Çocuklarda Güven Duygusu

İnsanoğlunun en temel ihtiyacı olan güven duygusu, anne ile çocuğun tanıştığı ilk dönem olan hamilelikle beraber başlamaktadır.  Bebek anne karnında temelde fizyolojik gelişimini güvenlikli bir ortamda sürdürmesi gerekir ve bu durum plesenta içinde, amniyon sıvısı içinde ona doğa tarafından sağlanmıştır. Bu ortam sağlıklı olmadığı durumlarda, yani güvenilir koşullar oluşmadığı durumlarda yeni oluşan canlı dünyaya gelemeyecektir. İşte güven duygusunun canlının  bu kadar erken döneminde oluşmaya başlamasının temelinde  insanoğlunun güven duyduğu yerde yaşama isteğini, güvenme ihtiyacını  bir yerde açıklayabilir.

Bebeğin dünyaya gelmesi ile birlikte, onun temel bakımı demiş olduğumuz, fizyolojik ihtiyaçlarının giderilmesi (beslenmesi, temizliği, uyku düzeninin sağlanması vs.) bebeğin güven duygusunun gelişmesinde en önemli faktördür. Bu faktör anne ile bebek arasındaki en önemli iletişim aracı olup, anne de bunu sağlayan ilk kişidir. Ağlayan bebeğin neye ihtiyacı olduğunu anlayan anne, onun ihtiyacını karşılayarak anne bebek arasındaki bağı güçlendirmekte ve küçük varlığın ileride diğer insanlarla kuracağı ilişkilerinde güven mekanizmasını nasıl kullanacağını belirlemektedir.  Bebeğin acıkınca emzirilmesi ya da yemeğinin verilmesi, kirlenince yıkanması, uykusu geldiğinde uyutulması, anlatmaya çalıştığı şeyi dinleyerek anlaşılması anne ile bebek arasındaki güven duygusunu pekiştirecek, sevgiyi anlatma yolu olarak bebek tarafından algılanacaktır. 0-2 yaş arasında bebeğin temel ihtiyaçları ne kadara sağlıklı karşılanırsa, çocuğun 1. Basamakta ailesi ile olan güven çemberi de o oranda sağlıklı gelişmektedir.

Annenin bebeğine sarılması, bebeği ile göz teması kurması, bebekle konuşması, söyledikleri ile yaptıklarının tutarlı olması, bebeğin algısında annem beni anlıyor mesajı içermekte ve anlaşıldığı içinde zaten pek de tanımadığı dış dünyanın güvenilir bir yer olduğunu anlamlandırmaya çalışır. Bebekler de ağlama bir konuşma biçimi olup kısaca tercümesi “yardıma ihtiyacım var” demektir.  Bebek doğduktan sonra zaman içinde her anne bebeğinin ağlama tonundan onun neye ihtiyacı olduğunu anlamaya başlar. Acıktı ağlaması, altı kirlendi ağması, uyku ağlaması diye sevimli isimler bile takmaktadır anneler bu ağlamalara. Burada önemli olan, annenin bebeğinin neden ağladığını anlayıp, bebeğin o ihtiyacını gidermesidir.  Bu durum ne kadar sağlıklı olursa anne bebek bağı da o kadar güçlü olacaktır.

Sonuç olarak diyebiliriz ki; çocuklarda aile içindeki tutarlı ebeveyn davranışı, çocuğun kendisi  ile,  ailesi ile, sosyal çevresi ile o kadar güçlü, sağlam ve tutarlı bağ kurarak sağlıklı bir birey olmasını sağlar. Aile içinde 1. Basamakta rol model olan ebeveynlerin, söyledikleri ile yaptıkları ne kadar  tutarlı olursa,  sevgilerini anlayış ve şefkat içeren duygulanımlar içinde verirlerse, koşulsuz kabul ve çocukları ile sorgulamadan konuşabilmeyi başarırlarsa, çocuklar da o oranda özgüveni yüksek, sağlıklı ilişkiler kurabilen bireyler olurlar. Aynı zamanda da aile içinde çocuk ve ebeveyn çatışması da azalacaktır.

Siz okuyucularıma diyorum ki;

1-      Bebeğiniz ile daha onlarla tanıştığınız ilk günden itibaren(hamileliğinizi öğrendiğiniz ilk gün) konuşun!

2-      Hamileliğiniz süresince sağlıklı ve dengeli beslenin, size bebeğinize zarar verecek davranışlardan uzak durun! (Sigara içme! Madde kullanma! Rejim yapma! Olumsuz, stres yapan ortamlardan uzaklaş!)

3-      Bebeğiniz ile ilk göz göze geldiğiniz andan itibaren, onunla olan göz temasını asla bozma! Evet ilk konuşma gözlerde başlıyor:=))

4-      Bebeğinin en temel ihtiyacı olan beslenme, uyku, temizlik ihtiyacını, bebeğinin ihtiyacı olduğunda gider!

5-      Bebeğin konuşmaya ve yürümeye başladı, onu dinle, onun tek başına yürümesine müsaade et, koşma düşersin deme, ya da ya yarım konuşup anlatmaya çalışırken ben seni anladım diyerek konuşmasını sonlandırma.

6-      Çocuğunun arkadaş edinmesini sağla ve sosyalleştir.

7-      Okul öncesi eğitimden çocuğunu mahrum bırakma!

8-      Her şeyden önemlisi onun senden ayrı bir birey olduğunu hatırla ve kararlarına, duygularına saygı duy, ona güven!