Bebeğinizi banyo yaptırırken bunlara dikkat edin

Bebeğiniz doğdu ve ilk banyosunu yaptıracaksınız. Tecrübesiz annelerin çekindiği konulardan biri de bebeğin banyosunu nasıl yaptıracakları, çoğu zamanda bebeğin ilk banyosu anneanne, babaanne ya da deneyimli bir anne eşliğinde yapılıyor.

Temel kurallara dikkat edildiğinde gözünüzde büyüyen bebek banyosu, güvenle yapılabilir. Elbette banyo yaptırırken bebeğin cildine ve ortam koşullarına dikkat etmek gerekiyor. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağ. ve Hast. Uzm. Dr. Musa Bostancıoğlu, bebek banyosu konusunda dikkat edilmesi gerekenleri açıklarken, bebek cildini daha yakından tanımamız için bilgiler veriyor.

Cildimizin görevleri arasında; vücudun sıvı elektrolit dengesi devamı, ısı ve sıvı koruması ve vücudun ısı kaybının azaltılması, çevresel etkenlere karşı koruma, darbelerden koruma, dokunma duyusu, güneşin zararlı ışınlarından koruma gibi  görevler yer alır.

Cildin bu görevleri eksiksiz yerine getirmesi için belli bir olgunluğa ulaşması gerekir ve bu ancak bebek bir yaşına geldiğinde tamamlanır. Bu yüzden bebek cildini yetişkin cildi gibi düşünmemek ve hassas, duyarlı bebek cildine dikkat etmek gerekir.

Bebeğiniz için kullandığınız şampuan ve kremleri özenli seçmelisiniz

Yeni doğan bir bebeğin derisi nötral veya alkali 6,5 ya da 7,5 pH'a sahiptir. Bebeklerdeki pH değeri, ancak bebek bir ayını doldurduğunda sizin ya da büyük çocukların sahip olduğu düzeye çok yakın olan asidik 5,0 ya da 5,5 pH değerine ulaşır.

Neden cildin 5,0 pH asidik değerine sahip olması gerekir derseniz; derimizin zararlı bakterilerden korunarak, yararlı flora bakterileriyle kaplanması ve böylece enfeksiyonlardan korunması için bu asidik değere sahip olması ve devamlı kendine barındırması gerekiyor. Bu nedenle bebeğiniz için kullanacağınız şampuan krem gibi kozmetik ürünlerin bebeğin daha olgunlaşmamış cilt yapısına zarar vermemesi ve ugun pH değerinde olması gerekiyor.

Bebeği doğar doğmaz yıkamak gerekir mi?

Bebekte ısı kaybını artıracağından ve bebeği enfeksiyonlara karşı koruyan Verniks tabakasının kaybına yol açacağından bebeklere doğumdan hemen sonra banyo yaptırmamak genel olarak önerilir. Doğum sonrası bebeklerin, yumuşak bir havlu ile ciltleri hafifçe silinerek amnion sıvıları temizlenir.

Ancak; annenin kanı, doku artıkları ve bebeğin dışkısı ile bulaşma varsa veya annede; Hepatit B, Herpes simpleks, HIV virüsü gibi kanla bulaşan hastalık taşıyıcılığı varsa, bebeğe enfeksiyon geçme riski olacağından doğum sonrası silmenin yerine yıkama tercih edilmelidir. Yıkamada sadece ılık-sıcak su yeterlidir, sabun veya dezenfektan kullanılmamalıdır.

Bebeğin cildini tahriş etmemek için bunlara önem vermelisiniz

Yeni doğmuş bebeklerin ne zaman ve nasıl banyo yaptırılması gerektiği konusu değişkenlik gösterir. Farklı bilimsel açıklamalar, gelenek ve görenekler bu konuda farkı uygulamaları beraberinde getiriyor.

Bilimsel araştırmalarda doğum sonrası ilk saatte yıkanan bebeklerle, 6 saat sonra yıkanan bebekler arasında vücut sıcaklığı açısından fark olmadığı görülmüş.

Bazı toplumlarda ise göbek düştükten sonra yıkama tercih edilmektedir. Hijyen ve bakım konusunda endişelerin olduğu bizim gibi ülkelerde, bu daha uygun görünmektedir. Göbek düşene kadar da kaynamış, sonrasında da ılınmış su ve pamukla vücudu silmek yeterli olacaktır.
Yapılan araştırmalarda göbek bağı düşmeden yaptırılan banyo ya da silme işlemi ile göbek düşme zamanı arasında ilişki olmadığı ve Göbek Deliği İltihabı sıklığı açısından da bir fark bulunmadığı saptanmamıştır.

Banyo sırasında; baş, boyun dışında tüm vücut tamamen suya batırılmalı ya da oturur durumda yıkanmalıdır.  Yeni doğana banyo yaptırırken; yüz, boyun, koltuk altları ve bez bölgesinde tahriş oluşmaması için özellikle dikkat etmelidir. Sünger ya da başka bir bezle yıkama ısı ve transepidermal sıvı kaybını arttırır, derinin bariyer tabakasına zarar verebilir.

Bebeğin banyo süresi uzun olmamalı

Bebeğin ne sıklıkla banyo yaptırılacağı da farklılık gösteren bir konudur. Özellikle, sıcak bölgelerde her gün banyo yaptırılırken; ilk yıl bebek emekleyene kadar haftada 2-3 banyo önerilmektedir. Prematüreler ise 4 günde bir yıkanmalıdırlar. Yazın sıcaklarda her gün, kışın ise 2-3 günde bir yıkamak bize en uygun olan zamanlamadır.

Banyo suyu sıcaklığı 37-37,5 derece olmalı ve 5-10 dakika sürmelidir. Özellikle; sabun kullanıldığında deri maserasyonunu azaltabilmek için banyo 5 dakikadan kısa sürmeli, bu sırada oda sıcaklığı 24-25 C olmalıdır. Zaten normalde de bebek bulunan evin ısısı gündüz 24-25 derece, gece uyku sırasında ise 20-21 derece olmalıdır ve bebek büyüklerden 1 kat daha fazla giydirilmelidir. Banyo sonrası bebek havluyla nazikçe kurulanmalıdır. Atopik ya da derisi kuru çocuklarda banyo sırasında ve sonrasında pomad ya da losyon formunda nemlendiriciler kullanılmalıdır.

Bebeğinizi ovalamayın

Sadece suyla yıkama, eğer varsa dışkı ve yağı uzaklaştıramayacağı için yetersiz kalacaktır. Sağlıklı bebeklerde yapılan çalışmalarda, şampuan ya da suyla yıkama ile ciltten sıvı kaybında fark saptanmamıştır. Saçlar kısa, ince ve kırılgan ise şampuan gereksizdir. Şampuanlarda standart pediatrik formül bulunmamaktadır, vücut ve saç için aynı şampuan kullanılabilir. Şampuanın pH’ı gözyaşına yakın olmalı, gözleri ve deriyi yakmamalıdır. Çok kirli alanlarda sabun kullanımı gerekirse, katkısız (aşındırıcı, koku giderici, güzel koku verici, boyayıcı veya koruyucu içeren özelliklere sahip olmayan), hafif, nötral pH’lı sabun kullanılmalıdır. Sabun kullanımı, kısa (5 dakikadan az) ve seyrek (Örneğin; haftada 3 kereden fazla olmayacak şekilde) olmalıdır ve temas vücutta kirli alanla sınırlı kalmalıdır. Ovalama ve fırçalama epidermisi hasar verebileceğinden kaçınılmalıdır.