HPV ve Korunma Yolları: Sağlığınız İçin Bilmeniz Gerekenler

Bu yazımda sizlere, birçok insanın hayatı boyunca mutlaka bir kez dahi olsa karşılaştığı HPV enfeksiyonundan, önlem konusunda büyük bir gücü bulunan HPV aşısından ve kolposkopinin serviks kanserini önlemedeki büyük rolünden bahsedeceğim. Bu yazının tamamını okuduktan sonra HPV konusunda büyük bir farkındalık kazanacağınıza ve hiç duymadığınız bilgiler edineceğinize eminim.

HPV Nedir? Nasıl Bulaşır?

Bu önemli soruyla başlayalım… Toplumda HPV olarak bilinen, Human Papillomavirüs, kişilere cilt temasıyla bulaşan bir virüs türüdür. Bu virüsün 200’den fazla farklı tipi bulunmaktadır. Genellikle cinsel temas yoluyla bulaşan HPV; vajinal ilişki, oral veya anal ilişki veya genital alanı içeren herhangi bir temasla karşı tarafa geçebilir. Tabii ki cinsel bulaş, HPV için %100 geçerli olmayabilir. Yani, teoride HPV’nin nadir de olsa cinsel ilişki dışında bulaşı mümkündür.

Peki Prezervatif Bulaşı Engeller mi?

Bu bana çok sık gelen bir soru! Kondomlar, cinsel yolla bulaşan birçok enfeksiyonu engellerken, maalesef HPV’den tamamen korunmayı sağlamaz. Çünkü kondom, genital bölgenin tamamını sarmaz.

HPV aslında çoğunlukla ilk cinsel ilişkiden kısa bir zaman sonra vücuda giriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde, üniversitede eğitim alan ve ilk kez cinsel ilişkiye giren genç kadınlarda yapılan prospektif bir çalışmanın sonucunda, 24. ayda HPV’nin kadınların %40’ında pozitifleştiği görülüyor. Ancak bunlara rağmen, HPV’nin cinsel ilişki dışında da bulaşabildiği bilinen bilimsel bir gerçek.

Cinsel İlişki Dışında da Bulaş Mümkün!

Çok yüksek bir oranda cinsel ilişki yoluyla bulaştığını söylediğimiz HPV, aynı zamanda dış ortama dayanıklı nadir virüslerdendir. Dış yüzeylerde enfeksiyöz yapısını koruyabilir. Virüs dış ortamlara, dökülen epitel hücreleriyle bulaşabilir. Yapılan bilimsel bir çalışma sonucunda HPV’nin oda sıcaklığında 3. gününde olmasına rağmen infektivitesini %50 koruduğu görülmüştür. Ayrıca HPV’nin oto-inokülasyon, vertikal gibi bulaş yolları da vardır. 15-25 yaş aralığındaki kadın ve erkeklerin büyük bir kısmı, hayatında HPV’ye ilk kez maruz kalır. 50 yaşına kadar, cinsel aktif erişkinlerin ise %75-80’i en az bir genital HPV enfeksiyonuna yakalanacaktır. HPV kapan hastaların çoğunda, bulgu ya da belirti olmaz. Hatta HPV’ye bağlı bir problem de yaşanmaz. Bunun yanında, HPV taşıyan hastaların %10-20’si kadarında HPV enfeksiyonu gerilemeyebilir. Bu durumda, HPV’ye bağlı lezyon gelişme ihtimali, özellikle serviks (rahim ağzı) kanseri öncesi lezyonlar ve serviks kanseri bulunmaktadır.

Aklınıza Hemen Kanser Gelmesin!

HPV enfeksiyonu sonrası, en kötü senaryoda rahim ağzı kanseri gelişme durumu ortalama 10-15 yılı alır. İşte bu yüzden vücudunda HPV bulunan ve büyük bir korkuyla bizlere başvuran hastalar şunu bilmelidir ki düzenli olarak HPV testi ve smear testi yaptıran kadınlarda, test pozitifliği saptandığında yapılacak kolposkopik incelemelerle kanser gelişmeden evvel gelişen öncü lezyonlar görülür ve tam tedavileri yapılıp kanser riski ortadan kaldırılır.

Yani HPV ya da smear testinizin sonucu anormal çıkarsa, aklınıza hemen kanser düşüncesi gelmesin.

HPV Aşısı Zannettiğinizden Çok Daha Güçlü

HPV aşısının yaptırılmasını kesinlikle öneriyorum. HPV aşısı, HPV enfeksiyonlarını ve bundan kaynaklanan hastalıkları önlemede son derece etkili oluyor. HPV aşısı, genital siğilleri (kondilom), kanser öncüsü lezyonları, rahim ağzı (serviks) kanserini, vulva-vajina kanserlerini, anal kanserleri ve baş-boyun bölgesi kanserlerini engeller. HPV aşısının en geniş ve etkin tipi, 9’lu aşıdır. 15 yaş altındaki kişilerin 6 ay arayla, toplamda iki kez aşılanması gerekir. 15 yaş veya üzerinde olan kişiler ise bu aşıyı üç kez yaptırmalıdır. Birinci aşının üzerinden 2 ay geçtikten sonra ikinci aşı, bundan en az 4 ay sonra da üçüncü aşı yapılmalıdır. Tüm bunların dışında kişinin immün sistemini baskılayan bir rahatsızlığı varsa, yaşı fark etmeksizin, üç kez aşılanması gerekir.

HPV Taşıyan Herkes Kolposkopi Yaptırmalı mı?

Kolposkop dediğimiz teknolojik tanı cihazı, rahim ağzını, vajina içini, vulvayı ve anüsü inceleyen bir mikroskoptur. Görüntüyü normalden 40 kat daha büyütür ve biz uzmanlara hedeflediğimiz bölgeleri daha rahat inceleme şansı sunar. Yaklaşık 5-10 dakika kadar süren kolposkopi muayenesinin jinekolojik muayeneden farkı yoktur. Her hastaya değil ancak yüksek riskli HPV tipi taşıyan veya smear testi sonucu anormal gelen kadınlarda veya ilişki sonrası tekrarlayan kanamalar yaşayan hastalarda veya muayene anında şüpheli lezyon saptanan kişilerde kolposkopi öneriyoruz. Kolposkopi, ağrısız bir işlemdir ve rutin anestezi gerektirmez. Uzman gerekli bulursa bu muayene sırasında, biyopsi yapabilir. Kolposkopi incelemesinin yapılabilmesi için, hastanın regl kanamasının bitmiş olduğu günlerde uzmanları ziyaret etmesi gerekir.