Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşıyor?

Covid-19’dan sonra dünyayı alarma geçiren Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) yeni bir pandemi korkusuna neden oluyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, halen Avrupa ülkeleri ve ABD’nin de aralarında olduğu bir çok ülkede ortaya çıkan hastalığın, seyahatlerin devam etmesi ve solunum yolu damlacıkları ile bulaşabilmesinden dolayı ülkemizde de görülebileceğini belirterek, dikkatli olunması ve doğru kaynaklardan bilgilenilerek hastalık hakkında gereksiz endişeye kapılınmaması gerektiğini söylüyor.

Maymun çiçeği hastalığı belirtileri

• Maymun Çiçeği Virüsü insana bulaştıktan sonra hastalık belirtileri ortaya çıkıncaya kadar geçen süre 5-21 gün arasında değişiyor.

• Virüs kuluçka süresinde değil, belirtiler baş gösterdikten sonra bulaşıyor.

• Hastalık öncelikle büyük oranda yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, lenf düğümlerinde şişme, titreme ve halsizlik ile kendini gösteriyor.

• Ateşin ortaya çıkmasından 1 ila 3 gün sonra (bazen daha uzun) hastaların yüzde 97’sinde, genellikle yüzde başlayan ve vücudun diğer bölgelerine yayılan bir kızarıklık gelişiyor.

• Lezyonlar önce deride döküntü, sonra kabarıklık (püstül) şeklinde oluyor.

• Bu deri kabarıklıkları yaklaşık 7 gün devam edip ardından kabuklanıyor.

• Hastalık yaklaşık 2-4 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşiyor.

• Maymun Çiçeği Virüsünün teşhisi derideki lezyonlardan alınan sıvılarda PCR testi ile konuyor. Tercihen birden fazla lezyondan örnek almak gerekiyor.
 

Solunumdan gözlerinize birçok bulaşma noktası var

Maymun çiçeği virüsünün bulaşması; virüsle enfekte olan maymun, sıçan veya sincap gibi hayvanlar ve kemirgenlerin derisi ve vücut sıvıları ile temas edilmesiyle oluyor.

Maymun çiçeçği virüsü insandan insana da bulaşıyor. Özellikle tahriş olmuş deri, küçük çizikler, solunum damlacıkları veya mukoza (gözler, burun veya ağız) yoluyla giriyor.

Solunum damlacıkları genellikle birkaç metreden fazla hareket edemediği için uzun süreli yüz yüze temas olduğunda bulaşıyor.

İnsandan insana bulaşması bu etkenlerin dışında vücut sıvıları ve cinsel ilişki yoluyla oluyor.

Covid-19 gibi ani mutasyona uğramıyor

Covid-19 bir RNA virüsü. Bu yüzden çok fazla mutasyona uğrayarak çok fazla yayılıyor.

Maymun Çiçeği Virüsü ise Covid-19’un aksine DNA virüsü. Bu nedenle çok fazla mutasyona uğramıyor.

Maymun çiçeği virüsünün aniden mutasyona uğrayarak insanlara bulaşması, Covid-19 gibi kolay olmadığından pandemi beklentisi pek bulunmuyor.

Ayrıca Covid-19’un havada asılı kalan virüsler nedeniyle bulaş riski çok fazla. Maymun Çiçeği virüsünün ise havada asılı kalamadığından dolayı, bulaşması için uzun süre yüz yüze temas gerektiriyor.

Halen hastalığa karşı ilaçlar ve gerektiğinde devreye sokulabilecek aşısı olduğu için de, bu nedenle paniğe kapılacak bir durum olmadığı belirtiliyor.

Maymun çiçeği virüsünün özel bir tedavisi yok

Hastalık özellikle bağışıklığı zayıf kişilerde ve çocuklarda şiddetli seyrederken, hayati riske de yol açabiliyor.

Günümüzde Maymun çiçeği enfeksiyonu için özel bir tedavi bulunmuyor ve hastalığın genellikle yaklaşık iki-dört hafta içinde kendiliğinden iyileştiği belirtiliyor.

Çiçek aşısı, maymun çiçeği virüsüne karşı korumada en az yüzde 85 etkilidir. ABD’de uzmanlar ayrıca Maymun çiçeğine maruz kaldıktan sonra aşılamanın hastalığı önlemeye veya daha az şiddetli hale getirmeye yardımcı olabileceği de ifade ediliyor.

Çiçek aşısı günümüzde rutin uygulamada yer almayan bir aşıdır. Maymun Çiçeği hastalığının dünyada artışı söz konusu olursa çiçek aşısı ile aşılama için yeni bir karar alınabilir. 

Maymun çiçeği virüsü hastalığından korunmak için

Enfeksiyonun solunum ve temas yolu ile bulaşmasının önlenmesi için; şüpheli ve doğrulanmış vakalar için uygun solunum izolasyonunun şart olduğunu belirten Prof. Dr. İftihar Köksal “Kabuklanmış döküntüler bile bulaşıcı olduğundan dolayı yatak takımları ve giysiler gibi temas yoluyla enfeksiyondan kaçınmak için özen gösterilmesi gerekir. Ellerin mutlaka sık sık yıkanması ve hijyen kurallarına özen gösterilmesi korunmada en etkili yöntemlerdir. Sağlık çalışanlarına bulaşı engellemek için şüpheli vakaların dikkatle değerlendirilmesi ve hastalara ait numunelerin uygun koşullarda çalışılması gereklidir” diyor.