Gece Uykudan Uyanıp Bir Şeyler Yiyenlerden Misiniz?

Gece uykudan uyanarak sürekli bir şeyler yiyenler dikkat! 

Gece yeme sendromu birçok soruna davetiye çıkarıyor

Gece yatağınıza karnınız tok, gün içinde yeterli beslenerek gittiniz ama gece boyunca sık sık uyanarak yine bir şeyler yeme isteği mi duyuyorsunuz? Bu istek çoğu zaman açlıktan da kaynaklanmıyor mu? O zaman “Gece yeme sendromu” yaşıyor olabilirsiniz. YYÜ Gaziosmanpaşa Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Kamil Şeref Basmacıoğlu, gece yeme bozukluğu yaşayan kişilerin, başka hastalıklara sahip olabileceği ya da bu sendromun başka hastalıklara yol açabileceği uyarısında bulunuyor.

Gün içinde yeterli beslenmenize hatta akşam yemeğini yemiş olmanıza rağmen, gecenin ilerleyen saatlerinde kendinizi mutfakta buluyorsanız, uykunuzu bölerek atıştırmak için bilinçli / bilinçsiz olarak yiyecek hazırlıyorsanız bir doktora başvurmalı, fiziksel ve ruhsal sağlığınızı koruma altına almalısınız.

Gece yeme sendromu, kesintili uyku ( uykusuzluk ) ile birlikte ortaya çıkan bir yeme bozukluğudur. Gece boyunca birkaç kez yemek yemek için uyanmalara yol açar.  Tedavi edilmediğinde sağlıklı kiloyu korumayı zorlaştırır.  Ayrıca diyabet ve yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları riskini artırır.

Gece yeme bozukluğu olan bireyler uyku öncesi yemek yemediklerinde uyuyamayacaklarını hissedebilirler. Gecenin ortasında yemek yeme isteği üzerinde kontrollerini kaybedebilirler.  Gece yeme bozukluğu olanlarda genellikle geceleri daha kötü olan depresyon veya anksiyeteye daha sık rastlanır.

Yaklaşık olarak her yüz kişiden birinde  “Gece yeme sendromu” vardır.  İdeal kilosunun üzerinde olanlar, depresyon veya anksiyetesi olanlar, madde bağımlılığı olanlar veya yeme bozuklukları olanlarda bu durum daha da yaygındır. 

Gece yeme sendromu, uyurgezerlik veya diğer anormal uyku davranışı değildir. Uykuyla ilişkili yeme bozukluğundan farklıdır, çünkü bu  kişiler yemek yerken tamamen uyanıktır.  Gece yeme sendromu olanlar,  uyandıklarını ve yemek yediklerini hatırlar. Ancak;  uyku ile ilgili yeme bozukluğu olan insanlar uyurken yemek yer ve ertesi gün bunu hatırlamazlar.

Gece yeme sendromu nedenleri ve belirtileri

Gece yeme sendromunun belirtileri genellikle birkaç hafta veya ay sürebilir.  Yemek yemek için uyanma nedeni ile genellikle haftada dört defadan fazla uykusuzluk yaşarlar. Birkaç hafta veya ay boyunca yemek yemek için (bazen bir gecede birkaç kez) uyanırlar. Tekrar uyumak için midelerinin dolu olması gerektiğini düşünürler.

Geceleri çok kalori alırlar: Bu bozukluğu olan kişiler, gece günlük gıda alımlarının %25'inden fazlasını tüketirler. Yatmadan önce gece geç saatlerde, gece boyunca veya her ikisinde de yiyebilirler. Birçok kişi büyük bir öğün yemek yerine gece boyunca daha küçük öğünler veya atıştırmalıklar yer. Genellikle kalori, karbonhidrat veya şeker oranı yüksek yiyecekleri arzularlar.

Gün içinde iştah azalması yaşanır: Hiperfaji (yoğun açlık ve aşırı yeme) akşamın ilerleyen saatlerinde ve gece olur. Gece yemek yiyen kişiler kahvaltı için aç olmayabilir. Bazı insanlar öğleden sonraya kadar aç hissetmezler.

Depresyon ve anksiyeteye neden olur: Depresyon ve anksiyete gibi zihinsel sağlık durumları genellikle birlikte ortaya çıkar. Gece yeme sendromu olan insanlar, yemeklerini kontrol edemediklerini hissetme eğilimindedir. Utanmış, üzgün veya utanmış hissedebilirler.

Sirkadiyen ritim bozukluklarına neden olur: Sirkadiyen ritim, vücudun ne zaman yorgun, uyanık ve aç hissettiğinizi kontrol eden doğal “saatidir”. Gece yeme sendromunuz varsa, dahili saatiniz olması gerektiği gibi çalışmamaktadır, bu sebeple vücudunuz, gündüz yerine geceleri aç ve uyanık hissetmenizi sağlayan hormonları salgılar.

Genler etkili olabilir: Bazı ailelerde sık görülür, bu nedenle bazı genlerin bozukluğunun hazırlayıcı olduğu düşünülmektedir.

Ruh sağlığınız etkileyebilir:  Birçok insanda ayrıca depresyon ve anksiyete gibi duygu durum bozuklukları vardır.

Diğer bozukluklar: Bu kişilerin başka yeme bozukluklarına ve madde kötüye kullanımı bozukluklarına sahip olma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca obeziteye eğilimli olma olasılıkları daha yüksektir.

Uyguladığınız diyet neden olabilir:  Bazen gün içinde yeterli kalori almamaktan kaynaklanabilir. Gün içinde yiyecek alımını kısıtlayan kişilerin gece yemeleri daha olasıdır.

Gece yeme bozukluğu nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz geceleri ne sıklıkta uyandığınızı ve tekrar uyumanıza neyin yardımcı olduğu da dahil olmak üzere belirtilerinizi soracaktır. Fiziksel sağlığınızı kontrol etmek için sizi muayene edecek ve ruh haliniz, duygularınız ve zihinsel sağlığınız hakkında sorular sorulacaktır.

Doktorunuz sizden bir uyku günlüğü tutmanızı isteyebilir. Ne zaman uyandığınızı ve gece ne yediğinizi takip etmek, sağlayıcınızın tedavi planlamasına yardımcı olabilir.  Anormal uyku davranışlarını kontrol etmek için geceyi bir uyku çalışma merkezinde geçirmeniz de gerekebilir.

Gece yeme sendromu tedavisi

Doktorunuz bir tedavi veya birkaç tedavi yönteminin bir kombinasyonunu önerebilir. Tedaviler şunları içerir:  Bilişsel davranışçı terapi, rahatsız edici davranışları değiştirmenize ve daha sağlıklı alışkanlıklar edinmenize yardımcı olabilecek bir tür konuşma terapisidir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar.

Ruh halinizi iyileştirmek ve duygularınızı düzenlemek için gerekiyorsa seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) gibi antidepresan ilaçlara gerek duyulabilir.

Sakinleşmenize ve tekrar uykuya dalmanıza yardımcı olmak için aşamalı kas gevşetme gibi zihin-vücut egzersizleri bu tedavide önemli destek verecektir.

Her gün yaklaşık 15 ila 30 dakika özel bir ışık kullanarak ışık tedavisi (fototerapi) uygulanabilir.  Bu lamba sirkadiyen ritminizi değiştirmenize yardımcı olur, böylece geceleri uykulu hissedersiniz.
Uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen ve kontrol eden bir hormon olan melatonin verilebilir.

Doktorunuz gece uyumanıza ve uykuda kalmanıza yardımcı olmak için melatonin takviyeleri almanızı önerebilir.

Kilo yönetimi programı sayesinde sağlıklı bir kiloyu koruyabilir, besleyici gıdalar seçebilir ve daha iyi hissedebilirsiniz.

Gece yeme sendromuna karşı önlemler

Uzman doktor ve beslenme uzmanının kontrolünde sağlıklı yiyecekler seçilmesi en önemli adımdır.  Evde yalnızca sağlıklı yiyecekler bulundurduğunuzdan emin olmalısınız. Önlem süresince yağ ve şeker oranı yüksek gıdalar eve alınmamalıdır.

İyi uyku hijyeni uygulanması önemlidir.  Yatak odası çok sıcak veya soğuk olmamalıdır.  Her gün aynı saatte uyumaya hazırlanarak, yatmadan önce kafein ve elektronik kullanımından kaçınılmalıdır.

Akıl ve ruh sağlığınıza dikkat edin: Stresi meditasyon ve derin nefes alma ile yönetmeye çalışın . Üzgün veya endişeli hissediyorsanız, doktorunuzla konuşun. Danışmanlık ve terapi, duyguları yönetmenize ve ruh halinizi iyileştirmenize yardımcı olabilir.

Gün boyunca aktif kalın. Gündüz düzenli egzersiz ve fiziksel aktivite, geceleri daha iyi uyumanıza yardımcı olur.

Tedavi edilmeyen gece yeme sendromu diğer sağlık sorunlarına ve duygusal zorluklara neden olabilir. Şeker hastalığı, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve aşırı kilo taşımaktan kaynaklanan diğer sorunlara yol açabilir.

Bu durum ilaçlar ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonu ile tedavi edebilir. Birçok kişi, kapsamlı bir tedavi planına bağlı kalarak semptomlardan kurtulur.

Gece yeme sendromu belirtileriniz varsa doktorunuzu arayın. Değerlendirmeleri yapmak, uyanmanıza neden olabilecek sağlık koşullarını kontrol etmek önemlidir. Üzgün veya endişeli olduğunuz duygu durumlarında mutlaka doktorunuzla konuşulmalıdır.

Kilo alımı ve gündüz aşırı uykulu olmanın yanı sıra çaresizlik duygusu yaratabilir. Ne zaman yemek yeme ihtiyacı hissettiğiniz ve uykuya dalmanıza yardımcı olacak şeyler de dahil olmak üzere semptomlarınız konusunda dürüst olunmalıdır. Üzgün, endişeli veya utanmış hissediliyorsa doktora söylenmelidir. Bu ayrıntılar en etkili tedavilerin planlamasına yardımcı olur.