İlk Yılında Bebekler Hakkında En Çok Merak Edilenler

İlk defa bebek sahibi olan anne babalar için yeni doğmuş bir bebek mutluluğun yanında bazı endişeleri de beraberinde getirebilir. Kucağa almaya bile çekinilen bebeğin ağlaması, beslenmesi ve bakımı ilk başlarda zordur ama bebeğinizin dilini öğrendikçe ve yenidoğan hakkında daha fazla bilgiye sahip oldukça işin keyfine varmaya başlayacaksınız.

Neden Ağlıyor?

Anne babaların en büyük korkularından biridir yeni doğan bebeklerin ağlaması... Hele bir de ilk defa anne baba olmuşlarsa ve bebek çok sık ağlıyorsa... Oysa araştırmalara göre, yeni doğan her 5 bebekten 4’ü günde 15 dakika ile 1 saat arasında nedensiz bir şekilde ağlıyor. Yani ağlamaları için illa hasta olmaları gerekmiyor. Doğumdan sonraki ilk tepkileri ağlamak olan bebekler, ileriki günlerinde de ağlamayı bir ifade aracı olarak kullanıyorlar ve acıktıklarında, altlarını kirlettiklerinde, susadıklarında, pişikleri olduğunda, korktuklarında, ortam çok sıcak olduğunda, diş çıkardıklarında, yorgun olduklarında, pamukçuk ya da kolikleri varsa ağlıyorlar.

Seslere Ne Zaman Tepki Verir?

Çoğu bebek gürültülere tepki verir; erken bebeklik döneminde ürkerek, üç aylıkken gözlerini kırpıştırarak ve dört aylıkken sesin geldiği tarafa dönerek reaksiyon gösterir. Eğer bazı seslere tepki göstermiyorsa bunlar ya anne karnındayken duyup alıştığı seslerdir ya da o tepki vermiştir ancak bu sizin gözden kaçırabileceğiniz kadar hafif olmuştur. Ancak bebeğinizin işitmesiyle ilgili bir problem olduğunu düşünüyorsanız kafasının arka tarafında ellerinizi çırpın ve ürküp ürkmediğine bakın. Ürküyorsa işitebildiğini anlarsınız. Eğer ürkmüyorsa tekrar deneyin başka yine tepki vermiyorsa durumu doktorunuzla görüşün.

Tam Olarak Ne Zaman Görmeye Başlar?

Yeni doğanların üç-dört aylık olana kadar tam olarak görmesini beklememek lazım. Bebeğinizin görme becerisini sınamak için kalem biçiminde bir aydınlatıcıyı 25-30 cm mesafeden yüzüne tutun. İlk ayda bebek ışığa kısa süreyle odaklanır. İlk ayın sonunda bazı bebekler görme alanının ortasına kadar ışığı yavaşça takip edebilirler. Genelde üç aylık olana kadar bebek bir nesneyi bir taraftan diğer tarafa 180 derece izleyemez. Bebeğinizin gözleri ilk sene içinde zamanla olgunlaşır. Birkaç ay süreyle uzağı daha iyi görür ama derinliği algılayamaz. Yataklarından sık sık düşmelerinin nedeni de budur.

Göbek Kordonu Ne Zaman Düşer?

Doğum sırasında parlak ve nemli olan kordon bir-iki haftada düşer ancak bu olay bazen daha erken dönemde de görülebilir. Bazı bebeklerde ise kordon düşmek bilmez. Bu yüzden kordon düşene kadar bu bölgeyi kuru tutun, hava almasını sağlayın ve alkolle temizleyin. Tahrişten korumak için de alkolle temizleme öncesinde bebek losyonu kullanın.

Göz Rengi Ne Zaman Belli Oluyor?

Yeni doğmuş bir bebeğin göz renginin ne oluştuğunu doğar doğmaz anlamak mümkün değil. Tüm yeni doğan bebeklerde göz rengi mavi görünür. Bunun nedeni de göze rengini veren melanin pigmentinin henüz üretilmeye başlamamış olmasıdır. Gözün gerçek renginin oluşması doğumdan sonra 6 ile 12 ay arasında bir süre gerektiriyor. Yani doğduğunda gözleri mavi olsa da, bebeğin gözleri zaman içinde kahverengi, yeşil ya da elaya dönüşebiliyor.

Doğum Lekeleri Kalıcı Mıdır?

Doğum lekeleri yeni doğan bebeklerin yüzde 70’inde görülür. Küçük, büyük, düz ya da kabarık olan bu lekelerin kesin olarak bilinmese de, plasenta içinde gelişimini tamamlayan bebekte normal deri komponentlerinin (kan damarları, pigment hücreleri, kıl folikülleri, lenfadit ve cilt tabakalarının) bir bölgede toplanması veya çoğalması sonucu oluştukları tahmin ediliyor. Bu lekelerden bazıları kısa sürede yok olurken, bazıları yaşam boyu kalır. Sağlık açısından endişe edilecek bir şey olmadıklarından özel bir tedavi gerektirmezler.

İlk Dişini Ne Zaman Çıkarır?

İlk diş, bebeğinizin yetişkinlerin dünyasına adım attığının ilk kanıtlarından biridir. İşte bu yüzden bu önemli olay aile arasında gerçekleştirilen ve “diş hediği” denilen küçük bir törenle kutlanır. Bebeğinizin minicik ağzında beliren bu inci tanesi 12 yaşına dek sürecek bir oluşum serüveninin ilk basamağıdır aslında. Çünkü süt dişlerinin sürmesi 6. aylardan başlıyor ve 2,5 yaşlarında tamamlanıyor. Daimi dişlerin sürmesinin başlangıcı 6, tamamlanması ise 12 yaşına kadar sürüyor. Uzmanlara göre bebeğinizin diş gelişimi anne karnındayken başlıyor ancak siz onun ilk dişini ancak 6. ayına geldiğinde görebiliyorsunuz. Bu dönemde bebeğiniz konuşamadığı için beden dilini kullanarak sizi bu gelişmeden haberdar eder. Pek çok bebeğin 2 ile 4. ay civarında salyaları akmaya başlar. Diş çıkarma döneminde bu salyaların miktarı artar. Dişi çıkmaya başlayan bebeğiniz eline geçen her şeyi ısırır. Huzursuzlanır, iştahı azalmıştır hatta ishal bile olabilir, ateşi çıkabilir, uykusuzluk yaşayabilir. Dişleri çıktıktan sonra bu belirtiler kendiliğinden kaybolur.      

Yenidoğan Sarılığı Ciddi Bir Sorun Mudur?

Uzmanlar sarılığı vücutta bilirubin denilen sarı maddenin artması sonucu cildin ve gözün beyaz kısımlarının boyanması olarak tanımlıyor. Eğer bebeğinizin kanındaki bilirubin düzeyi 5 mg/dl üzerine çıkarsa sarılık görünür hale geliyor. Kanda bilirubin seviyesi yükseldikçe bebeğin vücudu kademeli olarak baştan ayaklara doğru boyanıyor. Eğer bebeğin cildindeki sarılık, meme başı hizasını geçerse uzmanlar, kandaki bilirubin düzeyine bakmak gerektiğini belirtiyor. Yenidoğan döneminde sarılık, çeşitli nedenlerden kaynaklanabiliyor. En sık rastlanılan şekli fizyolojik yani normal sarılık. Bu sarılık, 2. günden sonra başlıyor ve zamanında doğanlarda 14 gün, erken doğan bebeklerde 3 hafta sürebiliyor. Erken anne sütü sarılığı ise ilk 3-4 günde, geç dönem ise 4 günden sonra ortaya çıkıyor.

Ağzındaki Beyazlıklar Pamukçuk Olabilir Mi?

Pamukçuk bebeğin yanaklarının iç taraflarında ve bazen de dilde, damakta ve diş etlerinde peynire veya lora benzeyen çıkıntılı beyaz lekeler şeklinde görülür. Kabuklar kalktığında altından kırmızı bir bölge çıkar ve kanama olabilir. Pamukçuk genellikle yenidoğanlarda görülse de, bazen antibiyotik verilen bebeklerde de görülebiliyor. Böyle bir durumla karşılaştığınızda mutlaka doktora başvurmalısınız.      

Ek Gıdalara Ne Zaman Geçmek Gerekir?

6. aydan itibaren bebeğinizi değişik tatlara ve kıvamlara alıştırıp ona ileriki yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran besleyici değeri yüksek besinler vermelisiniz. Bu dönemde verilecek besinler arasında meyve-sebze püreleri, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, bisküvi, ekmek ve yumurta yer alıyor.     

Ne Zaman Emeklemeye Başlar?

Bebeklerin birçoğu 6. ayın sonunda emekleme çalışmalarına hız verir. Kuvveti hala kollarında olmasına rağmen bacak kaslarını geliştirmek için şınav hareketine benzer hareketler yapar. Bebekler emeklemeyi deneme yanılma ile öğrenirler. Bunun için emekleme döneminde bebekler ebeveynlerinin desteğine ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden emekleyen bebeğinizi sürekli cesaretlendirmelisiniz.

İlk Ne Zaman Yürür?

12. ayda kendini göstermeye başlayan ilk adımlar her ne kadar düşüşlerle sonuçlansa da bebeğiniz için büyük bir gelişmedir. Düşüşlerin ardından sonraki adımlarını sizin cesaretlendirmeniz sonucunda daha güvenle atar. Çünkü bebekler düştüklerinde canlarının yanmasından çok uğradıkları başarısızlık yüzünden ağlıyor.

Ne Zaman Konuşmaya Başlar?

İlk kelimenin söylendiği zaman çok değişkenlik gösteriyor. Ancak uzmanlara göre ortalama bir bebek ifade etmek istediğini söyleme ve söylediği şeyin farkına varmaya 10 ay ile 14. ay arasında başlıyor.  

Kendi Başına Ne Zaman Oturabilir?

Başı ve boynu arkasına yaslandığında alacağı destekten daha fazlasına ihtiyaç gösteren bir bebeği oturtmak doğru olmamakla beraber, başını iyi tutan ve oturtulduğunda kendini bırakmayan 3-4 aylık bir bebek buna hazır demektir. Zaten bebekler oturtulmaktan sıkıldıklarında şikayet ederek ya da kaymaya başlayarak bunu belli ederler.

Şaşılığı Geçici Bir Sorun Mudur?

Çoğu zaman bebeklerin şaşı görünmesine yol açan olay gözlerinin iç tarafındaki yoğun deri katmanlarıdır. Bebek büyüdükçe bu deri katmanları açılır ve gözlerdeki şaşılık kaybolur. Bebeklerin gözleri ilk aylarda aynı anda aynı hareketi sağlayamazlar. Bu rastgele göz hareketleri bebeğin hala gözlerini kullanmayı öğrenmekte olduğunu gösterir. Üçüncü ayda göz koordinasyonu daha da gelişir. İşte bu dönemde bebeğinizin gözleri koordineli çalışmıyorsa doktorunuza bu durumdan bahsedin. Erken tedavi her konuda önemli olduğu gibi şaşılık konusunda da oldukça önemli. Çünkü şaşılık zamanında tedavi edilmezse göz tembelliğine yol açabiliyor.