Doğru Kundaklama Nasıl Yapılır?

Birçok toplumda olduğu gibi ülkemizde de yeni doğmuş bebekleri ilk aylarında kundaklayarak yatırma sık yapılan bir şey. Bebeklerin sakinleşmesine ve daha rahat uykuya dalıp, kendini uyandırmadan uyumasına olanak verse de, yanlış yapılan kundaklamanın bebeklere ciddi zararlar verebileceğini de bilmek gerekiyor. Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay, kundaklama ve sarmalama hakkında bilgiler veriyor.  

İyi bir uyku doğru kundaklama ile sağlanabilir

Bebeği kundaklamak ilk 3-4 ay için avantajlı olabilir. Çünkü bu aylar içinde bebek uyurken minimum seviyede hareket eder. Haliyle uyku sırasında kendini çok daha güvende hissedecek ve uyanmayacaktır. Ancak kundaklanan bebekler mutlaka sırt üstü yatırılmalıdır, aksi takdirde kundaklandıkları için dönemezler ve uyurken nefes alamayabilirler.
Bir diğer önemli konu ise bebeklerin ellerini sürekli hareket ettirme refleksidir. Bu durum hem uyanmalarına hem de kendilerine zarar vermelerine neden olabilir. Doğru kundaklamak bu açıdan faydalı olabilir. Bebekler 3 veya 4. aylarında uyurken kendileri dönebilmeye başlar ve kundaklanan bebek beşiğinde dönemeyeceğinden rahat uyuyamaz. Bu noktadan sonra kundaklamak yerine sarmak çok daha faydalı olacaktır.

Anne karnı hissi yaratabilir

Pamuklu battaniye ile kundak yapılan bebek özellikle de kış aylarında daha iyi ısınacağından üst solunum yolu hastalıklarına yakalanma riski düşecektir. Bu noktada yaz mevsiminde seçilen kundak malzemesi çok önemlidir. Hafif ve ince malzemeden yapıldığına dikkat edilmeli, sıkça kundağın iç ısısı kontrol edilmeli… Aksi takdirde bebek sıcaktan terleyebilir, sıkılabilir. Bu durum ise bebeğin rahatını etkileyeceğinden huysuzlanmasına yol açabilir.
Bir diğer önemli konu ise aşırı uyarılmış bebeklerdir. Aşırı uyarılmış bebekler huzursuz olurlar. Kesilmeyen ağlama, beslenme ve uyuma güçlüğünü engellemek için kundaklamak yardımcı olabilir. Bebeğin hareket alanının daralması, anne karnındakine benzer bir his sağladığı için de bebeğin rahat ve güvende hissetmesine yardımcı olur.

Doğru kundak yapmanın avantajları

• Geceleri kendi kendine uyanma sayısı azalır,
• Güven duygusu sağlar,
• Küçük bebeklerde kundaklama işlemi sırt üstünden yüz üstüne dönmeyi zorlaştırdığı için Ani Bebek Ölümü Sendromu (SIDS) riskini azaltır.
• Beyin hasarıyla doğan bebeklerde ağlama, kundaklama sayesinde azalır.
• Daha az uyanacağı daha fazla uyuyacağı için anne de kendine daha fazla vakit ayırabilir.

Yanlış kundaklama hareket kabiliyetini azaltır

Bebeği doğru kundaklama yöntemleri ile sarmazsanız, olumsuz sorunlara yol açabilir. Bebeği çok sıkı bir şekilde kundaklamak, hareketlerini fazlaca kısıtlayacağından bebeğe zarar verebilir. Özellikle bacakların hareketinin engellenmesi, kalça çıkığı gibi çok ciddi sorunlara neden olabilir. Aynı zamanda bebeğin nefes almasını engelleyerek nefes alma güçlüğüne yol açabilir. Ayrıca sıkı kundaklama akciğer kapasitesinin gelişmesini engelleyebilir. Bunun yanı sıra bebek daha az uyanacağından daha az yemek yemeye başlar. Bu durum bebeğin kilosunun düşmesine neden olabilir.

Bebek nasıl kundaklanır?

Kumaş türü pamuk olan battaniye ya da hazır satın alınan kundak üçgen şeklinde içe katlanır. Bebek, başı kundağın uç kısmına gelecek şekilde yatırılır. Bebeğin bir kolu gövdesine yapışık şekilde battaniye ile sarılır ve battaniyenin ucuyla gövdesi sarılarak sırtının altına sıkıştırılır. Battaniyenin alttaki ucu, bebeğin bacak arasından geçirilir. Son olarak bebeğin diğer kolunun açıkta kalan ucu sarılarak bebeğin gövdesi çaprazlanır ve sırtının altına sıkıştırılır. Kundaklama sırasında bebeğin kalçasının sıkıştırılmaması önemlidir. Çünkü çok sıkışırsa kalça çıkıklığı görülebilir.

Sarmalama nedir, kundaklamadan farkı nedir?

Sarmalama, bebeğin genellikle pamuktan üretilmiş ince bir bez ile konforlu bir biçimde kol ve bacaklarının, bazen sadece kolların içeride kaldığı, göğüsten çaprazlanarak yapılan bir sarılma işlemidir. Aslına bakılırsa bir çeşit kundaklama yöntemidir. Sarmalama yönteminin doğru yapılması aslında kundaklamadır.
Sarmalama tekniği, sakinleştirmenin temel taşı ve bebeği rahatlatmanın ilk adımı olarak gösterilebilir.  Konu ile ilgili yapılan araştırmalar, sarmalamanın bebeğin öz düzenleme davranışlarının oluşması için etkili davranışsal yöntemlerden biri olduğunu kanıtlamıştır.
Bebekler Moro refleksi yani irkilme refleksi ile doğarlar. Bu refleks, ilk trimester da rahim içerisinde başlar ve doğumla beraber tamamen gelişir. Refleks sırasında bebeğin bütün vücudu “tutulur”, kolları hızla yükselir ve aynı anda sırtı tamamıyla uzanır pozisyona gelir. Daha sonra aynı hızla bebek sakinleşir ve omurgası bükülmüş, bacakları yukarı çekilmiş, elleri vücuda yakın pozisyonda kenetlenmiş bir şekilde bükülür. Bu noktada sarmalamak ve doğru şekilde kundaklamak bebeğiniz için konforlu ve güvenli bir pozisyon oluşturacaktır.

Sarmalama/kundaklama ne zaman bırakılmalı?

Bebekler kendi başına gövdelerinin üzerine dönmeye başladıkları andan itibaren kollarına ihtiyaç duyarlar. Eğer kolları dışarı çıkartılabilir, çıtçıtlı kundak kullanıyorsanız, bebeğiniz yuvarlanmaya başladığında artık kolları serbest haliyle kullanmanız gerekir demektir. Kundaklama/sarmalama ilk 4 ayda yapılabilir. Ancak dünyayı ve çevresini keşfedecek olan bebeğinizi bu zamandan sonra serbest bırakmanız doğru olacaktır.