Bebeği Kundak Yapmalı mı? Yapmamalı mı?

Eski bir gelenek olan kundaklama tekrar popülerite kazandı. Bir dönem tüm bebekler doğumdan sonra aylarca kundaklanırken, sonradan kalça çıkığına eğilim yaratması nedeni ile tıp otoriteleri tarafından yasaklandı. Oysa günümüzde, özellikle de batı ülkelerinde uygun şekilde kundaklamanın bebek uyku alışkanlıkları için faydalı olduğu vurgulanıyor ve bebeklerin kundaklanması öneriliyor, hatta özel kundak bezleri ve örtüleri pazarlanıyor. Yeni doğum yapan annelerin de tabi ki aklı karışıyor. Peki gerçekten kundaklamanın yararları ve zararları nelerdir?

Dr. Özlem Ekiz Yörükalp: “Kalça çıkığının sık görülmesinin ana nedeni; bebeğin genellikle tüm gövdesinin sıkı bir şekilde sarılıp, kollar ve bacaklarının düz konumda sabitlenmesidir. Bacakların sıkı ve dümdüz bir şekilde sarılması da kalça ekleminde çıkığa eğilimi artırır.

Nasıl Sarmalı?

Ancak bu durum, eklemlerinde gevşeklik olan ve kalça çıkığına gelişimsel eğilimi olan bebeklerde görülür. Oysa kalça ekleminde gelişim geriliği olan bebeğinizi doğumdan sonra, bacaklarını mümkün olduğunca ayrık pozisyonda tutarsanız kalça çıkığı riskini de önlemiş olursunuz. Yani bebeğinizi, ilk aylarında sadece iki kat bez ile bezlemeniz bile olası bir kalça çıkığını engellemenize yardımcı olacaktır. Bu nedenle tüm gövdeyi saran, sıkı kundak artık hiç önerilmiyor.” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Günümüzde yarım kundak denen, kalça ve bacakları çok sıkmayıp, doğal pozisyonunda kalmasına izin veren, gövdenin üst kısmını daha sıkı saran kundaklar önerilmektedir. Yapılan çalışmalarda, kundaklanan bebeklerin daha çabuk uykuya geçtikleri, daha uzun ve rahat uyudukları görülmüştür. Kundakla kolların sarılması bebeklerde sık görülen moro refleksi denen sıçrama tarzındaki hareketleri azalttığı için sık uyanmayı da engellemekte ve uyku kalitesini artırmaktadır. Kundaklama rahat uyuyan bebekler için çok gerekli olmasa da özellikle gazlı, huzursuz, gelecekte uyku problemlerine aday bebeklerde çok işe yaramaktadır.

Anne Karnı Hissi Yaratır

Bebeğinizi doğumdan itibaren kundaklayabilirsiniz. Böylece bebeğiniz anne karnındaki, daha kapalı ve sarmalayan ortama kendini daha yakın hisseder ve huzurlu uyur, ancak kalçasını sıkıştırmamaya dikkat etmelisiniz.

Kundağın, kollarını saran bölümünü gevşek bırakmanız hem amaca uygun olmaz hem de gevşeyen kundak bezi ile bebeğinizin yüzü kapanabilir ve rahat nefes alması engellenerek ani bebek ölümü riskini artırır. Kundakladığınız bebeğinizi mutlaka sırt üstü uyutmalısınız. Kundaklanan ve yüzüstü yatan bebeklerde, ani bebek ölümü sendromu riski çok artmaktadır. Bu nedenle kundaklamayı, bebeğiniz dönmeye başlamadan, yani 3-4 aylıktan önce bırakmanızda fayda var. Bebeğinizin hazır olup olmadığını anlamak için önce bir kolunu açıkta bırakmalı, ardından eğer bebeğiniz bu şekilde sık uyanmıyor ve rahat bir şekilde uyumaya devam ediyorsa, kundağı tümden kaldırmanız daha sıkıntısız bir geçiş sağlayacaktır.

Bütün bebekler; gerinme, banyo, beslenme ve masaj için bir zamana ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden hareketlerini engelleyeceğinden dolayı kundaklamayı, sadece uyku zamanları ile kısıtlamanız yararlı olacaktır.

Sıkı kundağın tek zararlı etkisi kalça çıkığına eğilimi artırması değildir. Ayrıca yapılan çalışmalarda bebeğin vücut ısısının çok artabileceği, çok sıkı kundak ile solunum hareketi de kısıtlanarak daha sık alt ve üst solunum yolu enfeksiyonu görülebileceği kanıtlanmıştır. Tüm bu olasılıkları, kundağın gevşekliğini ayarlayarak ve sık ısı kontrolü yaparak önleyebilirsiniz. Kundak yapacağınız örtünün, mümkün olduğunca terletmeyen, doğal malzemeden yapılmış olmasına özen göstermelisiniz.

Kundak Nasıl Yapılmalı?

Hazır kundakları kullanabileceğiniz gibi, pamuklu bir battaniyeyi de bu iş için kullanabilirsiniz.
Önce battaniyenin üst ucunu üçgen şeklinde içe katlayın.
Bebeğinizin boynu, battaniyenin ucuna gelecek ve baş açıkta kalacak şekilde bebeğinizi üstüne yerleştirin.
Bir kolu gövdesine yapışık şekilde battaniye ile sararak, battaniyenin ucunu gövdesini sarıp sırt altına sıkıştırın.
Alttaki ucu, bebeğinizin bacak arasından geçirip bu kıvrıntının altına sıkıştırın.
En son olarak da diğer kolunu açıkta kalan uç ile sarıp, gövdesini çaprazlayıp yine sırt altına sıkıştırın.