Yaz Meyveleri Bin Bir Derde Deva!

Üzüm

Tatlı ve besleyici olan üzüm, tanrıların yiyeceği olarak bilinir ve eskiden beri insanlar bu meyveye yaşamlarında özel bir yer ayırmışlardır.

Üzüm, bol miktarda, direk kana karışıp kısa sürede enerjiye çevrilebilen meyve şekerini yani fruktoz içerir. Pek çok mineral yanında içerisinde bolca B ve A vitaminleri bulunur.

Kolesterol içermeyen üzüm, kalp atışını düzenlemeye yardım eder. Vücuttaki alkalin rezervlerini güçlendiren üzüm demir açısından da zengindir. Açık renkli üzümler koyu renkli olanlara oranla daha az tanen içerdiklerinden daha yumuşak bir tada sahiptirler. 

Ülkemizde sultaniye, razaki, çavuş üzümü ve bektaşi üzümü gibi çeşitlerini bulmak mümkündür. Ancak ne çeşidi olursa olsun, ister taze ister kuru tüketilsin üzümün yararları ve sofralarımızdaki değeri asla değişmez.

Kayısı

Kayısı yüksek miktarda şeker, nişasta, protein, pektin, pektoz selüloz, organik maddeler, vitamin A.B.B2, C,E,P, PP, Folik asit, az miktarda K20, C03, P205, CO, daha az miktarda Na20, Ca0, mg0, Fe03, C1 ve eseri miktarda Zn, A1 ve eseri miktarda Zn, A1 ve Cu içermektedir. Kayısı minerallerden potasyum ve vitaminlerden B karoten yönünden çok zengindir. Vitamin A vücudu ve organları saran epitel doku ve gözün sağlığı, kemiklerin ve dişlerin gelişimi ile sağlığı, kemiklerin ve dişlerin gelişimi ile sağlığı, endokrin bezlerinin çalışması için elzemdir.

200-250 gram kayısı diyeti yeteri kadar yağ içeriyorsa günlük vitamin A tüketiminin 1/3’ünü karşılayabilir. Ayrıca kayısının sodyumca fakir, potasyumca zengin oluşu bazı özel diyetlerin düzenlenmesinde yardımcı olabilir. Sodyum ve potasyum vücut sıvılarının kozmatik basıncı ve asit baz dengesi için gereklidir. Vücutta sodyum birikimi ödemlere yol açar. Potasyum yetersizliğinde glikojen yetersizliği görülür. Kayısı Sodyumun kısıtlanmış diyetlerde mesela konjestif kalp yetmezliğinde, böbrek hastalıklarında, asit toplanması gereken hepatit sirozda ve uzun süre kartikosteroit tedavi gören kişilerde kolaylıkla kullanılabilir.

Mineral ve vitaminler yönünden zengin olan kayısı, göz sağlığı ile kemik ve dişlerin gelişimini de sağlıyor. Kayısı özellikle akciğer, ağız, kolon, deri, göğüs ve rahim tümörleri üzerinde koruyucu bir etki gösteriyor.

Beynin düzenli çalışmasını sağlar, stres azaltır.

Karaciğerin tahrip olan kısımlarının tamirini sağlar.

Kemiklerin daha düzgün ve sağlam olmasında önemli rol oynar.

Dişlerin daha sağlam olmasında önemli rol oynar.

Kan yapımını artırarak, kansızlığa engel olur.

Mide ve onikiparmak bağırsağı ülserinin oluşmasına engel olur.

Ülserlerin iyileşmesinde de önemli rol oynar.

Böbreklerde taş teşekkülünü azaltır.

Üreme sistemi üzerinde olumlu rolü bulunup, cinsel gücü artırır.

Kansere karşı koruyucu bir etkiye sahiptir.

Kalp kaslarını kuvvetlendirir ve daha düzenli olarak çalışmasını sağlar.

Kayısının, potasyumca zengin sodyumca fakir ve A vitaminin öz maddesi karotence zengin olması insan beslenmesinde çok önemli boyutlar kazandırmaktadır.

Kiraz

İdrar söktürür.

Böbreklerde biriken zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olur.

Kabızlığı giderir.

Kanın temizlenmesine yardım eder.

Nikris, romatizma, damar sertliği, mafsal kireçlenmesine faydalıdır.

Karaciğer şişliğine iyi gelir.

Safra akışını normale döndürür.

Sinirleri kuvvetlendirir, vücudun direncini artırır.

Sivilceleri önler, susuzluğu giderir.

Kabukları ishali keser, ateş düşürür.

Çiçekleri göğsü yumuşatır ve öksürüğü keser

Kiraz sapları, ısırgan otu, mısır püskülü ve ayrık kökü ile demlenerek içilirse, böbrek taş ve kumlarını döker. Aynı zamanda gözlere faydalıdır.

Şeftali

Kansere ve kalp krizine karşı koruyucu olan betakaroten açısından da zengindir.Bir şeftali günlük C vitamini ihtiyacının %50 sini karşılar.

Yaz mevsiminin en güzel yiyecekleri hiç şüphesiz farklı renk, tad ve faydaları olan meyvelerdir. İnsanı serinleten, hoş duygular yaşatan meyvelerin eşsiz tadlarına doyum olmaz.

Yaz aylarının en sevilen meyvelerinden biri de şeftalidir. Dünyaya Çin'den yayıldığı düşünülen şeftali uzun yaşam ve ölümsüzlük sembolü olarak Çin sanatında çömlek ve porselen dekorasyonunda kullanılmıştır. En iyi sıcak iklimlerde yetişen şeftali Avrupa'ya İran'dan İspanyollar tarafından getirtilmiştir. Bu yüzden Romalılar şeftaliye "Prunus Persica" adını vermişlerdir.

Çilek

Uzmanlara göre çilek; bağışıklığı güçlendiren, besin değeri yüksek bir meyve. Çocuk felci, ağız ve deri yaralarını oluşturan bazı virüsler için öldürücü etki taşır. Ciltteki sivilce ve aknelere iyi gelir. Kansere karşı koruyucu ve ilerlemesini önleyici özellikler içerir. İdrar söktürücü, romatizma ve gut hastalığı ağrılarını azaltıcı etkisi vardır. Sinirleri kuvvetlendirip, bağırsak kurtlarını döker ve ateş düşürür. Çok güçlü bir besin olduğu için bazen alerjiye neden olabilir.

Canlı kırmızı renkli ve lekesiz olanları seçin. Paketlerde satılanları kontrol ederek alın. Satın aldıktan hemen sonra tüketin. Buzdolabında 1-2 gün saklayacaksanız saplarını koparmadan ve yıkamadan geniş bir kâse içinde saklayın

Çileklerin saplarını ayıklayın. Akar suyun altında hızla yıkayıp süzün. Yıkama suyuna limon suyu ve sirke ilave edebilirsiniz.

Çileği 1 yıl süreyle dondurarak saklayabilirsiniz. Bunun için taze, sert ve olgun olanları buzlu suda iyice yıkayın. Saplarını temizleyip kâğıt havlu ile kurulayın. Havası mümkün olduğunca alınmış bir kap veya poşetlere doldurup derin dondurucuya yerleştirin.

Karpuz

Lezzetinin yanı sıra çok sayıda faydası ile dikkat çeken karpuz, Türk insanının en çok tükettiği yaz meyvelerinin başında yer alıyor. Yaz diyetlerinin de en önemli besini olan karpuzun, az miktarda da olsa barındırdığı 'likopen' maddesi kalbi enfaktüs tehlikesine karşı koruyor.

Latince ismi 'Citrullus Vulgaris' olan karpuzun anayurdu Afrika'nın tropikal bölgeleri olarak biliniyor. Buradan ticari gemilerle Akdeniz ülkelerine yayılan karpuzun dünyada yaklaşık 500 çeşidi bulunuyor. Kabuğunun, çekirdeklerinin biçimine, rengine ve ağırlığına göre farklılık gösteren karpuz, ülkemizde mayıs ve eylül ayları arasında, özellikle temmuz ortasından ağustos sonuna kadar bol miktarda bulunuyor ve tüketiliyor. Lezzeti, serinletici özelliği nedeniyle yazın bol bol tüketilen karpuz, özellikleri nedeniyle çok yararlı bir meyve. Özellikle fazla tok değilken karpuz tüketmek, meyvenin özelliklerinden daha çok yararlanılmasına neden oluyor.

Karpuz; protein, yağ, karbonhidrat, demir, selüloz, kalsiyum, fosfor, A vitamini, C vitamini ve potasyum içeriyor. C vitamini ve antioksidan özelliği ile çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan Beta karoten de içeren karpuz, içerdiği yüksek potasyum ile kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı oluyor. İyi bir lif kaynağı olduğu için bağırsak hareketlerini düzenleyen ve bağırsak kanserini önlemede de rol oynayan karpuzun çekirdekleri de içinde bulunan Cucurbocitrin adlı madde ile kan basıncını düşürmede ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmede etkili. Karpuz, yağ ve kolestrol içermediğinden ve kalorisi düşük olduğundan yaz aylarında yapılan diyetlerde tercih ediliyor. Su, madensel tuzlar ve antioksidanlar açısından zengin olan karpuzun vücudu temizleyici özelliği de bulunuyor. Böbrekleri çalıştıran ve idrar söktüren karpuz, böbreklerdeki üre ve ürat tuzlarını temizlemesi nedeniyle kum ve taştan şikayeti olanlara öneriliyor. B ve C vitamini de içeren karpuz, az miktarda da olsa barındırdığı 'likopen' maddesi kalbi enfaktüs tehlikesine karşı koruyor. Karpuzun besin değeri, diğer birçok besinde olduğu gibi kabuğunda saklı. Mümkün olduğunca kırmızı bölümün altındaki beyazımsı kısmı tüketmek gerekiyor.

Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte ağızlar birbirinden güzel meyvelerle tadlanmaya başlar. Çiçeklenen dallar meyveye durur ve baharın geldiğini ilk müjdeleyenler arasında çağla ve erik yer alır. Ancak hoş kokusuyla başı döndüren kıpkırmızı çileğin de, çağlanın da, can eriğinin de 'zamanı çabuk geçer' bu yüzden hemen hemen her evde maharetli anneler mevsimin son çileğiyle reçel hazırlamanın telaşını yaşarlar. Haziran ayı kiraz ve dutun en bol olduğu mevsimdir. Hele dalından yeni koparılmışsa her iki meyvenin de tadına doyum olmaz. Yazın artan sıcaklığı ile birlikte en çok tercih edilen meyvelerin başında kavun ve karpuz yer alır. Ortadan ikiye ayrılan kütür kütür sulu bir karpuza kim hayır diyebilir ki?

Yumuşak ve lezzetli tadıyla ağızlarda eriyen kayısı, çiğnendikçe nefis suyu süzülen inci taneli üzümler ve derken ağustos sıcağıyla birlikte artık sofralarda yerini alan bal gibi incirler.. Kur'an'da üzerine yemin edilen iki yiyecekten biridir incir ve bu yüzden sofrada kutsal sayılır. İşte, insanın yaşama arzusunu artıran, ağızlara yaza dair hoş bir tad bırakan meyvelerin her birinin aynı zamanda birbiriden değişik faydaları bulunur: Mesela, incir, bağırsakları çalıştırır, enerji verir. Kayısı, kan yapıcıdır. Güzel bir cilt ve saça olumlu etkisi vardır. Kanserin önlenmesinde yardım eden iyi bir karotenoid kaynağıdır. Vişne, mineral ve vitamin deposudur. Koyu renkli vişneler, açık renklilere oranla daha fazla mineral içerir. Üzüm, böbreklerin çalışmasını uyarıp kalp atışını düzenler, karaciğeri temizler. Siyah üzüm kabukları ve çekirdekleriyle yenirse hücre yenileyicidir. Kavun, endişe ve uykusuzluğa iyi gelir. Bağırsak ve cilt kanserine karşı Amerikan Kanser Topluluğu'nca tavsiye edilmiştir. Karpuz, kabuğundaki çinko iktidarsızlığa iyi gelir, böbreği temizler. Kiraz, kolesterolü düşürür, özellikle sapları idrar söktürücüdür. Çilek, sigara dumanının etkilerini azaltır. Sigara içilen bir odadayken gün boyunca ağza iki çilek atılması önerilir.

MEYVE TADINDA İLGİNÇ NOTLAR:

Çileğin dünyada yaklaşık 600 çeşidi vardır ancak ülkemizde belli başlı 6 çeşidi yetiştirilmektedir.

Mevsimi çok kısa süren çilek en dayanıksız meyvelerden biridir ve ancak 2 gün zor dayanır. Yıkamadan geniş bir çanak içinde buzdolabında saklanmalıdır.

Kiraz, A ve C vitaminleri, düşük kalori değerleriyle aynı zamanda diyet yapanların da sofralarından eksik etmemeleri gereken bir meyvedir. Kirazın sapları da halk arasında idrar söktürücü olarak kullanılır.

Kirazın rengi koyu olanlar her zaman daha tatlıdır. Saklarken kirazın saplarını çıkarmazsanız ömrü daha uzun olur.

Şeftali ağacı ortalama 30 yıl yaşar, çok uzun ömürlü bir ağaç değildir. Şeftali alırken özellikle hoş kokulu olmasına dikkat edin. Eğer olgun şeftali alacaksanız hemen tüketin.

Şeftali, hoş kokulu ve bol sulu olmasının yanında içerdiği A, B, C vitaminleri ile sağlığınız için de son derece yararlı bir seçenektir.