Hamilelik Bulantısına Karşı Alınacak Önlemler

Anne adaylarının yüzde 70’i hamilelik bulantısı yaşıyor. Özellikle ilk hamileliğinizde bu sorunla karşılaşmanız büyük olasılık. Sabah saatlerinde daha sık yaşanan bulantıları tetikleyen en önemli faktörler ise; stres, mide problemleri ve sigara… Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meriç Çağrı Ağır, hamilelik bulantısı neden olur ve azaltmak için neler yapılmalı konusunda bilgiler veriyor.

Hamilelikte görülen bulantı ve kusma doğal bir durumdur. Gebelerin yüzde 70-80’inde görülebilen bu durum, hamileliğin 6. haftasında başlayıp 9-11. haftasında en üst seviyeye ulaşır. Haftalar ilerleyip gebelik devam ettikçe bulantılar azalma gösterecek ve 14-16. hafta civarında son bulacaktır. Fakat yüzde 5 oranındaki gebede bulantıların doğuma kadar devam ettiği de bilinmektedir.

Koku ve tatlara karşı hassasiyet vardır

Bulantılar daha çok sabah saatlerinde hissedilmektedir, “Morning Sickness” olarak da bilinen sabah bulantılarının sebebi, gece boyu midenin boş kalması ve açlıktır. Ayrıca gebelik süresince değişen hormonal denge nedeniyle gebeler hassasiyet yaşamakta bazı kokulara ve tatlara karşı fazla tepki verebilmekte bunun neticesinde de bulantı ve kusma yaşayabilmektedirler. Diş fırçasına karşı bile hassasiyet geliştirip fırçalama esnasında bulantı ya da kusma yaşayan gebeler olduğu da bildirilmektedir. Hatta bu dönemde eşini kötü kokuyor diye evde istemeyen anne adayları da olabilmektedir.

Kız bebek bekleyenlerde bulantı daha çok yaşanıyor

Bulantı ve kusmanın şiddeti her gebede değiştiği gibi gebelik sayısına, ilk gebelik ya da çoğul gebelik olup olmamasına göre de değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca annesi gebeliğinde bulantı yaşamış gebelerde bu durumun görülme sıklığının fazla olduğu tespit edilmiştir. İlginç olan kız bebek bekleyen gebelerde bulantı ve kusmaların daha sık yaşanmasıdır. Ancak erkek bebek bekleyen gebelerde de bulantı ve kusma yaşandığı için, halk arasında cinsiyet belirlemede kullanılması da oldukça yanıltıcı ve yanlıştır.

Bulantıyı neler tetikler?

Gebelikte görülen bulantı ve kusma; aşağıdaki durumlarda tetiklenmektedir:

• Üzüm gebelik diye tabir edilen Mol gebelik
• Diyabetis Mellitus (Şeker Hastalığı)
• Depresyon ve psikiyatrik hastalıklar
• Peptik Ülser ve diğer gastrointestinal rahatsızlıklar
• Astım ve sigara kullanımı

Su için ama az az ve sık sık

Gebeliğin ilk 3 aylık döneminde bebek küçük olduğu için, ciddi anlamda besine ihtiyacı yoktur. Daha doğru bir anlatımla bebeğin ihtiyacı olan her besin anneden karşılanacağı için annenin ekstra beslenmesine gerek yoktur, anne bulantı ve kusma hissettiği bu dönemde bebeğini besleme kaygısı ile koku ve tadından rahatsız olabildiği gıdaları tüketmeye kendini zorlamamalıdır.

Su ise her insanda ve her dönem olduğu gibi gebelik boyunca da ihmal edilmeden alınması gereken temel ihtiyaçtır. Hassasiyet yaşayan gebeler için tek seferde fazla su tüketimi bulantı yapabilir, bu nedenle tavsiyem az az, sık sık su tüketilmesi ve vücudun susuz bırakılmamaya özen gösterilmesidir. Bazı gebelerin “suyun bile koktuğundan” şikayet ettiği durumlarda ise onlara tavsiyem, suya birkaç damla limon damlatarak suyun kokusunu almalarıdır. Bu yöntem su içmekte zorlanan gebelere kolaylık sağlayacaktır.

Baharat ve acı, bulantıyı tetikler

Gebelik süresince kişiyi zorlayan, kendini halsiz ve bitkin hissetmesine yol açan hatta ileriki vakalarda gebeyi doğal yaşamından alıkoyan bu durumun tedavisi için ilk basamakta yapılması gerekenler şunlardır:

• Gebenin beslenmesine ve diyetine uyması
• Aşırı yemekten kaçınması
• Az ve sık yemek yemesi
• Sabahları kuru ve tuzlu gıdaların tüketimi
• Baharatlı ve acılı gıdalardan uzak durulması
• Su tüketimi
• Bulantıyı tetikleyici unsurları belirleyip gebelerin bu gibi gıdaları tüketmekten kaçınması 

Yağsız kraker ve leblebi başucunuzda olsun

Bulantı ve kusma gebeliğin doğal sürecinde yaşanmaktadır. Ortaya çıkan çoğu durumda ilaçsız tedavi edilebilmektedir. Diyet ve istirahat gebeleri rahatlatmaktadır. Beslenmesine dikkat eden gebelerin aksine, yanlış beslenme şekline devam eden gebelerde bulantı ve kusma şiddetlenecektir.

Hafif bulantılar için gebelere en iyi gelecek gıda yağsız baharatsız krakerler ve leblebidir. Tavsiyem gebelerin evlerine, işyerlerine, arabalarına ve çantalarına koyacakları ufak tuzlu atıştırmalıklardır. Bu kuru gıda kendilerini iyi hissetmelerine yola açacaktır.

Aşırı bulantı ve kusmada doktorunuz ilaç verebilir

Bulantıların ve kusmaların daha arttığı gebelerde antiasit tedavisi uygulanırken, çok daha şiddetli durumlarda doktor kontrolünde ilaç tedavisi, zencefil, B6 vitamini takviyesi ve antihistaminikler kullanılmaktadır. Gebenin ilaç kullanıp kullanmamasını, serum takılması gerekip gerekmediğini,
hastaneye yatıp yatmaması gerektiğini belirlemedeki en önemli test idrar testidir. İdrar testindeki keton miktarı vücudunuzun açlık düzeyini belirleyecektir.

Günde üç defadan fazla kusuyorsanız…

Gebelerin yüzde 0,5 -2 oranında ise bulantı ve kusma “Hiperemezis” adı verilen ciddi ve tedavisi zor bir hal de alabilmektedir. Bu durumda şu belirtiler gözlenir:

• Günde 3’ten daha fazla ve kontrol edilemeyen kusma
• Vücut ağırlığının yüzde 5'inden daha fazla kilo kaybı
• Beslenme bozukluğu
• Fazla su kaybından dolayı su ve elektrolit dengesizliği
• Asit-baz dengesi bozukluğu gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.

Bulantı ve kusmaların çok daha şiddetli görüldüğü durumlarda ise hastaneye yatış önerilmekte ve doktor kontrolü ile damar yolundan sıvı ve besin verilerek gebenin rahatlaması sağlanmaktadır.

Gebeliğin seyrinde ortaya çıkabilecek bu durumda, gebeliğin sonunda kucağımıza sağlıkla alacağımız bebeğimizi düşünüp moral bulmalı ve kadınlara verilmiş en güzel hediye ve deneyim olan annelik yolundaki ufak zorluklar olduğunu düşünmek, bence işin kişinin kendinde biten en iyi tedavisi olacaktır.