yanma hissi, sık sık idrara çıkma, sık idrar çıkışı, bulanık ve kötü kokulu idrar, ateş, kasıklarda ağrı veya rahatsızlık, mide bulantısı, kusma gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. İdrar yolu enfeksiyonunu hemen tedavi etmek önemlidir. Tedavi edilmeyen enfeksiyon ilerlerse üşüme titreme, ateş, bulantı kusma ve yan ağrısı yapabilir ve bu bulgular böbrek enfeksiyonuna dönüştüğünün öncü belirtileri olabilir. Piyelonefrit hastanede yatarak tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Çünkü hem anne sağlığını etkileyen sistemik riskleri vardır hem de erken doğum riskini artırarak bebeğin sağlığını da riske sokar.

İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için;  gebelikte bol miktarda su içilmeli veya sıvı alınmalıdır( günde en az 2 litre) . Alınan sıvı idrar yollarından akımı artırarak idrar yollarının temizlenmesine yardımcı olur. Ayrıca tahretlenme alışkanlığına dikkat edilmeli, makat bölgesi bakteriler vajen ve üretranın bulunduğu ön tarafa bulaştırılmamalıdır. Önce ön taraf sonra arka tarafın temizliğine özen gösterilmelidir. Aynı dikkate genital bölge hijyenine, cinsel ilişkilerde de dikkat edilmelidir. Bitkisel anlamda yaban mersininin, idrar yolları duvarına mikropların yapışmasını azalttığı ve idrar yolu enfeksiyonlarından koruyucu olduğu yapılan çalışmalarla ispatlanmış olup bu konuda geliştirilen saşe formunda ilaçları da koruyucu anlamda sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastalarımıza tavsiye etmekteyiz. Ayrıca bol miktarda probiyotik içeren yoğurt kefir gibi gıdaların tüketilmesi de hem florayı kuvvetlendirir hem de bağışıklık sistemimizi aktive ederek enfeksiyonlara meyilimizi azaltacaktır.