Türk Kadını Sıradışı Anne Olmaya Müsait Değil!

Sıradışı Anne filmini eminim duymuşsunuzdur. Merly Streep’in hayranı olmasanız bile, Anne ve Bebek Dergisi’ni okuduğunuza göre, içerisinde “Anne” kelimesi geçen bir filmi kaçırmadığınız düşüncesindeyim. Ben de kaçırmadım. Sıkı bir Streep hayranı olmama rağmen, filme özellikle isminden dolayı öncelik verdim. Sıradışı Anne… Filmin adı bile insana yasal olmayan birşeyler yapmış, başkasının bahçesine izinsiz girmiş, suç işlemiş izlenimi veriyor. Ne de olsa bizim kültürümüzde anneliğin yanına olumsuzluk ya da belirsizlik ihtiva eden kelimeler eklenmez. Annelik kutsaldır ve nettir. Öyle fazla değişikliği de kaldırmaz, genel kuralları vardır. Diğer her türlü akrabalık ilişkisinin esneme payı vardır fakat anneliğin yoktur. Şefkatli, fedakar, mazbut, kalender, candan sıfatları kabulümüzdür fakat sıradışı anne içinde ince bir haylazlık barındırır. Hele ki filmin afişine bakarsanız, ortada düpedüz marjinal bir durum vardır. Bu da tribünlerde görmek istediğimiz hareketlerden değildir.

Hep Babalar mı Gidecek?

İşte tam da bu sebeplerden ötürü filme büyük bir merakla gittim. Sıradışı olarak tanıtılan annemiz, Merly Streep’in ta kendisi ve hakikaten de sıradışı. 60’lı yaşlarında eski bir Rock yıldızı. Daha doğrusu hiçbir zaman tam anlamıyla ünlü olmamış ama bu amacın peşinden sonuna kadar gitmiş. Öyle ki arkasında, evliliğini ve 3 çocuğunu bırakmış. Başlangıçta her şey iyiymiş ama sonradan evliliğin ona göre olmadığına, çocuk bakmanın ondan sorulamayacağına kanaat getirmiş. Aslında son derece insancıl duygular. Ve evet biraz da bencilce ama ilk kez karşılaşmıyoruz. Pek çok ailede, babaların bir süre sonra takındığı klasik bir davranış değil mi? “İnan sorun sende değil bende, evlilik bana göre değilmiş, bağlanmaya müsait değilim şimdi anladım” replikleri ve ardından gelen klişe davranışlar bütünü. Bu sefer bunu yapan bir anne. Senarist izleyicinin sorgulamasına izin veriyor; babalar yapabilirken, anneler neden yapmasın?

Siz Olsanız Ne Yapardınız?

Babalar arkasını dönüp giderken, yeni bir hayata, yeni bir şehir, belki de ülkede, çöpsüz üzüm edasıyla başlangıç yaparken, anneler hep sorular, sorunlar ve çocuklarla geride bırakılıyor. Buna rağmen çocuklar babalarıyla ilişkilerini kesmiyor, çünkü anne dahil herkesin bilinçaltında “erkektir yapar” anlayışı gizliden gizliye yatıyor. Ama kadın yapınca nefret edilmesi mübah kılınıyor. İşte film bu bakış açısına odaklanıyor ve Merly Streep’in kusursuz oyunculuğu eşliğinde, izleyicinin karar vermesini istiyor; sıradışı anne yani Ricki, gelmiş geçmiş en sorumsuz anne mi yoksa sadece hata yapma hakkını kullanan zavallı bir yetişkin mi? Aslında Türk Kültürü eşliğinde incelediğinde, kadının yeri evi, çocuklarının yanı anlayışıyla baktığınızda Ricki, anneliğin yüz karası. Ama hümanist bir biçimde yaklaşırsanız, sadece kendi hayatını yaşamaya çalışan, etliye sütlüye karışmayan bir kadın. Şu hayatta herkesin tek bir hakkı var kimse yaşını başını aldıktan sonra, “ yok olmadı yaşadıklarımı beğenmedim, baştan alalım” deme lüksüne sahip değil. Ama sorun şu ki, bu bizim yetiştiriliş biçimimiz de değil. Bizler, bilhassa Türk kızları, anne olmaya odaklı büyütüldük, anne olduktan sonra da çocukların son derece entegre olacağı bir hayat fikrine alıştırıldık. Evet belki güçlüydük, özgürdük, seçtik, seçildik ama kariyer dahi yapsak dönüp dolaşıp evimize gelecektik. Çocukları arkamızda bırakıp yürüyüp gitmeyi ne hayal edebilirdik ne de buna yeltenebilirdik. Filmi izlerken bir çok yerde Ricki’ye acıdım, pek çok yerde de Ricki’nin yerinde olsaydım nasıl davranırdım diye sorguladım. Çocuklarım olmadan dünya üzerindeki hiçbir şeyden keyif alamayacağım fikrinde karar kıldım. Peki ya siz, imkanınız olsa Ricki mi olmak isterdiniz, evinizin kadını, çocuklarınızın anası mı?

EKİM 2015