Ebeveyn Tutumları ( Anne, baba, öğretmen, birinci dereceden akraba, bakıcı)

Yetişmekte olan çocuğun ister öğretmeni olsun, ister annesi, isterse de onu büyüten ninesi, dedesi, dadısı olsun, bu kişilerin tutumları ve karakteri, çocuğun becerilerini, tutumlarını, karakterini oluşturur.

Ebeveyn ile ilişkiler, bireyin kişiliğinin oluşmasını etkileyen sosyal yapıdır. Çocuğun davranışsal ve duygusal gelişmesinde bu yapının rolü kuvvetlidir. Ebeveylerin kişilik özellikleri, eğitim durumları, meslekleri, zeka ve akıl düzeyleri, bedensel ve ruhsal hastalıkları, sosyal statüleri, kültürleri, kendilerini etkileyen ebeveyn tutumları, çocuğun kişiliğini etkileyen önemli faktörlerdendir.

Yetişmekte ve gelişmekte olan bir çocuğun ister öğretmeni olsun, ister annesi olsun, isterse de onu büyüten ninesi, dedesi, dadısı olsun, bu kişilerin tutumları ve karakteri, çocuğun becerilerini, tutumlarını, karakterini oluşturur.

Aşağıdaki ebeveyn tutumlarını irdeleyerek çocuğunuza uyguladığınız veya uygulamak istediğiniz tutumları belirleyin.

Korumacı ve müdahaleci tutum: Bu tutum çocuğu gerektiğinden fazla kontrol altında tutar. Çocuğun zarar göreceğini düşünen ebeveyn, çocuğun sorumluluklarını kullanmasını engeller ya da kendisi yapar. Ebeveynin kendi çocukluğunda, yeteri kadar sevgi görmemiş, sevgi ve güven duygularının doyurulmamış olması veya çocukluğunu korumacı ve müdahaleci bir ebeveynle geçirmiş olması, bu tutumun başlıca sebepleridir. Bu tutumla büyüyen çocuklar da güvensiz, beceriksiz dolayısıyla saldırgan olurlar.

Otoriter Tutum: Bu tutum ebeveynin çocuğa katı bir disiplin uyguladığı tutumdur. Böylece çocuklara kesin olarak egemen olduklarına inanırlar. Hiçbir sebep göstermeksizin kurallar koyarlar. Çocuktan bu kurallara koşulsuz uymalarını beklerler. Sürekli bir kontrol etme, düzeltme vardır. Kurallara uyulmaz, ebeveynin söyledikleri yapılmazsa çocuk sözel ya da fiziksel mutlaka cezalandırılmalıdır. Söyledikleri önemsenmeyen, fikrini belirtmeyen veya belirttiği zaman eleştiriyle karşılaşan, sürekli nasihat ve ceza veren ebeveyn tutumları ile karşılaşan bir çocuk kendine güvenini kaybeder, girişimciliğini yitirir. İçine kapanık, otoritenin varlığını kabul eden ama otoritenin olmadığı yerde de kurallara aykırı davranan, huysuz ve saldırgan bireyler olurlar.

Reddeden Tutum: Çocuğun bedensel ve ruhsal gereksinimlerini aksatacak kadar çocuğu dikkate almayan tutumdur. Bu ebeveynler çocuğa sevgi, saygı ve şefkat göstermezler hatta çocuğa karşı düşmanca tavırlar geliştirirler. Soğuk davranırlar, sürekli eleştirirler. Reddedilen çocuklar, kendileri de sevgisiz olurlar, değerlerine karşı güvensizdirler, düşmanca ve saldırgan tutumlar geliştirirler, kızgınlık içindedirler.  İlişki kurmakta zorluk çekerler.

Gevşek Tutum: Sadece çocuğu söz sahibi bir kişilik haline getiren bir tutumdur. Ebeveyn çocuğun isteklerine kayıtsız ve şartsız uyarlar. Bu tutumda büyümekte olan çocuklar, ebeveynlerini denetim altına alırlar. Ebeveynler de çocuğa sayısız haklar verirler, birçok seçenekler sunarlar. Bu tutum sonucunda çocuk, şımarık, doyumsuz, bencil, sorumsuz, çabuk kızan, kural tanımayan, anti sosyal tutumlar geliştirmiş, yaşamdan da zevk almayan bunalımlı olur.

Dengesiz ve Kararsız Tutum: Ebeveynin çocuğa karşı değişken davranış biçimleri gösterdiği tutumdur. Bu tutum, bazen hoşgörülü, bazen kızgın, bazen demokratik, bazen monarşik, bazen katı, bazen vurdumduymaz ilişkiler yaşatır. Bu tutuma maruz kalarak büyüyen çocuk, sürekli kendini kanıtlamak, dikkatleri üzerine çekmek için sinirli, ürkek ama kavgacı, öfkeli ve kararsız bir kişilik geliştirir.

Demokratik Tutum: Bu tutumu uygulayan ebeveynler, sabırla ve duyarlı bir şekilde çocuğu dinlerler. Çocuğun düşüncelerini dinlerken onu eleştirmezler, ön yargılı yaklaşmazlar. Evde kabul gören davranışlar belirlenmiştir, ölçütler ve değerlerle ilişkilendirilir. Söz hakkı vardır. Sevgi saygı ve teşvik görür. Sürekli keşfetmeye deneme yanılma yoluyla da öğrenmeye teşvik edilirler. Bu tutumda gelişen çocuklar, aktif, etkin ilişkiler kuran, dengeli, sorumluluklarını bilen, hoşgörülü, açık fikirli, özgüveni güçlü, problemi tanımlayabilen, çözüm üretebilen, verilerden yararlanarak karar verebilen kişilik geliştirirler.

Çocuklara karşı uyguladığınız ve uygulamak istediğiniz tutumu siz seçin sevgili ebeveynler.