Rahim Ağzı Kanseri Aşısı'ndan Korkmayın!

Türk Alman Jinekoloji Eğitim ve Araştırma Hizmet Vakfı (TAJEV) Başkanı Prof. Dr. Cihat Ünlü, 20 Eylül Dünya Jinekolojik Kanserler Farkındalık Günü’nde kadınlarda sık görülen kanser türleri arasında yer alan Rahim Ağzı Kanseri hakkında bilgiler paylaştı ve kadınlara “Rahim Ağzı Kanseri Aşısı’ndan korkmayın!” mesajı verdi.

Kadın kanserleri sıralamasında üçüncü sırada

Rahim ağzı kanseri, dünyadaki kadın kanserleri içerisinde üçüncü sıklıkta görülüyor. Gelişmekte olan ülkelerde ikinci sırada görülmesine karşılık, gelişmiş ülkelerde tarama programlarının başarıyla uygulanması nedeniyle altıncı sırada hatta bazı ülkelerde onuncu sıraya inmiştir. Dünyada her yıl yaklaşık 400.000-500.000 yeni rahim ağrı kanseri saptanır ve bunların 190.000’i ölümle sonuçlanır. Ortalama tanı alma yaşı 51’dir.
Rahim ağzı kanserinin risk faktörleri olarak Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu, sigara içimi, çok eşlilik, erken cinsel ilişki, immün sistemin baskılanması, beslenme faktörleri ve genetik faktörler olarak sıralanabilir.

Taramada birinci hedef, öncül hücreleri tespit etmek

Rahim ağzı kanseri taramasının birincil hedefi, kanseri önleme amacıyla, rahim ağzının kansere gidebilecek öncül hücrelerin doğru tespit edilmesi ve tedavisinin zamanında yapılmasıdır. Rahim ağzı kanserinin uzun bir kanser öncesi döneme sahip olması, etkinliği kanıtlanmış hücresel tarama testlerinin (PAP smear) varlığı, kansere gidebilecek problemlerin etkili bir şekilde tedavi edilebilir olması bu hastalığa özgü önemli bir özellik olup, tarama ve erken tanıya imkan sağlar. Böylece, daha çok hasta henüz kanser olmadan erken teşhis edilebilmekte ve kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Rahim ağzı kanser tarama programları, bu kanserin görülme sıklığını ve ölüm oranlarını azaltmak için son derece önemlidir. Ülkemizde de PAP smear, HPV DNA taraması yapılmaktadır.

Rahim Ağzı Kanseri Aşısı 9-13 yaş arası yapılabilir

Bu kanserlerin büyük çoğunluğunda HPV denilen cinsel yolla bulaşan virüs sorumlu tutulmaktadır. Özellikle de HPV 16 ve 18 en çok pozitif çıkan yüksek riskli tipleridir. Özellikle kanser yapan bu  virüs tiplerine karşı geliştirilen HPV aşıları koruma sağlamaktadır. Önleyici HPV aşısı yeni bir enfeksiyon gelişimini önler, fakat vücutta var olan enfeksiyonu tedavi etmez. Kişinin cinsel yönden aktif olmadığı 9–13 yaş döneminde, aşı uygulamasıyla yüksek düzeyde koruma sağlanır.
Aşılamanın temel hedef popülasyonu 11-12 yaş kız ve erkek çocuklardır. Tercihan cinsel ilişki başlamadan Catch-up (telafi) aşılaması 13-26 yaş kızlar ve kadınlar; özel durumlar hariç 13-21 yaş erkek çocuklardır. Dünyada uygulanan ticari üç aşının da kadınlarda üst yaş sınırı yoktur, her yaşta yapılabilir.

Aşı olduktan sonra da taramalarınızı devam ettirin

Türk Alman Jinekoloji Eğitim ve Araştırma Hizmet Vakfı’ndan, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Yusuf Üstün ise şu bilgileri paylaştı:
HPV aşısı, henüz Türkiye ulusal aşı takviminde yer almamaktadır. Ancak en kısa zamanda yer alması beklenmektedir. Aşının uygulanması tamamen ailenin isteğine bağlıdır ve ücretlidir.
Aşı gebelikte başlanmamalıdır. Aşılamada ilk doz yapılıp gebe kalındıysa doğum sonrası sıfırdan başlanıp 3 doz yapılmalıdır. İki doz yapıldıysa 6. ay dozu için gebelik sonrası emzirme dönemine bırakılmalı ve bir yıl içinde yapılmalıdır. Emzirme döneminde güvenle başlanıp yapılabilir.
Aşı canlı veya ölü virüs taşımadığından virüse ait enfeksiyon veya benzeri istenmeyen etki mümkün değildir. Aşı yerinde enjeksiyona bağlı kızarıklık, minimal ağrı, şişlik, hafif ateş olabilir. Ayrıca bulantı, baş dönmesi, göz kararması da yan etki olarak karşılaşılabilir.
Aşılansa bile kadınlarda rahim ağzı taraması devam etmelidir. Çünkü aşı tüm HPV tiplerine karşı korumaz, bazı hanımlar kullanım sürelerine tam uymayabilir ve bu nedenle aşının etkinliği düşebilir. Yine daha önce aşının etkilediği bir tip ile enfeksiyon geçirilmiş olabileceğinden o tipe karşı koruma olmayacaktır.