Kan Uyuşmazlığı Bebeğinizin Hayatını Tehlikeye Atabilir!

Kan uyuşmazlığı, bir kan grubuna sahip insanların farklı bir kan grubundan kan takviyesi aldığında bağışıklık sisteminin duruma tepki gösterdiği bir durumdur. Uyuşmazlık birbirini hiç tanımayan iki insan arasında oluşabileceği gibi anne ile bebek arasında da gelişebilir.
Annenin kan grubunun RH negatif, bebeğin ise RH pozitif olduğu durumlarda bebeğin vücudundaki kan hücreleri, anne vücudunda üretilen antikorlar tarafından öldürülür. Anne vücudunda bağışıklık sistemini korumak amacıyla üretilen antikorlar, plasenta yoluyla bebeğe geçer ve kan hücrelerinin ölümüne neden olur. Kan uyuşmazlığı nedenleri bazı sebeplere bağlı olarak gelişmektedir.

Anne adayının RH negatif, baba adayının RH pozitif olduğu durumlarda ilk çocuk kan uyuşmazlığından etkilenmezken ikinci çocuk ölü doğma ihtimali bulunur. Gerekli tedavi yapılmaz ise bebek ölümü anne karnında gerçekleşir. İlk çocuğun kan uyuşmazlığından etkilenmemesinin sebebi ise kan hücrelerini öldüren antikorların doğum sürecine kadar üretilememesidir. İkinci ve sonraki bebeklerde ise bu antikorlar üretildiği için bebeklerin hastalıktan etkilenmesi yüksek ihtimaldir. Ölümlerin önüne geçmek ve bebeğin sağlıklı bir şekilde yaşam sürmesi için kan uyuşmazlığı nedir nasıl geçer soruları hakkında detaylı bilgiye sahip olmak önemlidir.

Kan Uyuşmazlığı Nedenleri Nelerdir?

Kan uyuşmazlığı, annenin RH negatif, bebeğin RH pozitif olduğu durumlarda gerçekleşir. Anne adayının bağışıklık sistemi, bebek vücudunda oluşan RH pozitif kırmızı kan hücrelerini yabancı madde olarak tanımlar ve onlara saldırmaya başlar. Kan uyuşmazlığı nedenleri arasında en sık karşılaşılan bu durum neticesinde bebeğin durumu kötüleşir ve ölüme neden olabilir.
Doğumdan önceki süreçte veya doğum öncesi süreçte anne ile bebeğin kanları karışabildiği için bu süreçteki risk yüksektir. Kan uyuşmazlığı nedenleri arasında sayılabilecek, anne vücudunun antikor üretmesine neden olan durumları ise şu şekilde sıralayabiliriz;
• Gebelik sırasında yapılan girişimsel işlemler
• RH pozitif kan içeren iğnenin anne adayının kanı ile temas etmesi
• Yanlış kan bağışı
• Kürtaj
• Düşük
• Karın travması

Kan Uyuşmazlığı Tanısı Nasıl Konur?

Doğum öncesinde kan uyuşmazlığı hakkında bilgi almak için kadın doğum hastaneleri ile iletişime geçilerek gerekli test ve tetkiklerin yaptırılması önerilmektedir. Doğum öncesinde bilgi alınamamışsa ve kan uyuşmazlığı gerçekleşmişse tanı işlemi aşağıdaki gibi devam eder;
• Anne ve babadan kan örneği alınarak kan grubu öğrenilir.
• Anne adayının hastalık öyküsü dinlenir. Daha önceki süreçte ölü doğum, kürtaj veya düşük var doktor ile paylaşılır.
• Anne adayının negatif, baba adayının ise pozitif olduğu durumlarda bebeğin kan grubunun pozitif olması, RH uyuşmazlığı riskini ortaya çıkarır.
• Bu durum hakkında değerlendirme yapmak amacıyla indirekt coombs testi istenir.
• Testin sonucunun negatif olması gereklidir. Sonuç pozitif ise çiftler arasında Rh uyuşmazlığı tanısı konulur.
• Test sonucunda kan uyuşmazlığına ek olarak durumun şiddeti hakkında da bilgiler edinilir.
• Anne adayına doğumdan önce RhoGam yapılır.
• Bebek doğumunun ardından yakın takibe alınarak sarılık gibi hastalıklara karşı önlem alınır.

Kan Uyuşmazlığı Tedavisi

Bebek doğduğu andan itibaren düzenli olarak gözetim altında tutulur. Bu süreçte belirli aralıklarla kanındaki biluribin ölçülür. Bebeğin gelişim aşaması ile bağlantılı olarak oluşturulan referans tablosu, uygulanacak tedavi yönteminin planlanmasına yardımcı olmaktadır. www.uzmandoktor.net doktorlarına göre kan uyuşmazlığı tedavisi şu şekilde devam eder;
• Bebekte sarılık gelişmiş ise damar yolu açılarak sıvı verilir ve fototerapi tedavisine uygulanır. Fototerapi, bebeğin karaciğerinde yıkamadığı bilirubini çözerek vücuttan atılmasına yardımcı olur. Süreci hızlandırmak amacıyla UV ışınları kullanılır.
• Kan uyuşmazlığının şiddetini ölçmek için bebeğe direkt coombs testi ve tam kan sayımı yapılır. Pozitif sonuç alınır ise bebekte hemolitik hastalık oluşmuştur.
• Fototerapi uygulaması ile başarılı sonuç alınamaz ise bebek vücudundaki kanın değişmesi gerekebilir.
• Rh uyuşmazlığı anne karnında oluşmuş ise gebelik devam ederken kan transfüzyonu yapılabilir.
Kan uyuşmazlığı tanı ve tedavi sürecine geç kalınır ise;
• Kernikterus hastalığı gelişir,
• Bebekte bedensel ve zihinsel gerilik görülür,
• Sürekli nöbet geçirme riski artar,
• Kalp yetmezliği görülebilir,
• Ağır anemi geçirebilir.